Limang Minuto: Mga Liham para kay Ginoong Mabini ꞁ ✓

pang-apat na liham: kasagutan

ikatatlumpo't isang araw ng Marso, 1903

Magandang gabi, Binibini. Natutuwa ako na malaman na ako ang naging rason sa paulit-ulit mong pagpunta sa batis tuwing Sabado. Hindi ko talaga inaasahang makikita kita muli. Simula kasi nang tumigil na akong batiin ka tuwing nakikita mo akong naglalakad ay hindi na kita palaging nasisilayan. At ang akala ko matapos nang una kitang nakita ulit sa batis ay hindi ka na magpapakita muli dahil mahihiya ka na sa akin. Ngunit, patuloy pa rin ang ating pagkikita simula noon.

Ang alam ko nga ay bumalik ka lamang dahil may nakalimutan ka. Ang sinabi mo pa sa akin ay dahil laging gustong magkita ni Eustacio at Socorro kaya ka naroroon. At dahil ayaw mo namang makagambala o panoorin sila ay ginusto mong sa batis na lamang maglagi. Nangako ka rin na hindi mo ako gagambalin.

Inaamin ko ngayon na noong una ginagambala mo ako dahil lamang sa simpleng presensya mo. Hindi ka naman nakatitig sa akin subalit pakiramdam ko ay sa akin ka nakatingin. At bawat galaw mo rin ay aking naririnig, simula sa simpleng paghinga, sa simpleng kaluskos, at sa simpleng paglipat mo ng mga pahina sa iyong binabasang libro. Pati ata ang mahinang pagsipa mo sa tubig ay naririnig ko.

Ngunit, madali lang naman akong masanay dahil hindi nagtagal ay nasanay na rin ako sa iyong presensya. Hindi na ako ginagambala ng iyong simpleng paggalaw at paghinga. Sa katunayan, sabik na sabik akong makita ka tuwing Sabado, mahal. Bukod sa mas ginaganahan akong mag-aral ay mas nagiging payapa ang aking damdamin. Dahil sa'yo, parang wala akong problemang kinakaharap, na parang hindi ko kailangang problemahin kung hanggang kailan ko titiisin ang kaunting pagkain o kung hanggang kailan ko iisipin ang mga bayarin sa eskwelahan. Dahil sa'yo, Manuela, ako lamang si Pole, isang normal na tao sa isang simpleng batis.

Hindi ko rin napagtantong nahuhulog ka na pala sa akin dahil marunong ka pa lang hindi magpahalata. Ako nga ang kinakabahan na baka sakaling mapansin mong may pagsinta na ako sa iyo. Hindi ko naman kasi pinagtiya-tiyagaang itago. Ang alam ko lamang ay lagi mong napapahiya ang sarili sa aking harap o maaring ayaw mo naman talaga sa akin at gusto mo lamang akong maging kaibigan.

Hindi ko alam na ibabalik mo pala sa akin ang mga damdaming pinangangalagaan ko para sa'yo. Hindi naman ako nagrereklamo noon dahil alam ko namang wala kang obligasyon na ako ri'y ibigin. Ngunit, nang nagawa mo akong haranahin ay napagtanto kong hindi pala sapat sa akin ang masilayan o makasama ka lamang ng ilang oras tuwing Sabado. Ang akala ko pa nga noon ay wala namang espesyal na magaganap sa gabing binisita mo ako sa aking tinutuluyan.

KANINA pa pilit iniintindi ni Apolinario ang naturang aralin na kanyang binabasa. Hanggang ngayon kasi ay hindi niya pa rin maintindihan iyon, gayong kanina pa niya iyon tinitigan at paulit-ulit na binabasa. Hindi naman siya makakatulog hangga't hindi niya naiintindihan ang aralin dahil panigurado niyang may ibibigay na eksamin si Padre Malabanan kinabukasan. Ito na lang talaga ang kailangan niyang intindihin dahil nakausad na siya sa iba pa niyang inaaral kanina.

Kung siya naman ang papipiliin ay gusto niya nang magpahinga. Matulog kahit ilang minuto lamang, ngunit alam niya rin na kung natulog siya ay magtutuloy-tuloy lamang iyon. Kaya nagpatuloy na lamang siya sa pilit na pag-iintindi at paulit-ulit na pagbabalik ng pahina sa mga isinulat niya sa papel.

Hindi naglaon ay inatake na siya ng antok at malapit nang bumagsak ang kanyang talukap. Makakatulog na sana siya kung hindi niya lang narandaman ang biglang pagtira ng isang bato sa kanyang balikat. Sa bilis nang pangyayari ay saglit bago nakarandam siya nang sakit.

Gulat ang mga matang napatitig siya sa batong tumama sa kanya. Maliit iyon at hindi niya alam kung saan posibleng manggaling. Napasapo na lamang siya sa kanyang balikat at nagtatakang tumingin sa paligid. Imposible namang may bumato sa kanya sa loob ng kanyang silid dahil wala naman siyang kasama roon.