Việt Bắc – đề 5
Phân tích 12 câu thơ dưới đây
"Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Dân quân đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên
Tin vui chiến thắng tram miền
Hòa Bình Tây Bắc Điện Biên vui về
Vui từ Đồng Tháp An Khê
Vui lên Việt Bắc đèo De núi Hồng."
A. Đặt vấn đề
Nói về chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ, Tố Hữu từng viết "chín năm làm 1 Điện Biên/ Nên vành hoa đỏ nên thiên sử vàng". Ngày mùng 7 tháng 5 năm 1954 chiến dịch Điện Biên Phủ huyền thoại kết thúc, kháng chiến chống Pháp thắng lợi. Ngày 21 tháng 7 năm 1954, hiệp định Gionevo được kí kết, hòa bình được lập lại, miền Bắc hoàn toàn được giải phóng. Tháng 10 năm 1954, chính phủ và Đảng cùng cán bộ kháng chiến từ Việt Bắc trở về Hà Nội. Chính sự kiện lịch sử này đã khơi nguồn cảm hứng dạt dào cho Tố Hữu – nhà thơ trữ tình chính trị – lá cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt Nam sáng tác ra bài thơ Việt Bắc. Đây được coi là bản hùng ca – khúc tình ca về cuộc sống kháng chiến chống Pháp và những con người kháng chiến, mà bề sâu của nó là truyền thống đạo lí ân tình thủy chung không quên cội nguồn của dân tộc Việt Nam. Đoạn thơ dưới đây thấm đẫm âm hưởng anh hùng ca với khuynh hướng sử thi kết hợp với cảm hứng lãng mạn để khắc họa nổi bật nhịp sống sôi động của 1 Việt Bắc hào hùng trong kháng chiên.
(trích thơ)
B. Giải quyết vấn đề
I. Khái quát
Đoạn thơ khắc họa toàn cảnh Việt Bắc trong kháng chiến chống Pháp, có sự chuyển đổi về bút pháp, giọng điệu và hình tượng thơ. Về hình tượng thơ chuyển từ gần gũi thơ mộng trữ tình qua cảnh hoành tráng, chiến dịch sôi động của 1 Việt Bắc trong giai đoạn tổng phản công cuối cùng giành chiến thắng. Đoạn thơ biểu hiện nổi bật âm hưởng anh hùng ca và khuynh hướng sử thi lãng mạn.
II. Phân tích
1. Hình ảnh Việt Bắc trong kháng chiến (6 câu đầu)
- Hình ảnh Việt Bắc hào hùng, tràn đầy niềm tự hào phơi phới tin yêu "những đường Việt Bắc của ta", đường Việt Bắc trong câu thơ vừa mang ý nghĩa tả thực (đường hành quân ra trận), lại vừa mang ý nghĩa biểu tượng (đường kháng chiến, đường cách mạng). Ở đó Việt Bắc không chỉ là 1 địa danh cụ thể mà đã trở thành biểu tượng của dân tộc Việt Nam trên đường ra trận, cho 1 cuộc kháng chiến toàn diện.
