Diriliş

XXIV - XXV - XXVI

XXIV

Nehlüdov, Senato'dan çıkmış, avukatla birlikte kaldırımda yürüyordu. Avukat arabacısına peşinden gelmesini söylemiş ve Nehlüdov'a senatörlerin, suçüstü yakalandığını ve yasaya göre kendisine verilmesi gereken kürek cezası yerine Sibirya'da bir yere vali olarak atandığını söyledikleri daire başkanının hikâyesini anlatmaya koyulmuştu. Avukat, bu hikâyeyi ve hikâyenin tüm iğrenç ayrıntılarını, ardından o sabah yanından geçtikleri henüz tamamlanmamış bir anıt için toplanan paraları yüksek görevlerdeki bazı kişilerin nasıl çaldıklarına ilişkin hikâyeyi, sonra da falancanın sevgilisinin borsada milyonlar kazandığını, falancanın karısını sattığını, filancanın da aldığını büyük bir zevkle anlattıktan sonra hapishanede değil, çeşitli kuruluşların müdür koltuklarında oturan yüksek dereceli devlet memurlarının madrabazlıklarıyla ve işledikleri türlü suçlarla ilgili yeni bir hikâyeye daha başlamıştı. Bitip tükenmeyecek kadar çok olduğu belli olan bu hikâyeler, kendisinin para kazanmak için kullandığı yolların, Petersburg'daki en yüksek dereceli memurlar tarafından aynı amaç için kullanılan yollarla karşılaştırıldığında son derece doğru ve masum yollar olduğunu ortaya koyduğu için avukata büyük bir haz veriyordu. Avukat, işte bu yüzden yüksek dereceli memurların işledikleri suçlarla ilgili anlattığı son hikâyeyi Nehlüdov'un sonuna dek dinlemeyip, kendisiyle vedalaştıktan sonra bir araba tutup, rıhtım caddesindeki eve doğru yola koyulmasına çok şaşırmıştı.

Nehlüdov'un canı çok sıkılmıştı. En çok da Senato'nun aldığı ret kararının suçsuz Maslova'ya çektirilen anlamsız çileyi onaylamış olması ve bunun hayatını Maslova'yla birleştirme konusundaki kesin kararını daha da zorlaştırması yüzünden canı sıkılmıştı. Can sıkıntısı, ortalıkta hüküm sürmekte olan ve avukatın büyük bir neşeyle anlattığı kötülüğü ortaya koyan o korkunç hikâyelerle daha da artmıştı. Ayrıca bir zamanlar sevimli, içten ve soylu biri olan Selenin'in kötü, soğuk ve itici bakışları aklından hiç çıkmıyordu.

Nehlüdov eve döndüğünde kapıcı küçümser gibi bir edayla bir not verdi ve notun bir kadın tarafından kapıcı odasında yazıldığını söyledi. Şustova'nın annesindendi not. Kızının velinimetine ve koruyucusuna teşekkür etmek ve ayrıca Vasilyevskiy'deki beşinci hat, filanca binadaki evlerine gelmesi için rica etmek, hatta yalvarmak için geldiğini yazmıştı. Evlerine gelmesinin Vera Yefremovna için son derece gerekli olduğunu yazıyor, minnettarlıklarını ifade ederek canını sıkacaklarından korkmamasını, bundan söz etmeyeceklerini, sadece onu görmekten mutlu olacaklarını belirtiyordu. Mümkünse ertesi sabah gelip gelemeyeceğini soruyordu.

Öteki not, Nehlüdov'un eski arkadaşı, çarın yaverlerinden, Nehlüdov'un tarikat üyeleri adına yazdığı dilekçeyi hükümdara bizzat götürüp vermesini rica ettiği Bogatırev'dendi. Bogatırev, iri, kararlı el yazısıyla, dilekçeyi, söz verdiği gibi, doğruca çarın eline vereceğini ama bu arada aklına şöyle bir düşünce geldiğini yazıyordu: Acaba Nehlüdov, önce bu işin bağlı olduğu kişiye bir gitse ve ondan ricada bulunsa daha iyi olmaz mıydı?

Nehlüdov, Petersburg'da bulunduğu son günlerde edindiği izlenimlerden sonra bir şeyler elde edebilmek konusunda tam anlamıyla umutsuzluk içindeydi. Moskova'da yaptığı planlar, hayata yeni adım atan insanların kaçınılmaz olarak kırılan gençlik hayalleri gibi görünüyordu. Ama yine de hazır Petersburg'dayken yapmaya niyetlendiği her şeyi yerine getirmeyi görev sayıyordu. Hemen ertesi gün Bogatırev'i ziyaret edip, onun tavsiyesine uyarak tarikatçıların davasının bağlı olduğu kişiye gitmeye karar verdi.

Kapısı çalınıp da Kontes Katerina İvanovna'nın uşağı, yukarıya çay içmeye buyurmasını söylediği sırada çantasından tarikatçıların dilekçesini çıkarmış bir kez daha okuyordu.