Tài Liệu Văn Nghị Luận Xã Hội Và Lí Luận Văn Học

NLVH: 3 cách để bài viết trở nên độc đáo, mới lạ hơn

Những cách làm dưới đây khá là quen thuộc, nhưng mình tin rằng chỉ những ai thực sự tìm tòi học tập thì mới có thể tìm ra và tiếp thu chúng linh hoạt nhất. "Văn chương kị nhất cái lối thấy người khác ăn khoai cũng vác mai đi đào" nên hãy để bài văn của mình trở thành sản phẩm độc đáo nhất nhé❤️‍🔥

1️⃣Chọn liên văn bản thú vị

Liên văn bản hay gọi cách thông thường hơn là liên hệ mở rộng đó. Chọn liên hệ mở rộng hay và phù hợp là câu chuyện cần đến vốn đọc và học sâu rộng. Ví dụ khi viết về "Vợ chồng A Phủ" đừng lúc nào cũng viết liên văn bản về "Chí phèo" nữa mà hãy hướng sang những tác phẩm khác ví dụ như đề tài miền núi trong các tác phẩm của Tô Hoài hoặc Đỗ Bích Thuý cũng rất hay. Một số tác phẩm nên đọc thử của Đỗ Bích Thuý như "Sau những mùa trăng", "Những buổi chiều ngang qua cuộc đời", "Ký ức đôi guốc đỏ", "Tiếng đàn môi sau bờ rào đá". Nhà thơ Trần Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn từng nhận xét: "Nhờ đắm mình trong đời sống, hiểu cặn kẽ mọi ngóc ngách từ cảnh sắc, phong tục, tập quán, đến đời sống tính cách, tâm hồn và văn hóa của người dân vùng cao, với con mắt của người dưới xuôi, Đỗ Bích Thúy phát hiện được nhiều vẻ đẹp mà có khi chính người vùng cao không nhìn ra được...".

Mình ví dụ thử khi viết về nhân vật Mị trong "Vợ chồng A Phủ" mình đã chọn liên văn bản với một sáng tác thơ của Nam Cao, cái này nằm trong tài liệu cho các em lớp ĐH, lấy ra tí dùng luôn kiki:

Khi ý thức trỗi dậy thì cũng là lúc Mị cảm thấy rõ hơn bao giờ hết cái vô nghĩa lí của cuộc sống thực tại. Nếu trước đây, người con gái ấy "quen khổ" tới mức chai sạn, không còn tưởng đến việc ăn lá ngón tự tử nữa thì giờ đây "nếu có nắm lá ngón trong tay lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa". Đây chính là biểu hiện của sự phản kháng với hoàn cảnh, của sự xung đột gay gắt giữa một bên là khát vọng chân chính đã thức tỉnh với một bên là thực tại đáng chán vẫn đang hiện hữu. Những giọt nước mắt của Mị ở đây đã chứng tỏ sự sống hồi sinh và cô gái Mèo ấy đang ý thức rất rõ hoàn cảnh đau xót của mình. Trong "Chọn" nhà thơ Văn Cao đã từng đúc kết:
"Giữa sự sống và sự chết
Tôi chọn sự sống
Để bảo vệ sự sống
Tôi chọn sự chết"
Và với Mị, nghĩ đến cái chết ở đây là cách thể hiện của một con người ý thức được tình trạng sống vô nghĩa. Muốn chết để bảo toàn cho phần nhân tính đang cơ hồ trỗi dậy, muốn chết để khỏa lấp đi những nỗi đau trong cuộc sống thực tại mà người con gái ấy đang phải gánh chịu. Và Tô Hoài không phải không có ngụ ý khi để cho nắm lá ngón xuất hiện tới ba lần....

Nên là chọn tác phẩm để liên hệ hay sẽ giúp bài văn "nâng cấp" hơn đó🥰

2️⃣Chọn những cách diễn đạt mới

Có những cách diễn đạt rất thú vị mà mình đã từng chia sẻ với các bạn như lẩy tên tác phẩm để diễn đạt. Hay có một cách khác hay được sử dụng đó chính là điệp liên tiếp, cách làm này sẽ tạo âm hưởng nhịp điệu và nhấn mạnh nội dung cần biểu đạt. Ví dụ khi viết "Sóng" của Xuân Quỳnh. Các bạn có thể mượn ý từ bức thư của Einstein gửi con gái và diễn đạt thêm:
"Tình yêu là ánh sáng, nó soi sáng những người cho đi và nhận về. Tình yêu là trọng lực, bởi vì nó khiến người ta xích lại gần nhau hơn.

Tình yêu là sức mạnh, bởi nó tổng hợp tất cả những thứ tốt nhất mà chúng ta có, cho phép con người không đắm chìm trong sự ích kỉ mù quáng. Tình yêu gợi mở mọi vấn đề.

Tình yêu và nỗi nhớ thương và cội nguồn cảm hứng cho bao sáng tạo nghệ thuật ra đời. Trong đó có những con sóng tình mà Xuân Quỳnh đã làm vang vọng suốt vài thập kỉ nay. Vì tình yêu mà vượt lên tất cả, nó có thể trung hoà mọi thứ vì tình yêu là tinh hoa của cuộc sống này."

3️⃣Học lí luận văn học

Đây chính là lí do mà kể cả ôn HSG hay THPTQG mình đều dạy về lí luận văn học, chỉ khác là lí luận cơ bản hay nâng cao mà thôi. Học lí luận văn học có ý nghĩa như thế nào trong diễn đạt và hành văn thì các bạn cũng biết rồi.
❌Từ thế này: Nhà văn Nguyễn Minh Châu là một trong những tác giả nổi tiếng của làng văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới. Sau năm 1980, sáng tác của ông đi sâu vào cảm hứng đời tư thế sự với vấn đề đạo đức, và triết lý nhân sinh. Ông khám phá con người trong cuộc đời mưu sinh, trong hành trình nhọc nhằn kiếm tìm hạnh phúc, khám phá hạt ngọc ẩn dấu, khuất lấp trong mỗi con người. Và tác phẩm "Chiếc thuyền ngoài xa" là minh chứng cho điều đó.
👌Thành thế này: Không phải ngẫu nhiên trong Sổ tay viết văn của mình, Nguyễn Minh Châu đã xác quyết: "Không có một thứ nghề nào mà kết quả công việc lại có thể cắt nghĩa rõ rệt chân giá trị của người làm ra nó như nghề viết văn." Bởi chính quá trình từng trải trong "trường văn trận bút", luôn ý thức về trách nhiệm trước cuộc đời, Nguyễn Minh Châu đã nhận ra rằng: "Người đọc khi lần giở những trang sách chẳng khác nào đang giở từng trang lý lịch tư tưởng của người viết. Và khi đến với "Chiếc thuyền ngoài xa" quả thực ta đã hiểu thêm về "trang lí lịch tư tưởng" mà Nguyễn Minh Châu một đời cần mẫn dành cho con người, cho cuộc đời đa sự.

Đôi khi chỉ là 1 vài trích dẫn lí luận, đôi khi là các vùng lí luận khá cơ bản như văn học - hiện thực, phong cách nghệ thuật, chức năng văn chương.. các bạn có thể học và đọc thêm để nâng cao diễn đạt và làm phong phú cho ý tưởng nhé❤️‍🔥

Nguồn: Văn ôn võ luyện NTL