MALADAPTIVE DAYDREAMING -Bilgilendirme Kitabı-

Tedavi-Etkisini Azaltma

 

Tedaviyle ilgili şu an kaynaklarda belirtilen genel bilgiyi aldım, sonra da tavsiye edilenleri ve insanların deneyimlerini aktaracağım, bu tavsiyeler üzerinden kendi fikirlerimi de belirteceğim.

(Bilgiler için kaynaklar: https://www.labmedya.com/maladabtive-daydreaming-hayali-gercek
https://www.healthline.com/health/mental-health/excessive-daydreaming-symptom-of-mental-illness)

 
Uyumsuz Hayal Kurma Tedavi Edilebilir Mi?

Uyumsuz Hayal Kurma'yı teşhis etmek için herhangi bir yöntem bulunamamıştır. Somer ise Maladaptif Daydreaming Scale'i (MDS) geliştirmiştir. MDS, kişinin uyumsuz hayal kurup kurmadığını deneyip denemediğini belirlemek için yardımcı olabilir. MDS 14 bölümlük bir ölçek olup uyumsuz hayal kurmanın 5 özelliğini değerlendirmektedir. Bunlar;

• Kurulan hayallerin içeriği, (detayı)

• Bir kişinin hayal etme yeteneğini kontrol etme becerisi,

• Hayal kurmanın kişide neden olduğu rahatsızlık derecesi,

• Bir kişide hayal kurmanın algılanan yararları,

• Hayal kurma yetisinin günlük yaşamı ne derece etkilediği,

• ve hayal kurma belirtilerini ne sıklıkla yaşadıklarını değerlendiriyor.

Somer, MDS çalışmasından ve onaylanmasından bahsedilecek olursa;
45 ülkeden 447 İngilizce konuşan bireyler ile gerçekleştirilmiştir. 3-korelasyonlu faktörler modeli, en iyi öğrenme becerileri, Kinestezi ve Bozukluk, ilgili ödüllendirici deneyimleri yakalamanın yanı sıra uyumsuz hayal kurma psikolojik bozulma altta yatan boyutlarını incelenmiştir. MDS puanları, hayal kurma sırasında obsesif-kompulsif davranış ve düşünceler, dissosiyatif emilim, dikkat eksikliği ve yüksek mevcudiyet duygusu ile ilişkiliydi ama psikotik belirtilerle daha az gözlenmiştir. MDS ve alt ölçeği iyi geçerlilik, sağlam iç tutarlılık ve zamansal istikrar göstermiş ve kendini tanımlayan bireyler arasında uyumsuz hayal kurma olan ve olmayan kişiler arasında iyi bir ayrım göstermiştir. Bu yöntem, Daydreaming tedavisinin geliştirilmesine ışık tutacak olan bir yöntem olduğu düşünülmektedir.
Bir diğer uyumsuz hayal kurma tedavi çalışmasında ise araştırmacılar Fluvoksamin’in (Luvox)  uyumsuz bir Daydreamer'in hayallerini kontrol etmesine yardım etmede etkili olduğunu bulmuşlardır. Ancak Fluvoksamin ilacının intihara meyil ettirdiği ve kara kutu uyarısı olduğu bilinmektedir. Fluvoksamin, beyninizdeki serotonin denilen bir kimyasal miktarının artmasına yardımcı olur. Bu değişiklik obsesif kompulsif bozukluğun belirtilerine yardımcı olur.

Kısacası Maladaptive Daydreaming'in bilinen bir tedavisi yoktur ve bir hastalık olarak literatüre geçmemiştir. 

 

  Hayal kurmayı azaltmak ve kontrol altına almak için yapılabilecekler-tavsiyeler:

Yalnız kalmamaya çalışın: Eğer bu durum günlük hayatınızı etkileyecek şekilde hayal kurmanıza sebep oluyorsa insanlardan kendinizi soyutlamak için çaba harcıyorsunuzdur muhtemelen. Örneğin mimik oluşturmak, fısıldamak ve konuşmak, odada volta atmak gibi insanlar etrafta yokken rahatça uygulayabileceğiniz davranışlarda bulunmak istiyorsunuz ve bunun için bulduğunuz her fırsatta çevreden uzaklaşıyorsunuz.

  Yapmayın. Sosyal olmak için çaba gösterin diye tavsiye ediyor Uyumsuz Hayal Kurma'yı deneyimleyenler. İnsanlarla iletişime geçmekten çok hoşlanmıyorsanız da bence en azından eskisi kadar odalara kapanmayın. Kendinizi meşgul edecek işler bulun, yeni hobiler seçmek güzel bir başlangıç olabilir. İş yaparken bile zihniniz sizi hayal kurmaya zorlayabilir, fakat çok dikkat gerektiren aktivitelerle uğraşırsanız bu durum biraz da olsun azalabilir en azından. (Bulmaca çözmek, bilimsel makale okumak gibi.)

Müzik dinlemeyi azaltın: Bunu demeyi şahsen hiç istemiyorum ama müzik önceki bölümde de dediğim gibi fena bir tetikleyici. Kendimden gözlemlediğim üzere; özellikle o anki hayalin havasına göre bir şarkı seçiyorsanız, sözler kaçınılmaz şekilde zihninize ilham kaynağı oluyorsa ve hayallerinizi desteklemek amacıyla gün içinde iki saatten fazla müziğe gidiyorsanız bunu yavaş yavaş da olsa azaltmaya çalışın.

  'Yavaş yavaş da olsa' diyorum çünkü bir anda bırakmak sizi zorlayabilir, ben bu hafta içerisinde neredeyse üç gün boyunca müzikten uzaklaşmayı denedim fakat içim rahatsız edici şekilde daraldı ve hayal kurarken boş boş gezmek bir süre sonra sinirlendirdi diyebilirim, kendimi kitap okumaya ve uyumaya verdim. Kitaplar da bir başka tetikleyici zaten, bir süre sonra hoş olmayan bir döngüye giriyor kişi. Alışkanlıklarınızı ağırdan ağırdan bir köşeye iterseniz sorun olacağını sanmıyorum, her gün yarım saat kadar azalttığınızda daha etkili olabilir.

  Tabii, bunların çoğunluğu şahsi fikrim. Herhangi bir düşünceniz-itirazınız varsa belirtebilirsiniz. Maladaptive Daydreaming'i deneyimleyen başka insanlar da yaşadıklarından yola çıkarak çözüm üretmeyi denerse hayal kurmayı birlikte kontrol altında tutabiliriz.

Psikolojik yönden tedavi: Uzmanlar, insanların düşünme ve davranış biçimlerini değiştirerek günlük sorunlarını yönetmelerine yardımcı olan 'bilişsel davranışçı terapinin' veya 'konuşma terapisinin'
onların hayal güçlerine kayma konusundaki dürtüsel ihtiyaçlarını 
giderebileceğine inanıyor. (Kaynaktan.)

  MD bir psikolojik rahatsızlık olarak geçmediğinden dolayı, bu terapiler Uyumsuz Hayal Kurma için ortaya konulmamış, başka psikolojik hastalıklar için kullanılıyor aslında. Ben ne kadar etkili olabileceğinden emin değilim, tedavi görenlerin bu konuda yorumlarını okuduğumda bir süre sonra hayal etme durumunun katlanarak geri döndüğünü söylediklerini gördüm, ya da hiç sonuç almamışlar.

  Kısacası bundan tamamen uzaklaşmak mümkün görünmüyor, (ben zaten ilham kaynağımı ve hayal kurma yetimi yitirmeyi istemiyorum, güzel bir şey.) fakat kendi yöntemlerimizle süreyi belki de biraz olsun kısaltabilir veyahut hayal kuracağımız vakitleri ayarlayabiliriz.

  Ek olarak, bir kaynaktan aldığım kısa bir yazı: Hayal kurmak nasıl engellenebilir?

Volinsky; "Çok fazla hayal kuruyorsanız -o kadar ki çalışmanızı zorlaştırır- bu bir terapistle görüşmeniz gerektiğinin bir işaretidir. Ayrıca müdahaleci düşünceleriniz varsa da bir terapiste görünmelisiniz." Diyor.

Kesintisiz hayal kurmayı ele almak için yapabileceğiniz bazı şeyler var. Cook, "Yazı yazmak, stres çarkı ile oynamak gibi fiziksel görevlerle uğraşmak, bir kişiyi elindeki göreve odaklanmaya zorladığı için hayal kurma büyüsünü kırmanın harika yollarıdır." diyor.

Ayrıca, gün içinde kendinize hayal kurmaya izin vermek için zaman ayırmanızı önerir - örneğin, her seferinde 15 dakika.

"Bu zamanı bir kenara bıraktığınızda, tıpkı bir hayal kurma randevusu gibi, gün boyunca hayal kurmak istediğiniz diğer tüm spontane zamanları sınırlarsınız." diye açıklıyor Cook.

Hayal kurmak her zaman kötü bir şey değildir ve her zaman zararlı değildir. Hayal kurduğunuz şeyin farkında olmak, gündüz düşlerinin ne sıklıkta ve ne kadar yoğun olduğunun farkında olmak önemlidir. Bu öz farkındalık, yardıma ihtiyacınız olup olmadığını anlamanıza yardımcı olacaktır.

  Eklemek istedikleriniz varsa yazabilirsiniz, son soru ve cevabı Google'dan.

 
▪▪▪▪▪▪

  Yeni okuyucular ve farklı hesaplar görüyorum, bu konuda bana ulaşma konusunda çekince yaşamayın.

  Bilgi olarak verilebilecek daha fazla bir şey yok sanırım, röportajlardan devam etmeyi ve gerekirse soru cevaplamayı düşünüyorum. Belki Daydreamerlar'ın bulunduğu çevrim içi topluluklar ve bu konuda açılmış hesaplarla ilgili bir şeyler de atarım, işe yarar olabilir. (MD hakkında herhangi bir gelişme olursa da kitaba bölüm olarak eklenecek, öte yandan kendi hayal kurma durumumda değişiklik veyahut önemli bir şey yaşanırsa da söyleyeceğim muhtemelen.)

  ❗ Burada Maladaptive Daydreaming'i olduğuna inananlar kendini belirtebilir mi? Ayrıntılı bir röportaj etkinliği düzenlemek ve hayal kurma durumumuzu incelemek istiyorum, karşılaştırmalarda da bulunacağım. Sonuçları sizinle de paylaşırım.