Kırmızı Kraliçe, Lewis Caroll'un efsanevi dünyası Alice'in Harikalar Diyarında yaşayan kurgu karakterlerden biri.
'Aynanın içinden' adlı hikayenin bir sahnesinde Kraliçe, Alice'i kolundan yakalayarak sürüklemeye başlıyor ve 'Daha hızlı koş Alice, daha hızlı' diye bağırıyor. Ancak ne kadar hızlı koşarlarsa koşsunlar oldukları yerden bir adım bile ileriye gidemiyorlar. Bütün gücünü harcamasına, nefes nefese kalmasına rağmen etrafındaki manzaranın hiç değişmediğini gören Alice şaşkınlıkla soruyor:
- Bunca zamandır koşuyoruz neden hala aynı ağacın altındayız? Sanki her şey bizimle beraber hareket ediyor.
Kraliçe yavaşlıyor ve Alice'i ağaca doğru iterek cevap veriyor:
-Elbette. Başka ne bekliyordun. Sadece bulunduğun yeri koruyabilmek için olabildiğince hızlı koşman gerekiyor. Eğer ki başka bir yere gitmek istiyorsan hızını en az iki misli arttırmalısın.
Kırmızı Kraliçe metaforunu ilk kez 1973 yılında biyolog Leigh Van Valen, eş zamanlı gelişen canlıların evrimini açıklamak için kullanıyor. Valen' in teorisine göre, tüm canlılar güçlü bir rekabetle var olma savaşı verirken bir türün gelişimi, diğer türün de gelişimine yol açıyor. Av ile avcı, hayatta kalmak için başa baş mücadele ederken değişiyorlar fakat benzer zamanlı bu değişim, içinde bulundukları durumun aynı kalmasına sebep oluyor. Mesela tilki ve tavşan örneğinde; tavşan tilkiden kaçmak için daha hızlı koşma becerisi geliştiriyor, buna karşılık avını yakalayabilmek için tilki de, tavşandan hızlı koşmak üzere evriliyor, ardından tavşan kendini korumak için daha da hızlanıyor ve bu silahlanma yarışı sürüp gidiyor. Kurban ne kadar güçlü bir savunma stratejisi geliştirirse, avcı da o oranda güçlü bir saldırı stratejisi ile karşılık veriyor. Bu sırada iki rakip de birlikte gelişiyor, güçleniyorlar. Artık her ikisi de eskisinden daha süratli koşuyor fakat elde ettikleri sonuç değişmiyor. Ne tilki daha fazla tavşan avlayabiliyor, ne de tavşan tilkiye yem olmaktan kurtulabiliyor. Onca çaba sadece geriye düşmemek için, yaşamsal döngüde mevcut durumu korumak için sarf edilmiş oluyor.
KAYNAK
http://m.radikal.com.tr/yazarlar/tugba_kirac/kirmizi_kralice_etkisi-1107402
ŞİMDİ OKUDUĞUN
Meraklı
Random"Benim özel bir yeteneğim yok. Yalnızca tutkulu bir meraklıyım." - Albert Einstein Araştırdığım ve yayımlamaya değer bulduğum birçok tarihi kişiliği ve olayları elimden geldiğince sizinle de paylaşamaya çalışacağım. Benimle birlikte öğrenin. Umuyoru...
