Czarownice kojarzą się nam głównie z baśniami, legendami i fantastyką. A co jeżeli Wam powiem, że one istnieją naprawdę? Co prawda nie noszą spiczastych kapeluszy i potarganych szat, ale i bez tego łatwo wpaść na ich trop. Ba, być może właśnie dziś...
Teraz, gdy kwestia pochodzenia pojęcia "wicca" jest jasna, przechodzimy do terminologicznego meritum, czyli definicji. Można się dziwić, dlaczego całej tej pracy nie zaczęłam od odpowiedzi pytanie postawione w tytule. No bo co jak co, ale definicja zjawiska o którym będziemy mówić, bardzo by się przydała, prawda?
No więc dobrze. Definicja brzmi tak:
Nie ma definicji.
I to by było na tyle.
No dobra, w tym miejscu pozwoliłam sobie na żarcik, ale właściwie taki nie do końca śmieszny. Bo widzicie, to jeden z największych problemów wicca – nie posiada ona jednej, satysfakcjonującej definicji, która objęłaby cały ogrom tego zjawiska, wszystkie odmiany, nurty i tradycje. Nie ma i już. Mimo wszystko spróbujmy chociaż w minimalnym stopniu okreslić, gdzie w ogóle jesteśmy.
Aby nie mieszać wam za bardzo wprowadzając na raz kilka hipotez, w tym miejscu zdecyduję się podążyć drogą myślową Enenny – polskiej arcykapłanki, autorki bodaj najsłynniejszego wortalu na temat omawianego zjawiska. Enenna pisze mianowicie, że wicca to jedynie jedną z gałęzi olbrzymiego zjawiska, jakim jest współczesne czarownictwo. Równolegle do niej występują też inne nurty – jak chociażby włoska stregheria, czarownictwo dziedziczne czy też tradycje rodzinne.
Aby ułatwić zrozumienie tematu, przygotowałam dla Was prosty schemat. Spójrzcie:
Ups! Ten obraz nie jest zgodny z naszymi wytycznymi. Aby kontynuować, spróbuj go usunąć lub użyć innego.
Żeby jednak było śmieszniej, wicca też nie jest zjawiskiem jednolitym – z grubsza możemy powiedzieć, że dzieli się na wicca tradycyjną i tak zwaną eklektyczną... ale o tym będzie więcej w części drugiej. Teraz wróćmy do samej definicji.
Dzięki schematowi wiemy już mniej więcej, gdzie jesteśmy, ale ciągle brakuje nam konkretów. Kilku naukowców podjęło próby stworzenia własnej definicji wicca, ale chyba nie będziecie mi mieć za złe, jeżeli nie będę was nimi katować, co? Zamiast tego, pozwolę sobie przywołać tę, stworzoną przez wspomnianą już wyżej Ennenę. Przyznam się wam, że ze wszystkich które do tej pory poznałam ta przemawia do mnie najbardziej.
Arcykapłanka ujmuje istotę Kunsztu w następujący sposób:
"Wicca to pogańska, magiczna, inicjacyjna religia misteryjna, wywodząca się z praktyk kowenu w New Forest lub pokrewnego, której praktyki objęte są tajemnicą, a krócej – misteryjny kult Bogini Magii i Boga Śmierci i Odrodzenia."
Coś jest niejasne? Nie martwcie się, zaraz wszystko sobie wyjaśnimy. Skupmy się po kolei na poszczególnych słowach:
–pogańska– wiadomo: oznacza to, że Enenna zalicza wicca do ogromnej grupy ruchów i religii pogańskich, a więc nawiązujących do praktyk i wierzeń przedchrześcijańskich. Trudno się z tym nie zgodzić.
–magiczna– prosta, ale bardzo ważna sprawa: wiara w magię to tylko część wicca. Nie można sprowadzać tego zjawiska jedynie do spotkań przy świecach i rzucania zaklęć. Różnicę bardzo dobrze pokazuje ten schemat:
Ups! Ten obraz nie jest zgodny z naszymi wytycznymi. Aby kontynuować, spróbuj go usunąć lub użyć innego.
–inicjacyjna– o, i to jest właśnie pierwsza kwestia, która poróżniła wiccan i stała się powodem rozłamu na wicca tradycyjną i eklektyczną. Będę wam jeszcze o tym pisać, ale w skrócie chodzi o to, że wiccanie odłamów tradycyjnych podkreślają szczególną rolę inicjacji. Nie możecie sami określić się jako czarownica – ktoś was musi "wprowadzić" do ruchu, a wcześniej rzecz jasna wyszkolić. Jeżeli ktoś kiedyś powie wam, że jest inaczej, oznacza to, że rozmawiacie z wiccaninem-eklektykiem. Enenna, jak widać, jest wiccanką tradycyjną.
–religia– skupiam się na tym słówku, bo to właśnie ono jest zarzewiem niezakończonego sporu między czarownicami a religioznawcami. Jak łatwo się domyślić, badacze wciąż nie są pewni, czy wicca można nazwać religią. Argumentów za i przeciw jest wiele, dlatego pozwolę sobie je ominąć. Tutaj, z szacunku dla samych czarownic, będę określała wicca jako religię, ale miejcie świadomość, że sprawa nie jest oczywista.
–misteryjna – według Słownika Języka Polskiego, pojęcie to oznacza: 1. tajemniczy obrządek, lub niezrozumiałe, tajemnicze zjawisko; 2. średniowieczny dramat religijny o tematyce zaczerpniętej z Biblii lub z życia świętych i męczenników; 3. w starożytności: obrzęd ku czci jakiegoś bóstwa;
Pomocne dla nas będą tłumaczenia numer jeden i trzy. W wicca praktykuje się zatem obrzędy ku czci bóstw, które mogą nosić w sobie znamiona tajemniczości.
I na tym poprzestanę, jeśli chodzi o wyjaśnianie definicji wicca. O tym, czym jest kowen, gdzie leży New Forest (i dlaczego jest takie istotne) oraz kim jest Bóg i Bogini, opowiem Wam w kolejnych rozdziałach.
