Tarih Arkeolojisi

Medeniyetin Temeli Sümer Devleti

''Her şehrin kendi koruyucu Tanrısı/Tanrıçası olması ''

Atina devletinin birleştirici kralı olduğu düşünülen efsanevi Theseus'un yaşadığı dönemi anlatan kayıtlar dikkate alındığında M.Ö. 900-800 yıllarında Atina'nın tek bir devlet olma yolunda ilerlemeye başladığı rivayet edilir. Plutarkhos kralın yaşadığı zaman üzerine 'Paralel Hayatlar, Theseus ve Romulus' kitabında elindeki bilgilere dayanarak akıl yürüten yazarlar arasında en göze çarpandır.

Atina devletinin koruyucu tanrıçası 'Athena' Tanrıların Kralı Zeus'un kızıdır ve şehir adını bu tanrıçadan alır. Tanrıça aynı zamanda 'Savaş ve Bilgelik' tanrıçası misyonuna sahiptir.

Sadece tabletlerin tarihlendirildiği zaman olan M.Ö.3300'den yola çıkarsak koruyucu tanrısı Gök Tanrısı An ve Aşk Tanrıçası İnanna olan iki şehrin birleşimi olan Uruk şehrinin Atina'dan 2400 yıl önce kurulduğunu görürüz.

Tanrı Mars'ın bir bakireden doğan oğlulları Romulus'un ve ikizi Remus'un İmparatorluğun başkenti olan Roma'yı kurdukları yıl M.Ö. 753'e tarihlendiğinden bu şehrinin tanrısı olan 'Jupiter Stoar' yani 'İnsanları bir araya getiren Jüpiter'de koruyuculuğa M.Ö. 753 yılında getirilmiştir. Sümer Gök Tanrısı An'dan yaklaşık 2547 yıl sonra Jupiter aynı dünyanın başka bir köşesinde 'İnsanları bir araya toplayan' misyonu ile övülerek tapınılmaya başlanan bir Tanrı olmuştur.

Günümüzden 4000 yıl önce yaşamış olan Sümerli yazar ve öğretmen Ludingirra yaklaşık M.Ö.2000 yılında yazdığı tabletlerinin bulunmasıyla bizlere Sümer Devletinin yapısını ve halkının yaşam standartlarını aktarıyor.

''Günümüz monarşinin ve bağımsız yargısının ilk örneği Sümer'de! ''

Ludingirra başkentleri İsin'de yaşayan kraliyet ailesinden bahseder. Kendisi Nippur şehrinde yaşayan ve öğretmenlik yapan bir adamdır. Tabletlerinden birinde yargıç olan amcasından ve davaların nasıl görüldüğünden bahseder.

- Kralın karışmadığı bağımsız bir yargıya sahip olan Nippur şehri yüksek mahkeme görevi görerek kralın çözümlemekte zorlandığı davaları karara bağlayan yargıçlardan oluşur.

Modern monarşilerde sembolikleşen ve danışma meclisi halini alan 'kamaralar' gibi bir mertebe olarak önümüze çıkan 'Senato' antik dönemde Sümer'le başladı.

- Atina, Roma ve onların etkisiyle modern Avrupa ve Amerika'da yaygınlaşacak olan dava sisteminin temeli de Sümer'dedir.

Ludingirra davalar üzerine yazdığı tabletinde 11 erkekten oluşan ve davayı dinleyip aralarında oylama yaparak hakimin karar almasında rol oynayan alakasız meslek gruplarından seçilen insanlardan bahseder.

Bu 11 kişi çiftçi, noter, öğretmen, kasap... günümüz Amerika Birleşik Devletleri sistemindeki gibi aklınıza gelebilecek birçok meslek grubundan olabilir. Oy çokluğundan ziyade oy birliğiyle hareket edilir bu nedenle 1 kişi bile itiraz etse karar tekrar gözden geçirilir.

''Ev ve konut kültürünün temeli ''

Tabletlerden birinde kendi yaşadığı evi anlatan yazar bize toplumun genel tercihlerinden de bahseder.

- Evler tek veya iki katlıdır.

- Genellikle kendi bahçelerine sahiptir.

- Bahçelerde ağaçlar ve çiçekler yetiştirilir. (genellikle hurma meyvesi)

- Bahçe ve insan bakımı için su nehirlerden kanallar yoluyla kil platformlar sayesinde gelir

Aynı sistemle Roma İmparatorluğunda çeşitli villalar imparatorluk izniyle yapılan kanallarla konutlara taşınan su kemerlerine ulaşımı olacak şekilde dizayn edilir.