[EDIT] THANH XUYÊN NHẬT THƯỜNG - Đa Mộc Mộc Đa

Chương 26

Vì không tìm được cái thang nào ở chỗ Lý Vi, Tứ a ca đành tự kiếm lối cho mình bước xuống. Chàng mở nhà kho thưởng Võ cách cách vài xấp vải vóc, bảo rằng Lý Vi thấy áo quần nàng ta mặc toàn bằng vải năm cũ, mới cố ý xin thay cho.

Trong cung, nhờ công thái tử van nài, rốt cuộc hoàng thượng cũng dịu lại. Thái tử nói bọn đệ đệ đã đóng cửa học bài được một thời gian, nếu hoàng a mã không rảnh, chi bằng để y gọi các huynh đệ vào cung khảo bài trước, "Nhi thần sẽ lên dây cót tinh thần cho chúng nó trước, đỡ đụng cảnh xấu hổ trước mặt hoàng a mã."

Hoàng thượng cười nói: "Biết con xót các đệ đệ, tính tuồn đề cho chúng chứ gì."

Hằng ngày hoàng thượng và thái tử đều đọc sách cùng nhau, hoàng thượng muốn khảo ba vị a ca thì chỉ chọn đề trong mấy cuốn sách đọc gần đây. Thái tử cười nói: "Nhi thần định cho chúng làm trước một lần vài đầu đề dạo này hoàng a mã ra cho nhi thần, để hoàng a mã chê cười rồi."

Hoàng thượng rất đỗi mừng vui, nói: "Huynh đệ các con thân thiết, như thế rất được."

Vậy là thái tử bèn phát thông báo trước một ngày, hôm sau ba chàng a ca đóng cửa học bấy lâu nay đã vội vã xuất phát đến Thượng thư phòng. Thái tử đặt năm câu hỏi, để mấy vị a ca ở Thượng thư phòng cùng giải thử luôn. Nhóm học sĩ hầu học và thầy dạy đều góp sức giúp ba chàng a ca lật sách, chép bài giải lại. Trong số mấy a ca nhỏ tuổi hơn, bài Bát a ca làm là ra hình ra dáng nhất, được thái tử kẹp chung với bài làm của ba người anh đem về cùng.

Lúc đọc sách, hoàng thượng nói: "Hôm nay con ra đề cho chúng phải không? Giải thế nào? Lấy cho ta xem."

Thái tử dâng lên, thưa: "Ra năm câu, hôm nay chỉ làm một câu, còn lại nhi thần đã dặn các đệ đệ về giải tiếp. Trang bài làm này là của Bát đệ, con thấy làm không hề thua Ngũ đệ."

Hoàng thượng nở nụ cười, vừa nhận lấy vừa nói: "So với lão Ngũ à? Ta không muốn làm khó nó đâu. Tuy nhiên ba đứa chúng nó cùng vào cung, nếu chỉ có mỗi nó không bị phạt, lại sợ nó nghĩ vẩn nghĩ vơ." Nói đoạn, tập trung đọc bài làm của Bát a ca.

Đề bài là một đoạn trích trong "Tế dân yếu thuật": "Thần Nông tạo ra cái cày cho chúng dân sử dụng, nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất. Vua Nghiêu lệnh cho bốn vị đại thần tuyên bố cặn kẽ thời vụ gieo trồng cho quần chúng hay. Vua Thuấn truyền đạt mệnh lệnh cho đại thần Hậu Tắc, phải coi sản xuất lương thực là vấn đề chính trị ưu tiên hàng đầu. Vua Vũ quy hoạch đất đai và chế độ ruộng đất, tất cả mọi nơi đều có khuôn khổ riêng để tuân theo. Thời hưng thịnh của hai nhà Ân - Chu được ghi lại qua thơ và sách, muốn lòng dân yên, phải dạy họ làm giàu."*

*Tế dân yếu thuật: một cuốn cổ thư của Giả Tư Hiệp viết về cách trồng cây trong nông nghiệp, cách thức chăn nuôi gia súc.

*Nghiêu - Thuấn - Vũ là những vị vua hiền của Trung Quốc cổ đại.

*Hậu Tắc tên thật là Cơ Khí, có mẹ là Khương Nguyên vì ra đồng đạp phải dấu chân lớn rồi sinh ra Khí. Khí thích chơi trồng cây và cây trồng bao giờ cũng tốt, đến tuổi thành thân, Khí thích cày bừa làm ruộng rồi được dân chúng học làm theo. Vua Nghiêu biết bèn cho về làm chức Nông sự, lấy hiệu Hậu Tắc.