Sagisag panulat: Sandia
Ako ay mula sa lalawigan ng Esperanza, isang aktibista na lumalaban para sa karapatan ng mga magsasaka at mga maralitang taga-lungsod. Araw-araw, kasama ang aking mga kasamahan sa kilusang aktibista, kami ay nagbibigay boses laban sa katiwalian ng mga korporasyon at sa pang-aapi ng mga militar sa aming komunidad. Ang bawat kilos at salita namin ang nagpapahiwatig ng puno na pagmamahal sa bayan at sa mga taong nangangailangan ng tulong.
Ang aming mga araw ay abala sa pagtitipon, pag-oorganisa ng mga rally, at pagkakaroon ng mga diskusyon sa kung paano namin mas mahusay na maipapakita ang aming mga hinaing sa gobyerno at sa mga korporasyong nagsasamantala sa amin. Hindi biro ang aming mga sakripisyo, ngunit ang pagnanais naming magdala ng pagbabago ay nagbibigay sa amin ng lakas at determinasyon. Sa kabila ng mga panganib at hirap, hindi kami sumusuko dahil alam naming bawat hakbang na ginagawa namin ay para sa kapakanan ng nakararami.
Isang araw, taong 1978, abala ako at sumasabay sa sigaw at ingay sa rally, ang aking puso ay puno ng dedikasyon na sumasabay sa dami ng tao sa paligid. Sa isang iglap, nakita ko si Hana, kasabayan ko noong kolehiyo mula sa ibang departamento, ang kanyang mukha ay puno ng determinasyon at tapang.
Ang kanyang mga mata ay naglalabas ng sigasig at pagmamahal sa bayan na nagbigay lakas loob sa akin na mas kilalanin sya. Si Hana ay anak ng mga magsasaka at kilala na isang dalagang may mabuting kalooban, mapagmahal sa kanyang pamilya, at puno ng determinasyon na baguhin ang kanilang kalagayan sa pamamagitan ng pagtulong sa aming komunidad.
Sa bawat pagkikita namin, unti-unti kaming nagkakabutihan at pagkakaroon ng pagpapahalaga sa isa't isa. Ang pagiging matapang at dedikado ni Hana sa kanyang mga pangarap at adhikain ay nagbigay sa akin ng inspirasyon at lakas upang patuloy na lumaban para sa katarungan at pagbabago.
Naging magkasama kami sa laban laban sa katiwalian ng mga korporasyon at sa pang-aapi ng mga militar sa aming komunidad. Sa bawat hakbang na aming ginagawa, lumalim ang aming pagkakaibigan at respeto sa isa't isa. Ang tapang ko at ang pagiging matiyaga ni Hana ay nakatulong na magdulot ng inspirasyon sa aming mga kapwa residente na lumaban para sa kanilang mga karapatan.
Sa bawat tagumpay at pagsubok na aming pinagdaanan, unti-unti akong nakaramdam ng pag-ibig para kay Hana at sa pagtagal ng panahon ay mas lalo pang lumalim ang nararamdaman ko sa kanya. Bawat pagkikita namin ay tila isang bagong pagkakataon upang mas kilalanin ang kanyang kagandahan, hindi lamang sa pisikal kundi pati na rin sa kanyang kalooban. Ang kanyang pagmamahal at dedikasyon sa aming laban ay nagbigay sa akin ng lakas at inspirasyon.
Isang araw, habang abala ako sa pag-aayos at pag-oorganisa para sa aming susunod na rally, si Hana naman ay tumutulong sa health center sa aming barangay. Bigla na lamang kaming nakarinig ng sunod-sunod na putok ng baril at malalakas na sigawan ng mga tao. Unti unting nagkalat ang mga militar at dinakip ang aking mga kasamahan.
Mabilis akong kumilos at nagtago. Tumakbo ako paalis ng lugar para puntahan si Hana, ngunit pagdating ko sa center ay wala akong natagpuan kahit isang tao. Nag-ikot ako at natagpuan ang karamihan na lumikas sa isang malaking simbahan. Doon ko nakita si Hana at ang kanyang nanay na umiiyak dahil umalis ang kanyang tatay upang hanapin ang kanyang kapatid.
Pagkakita sa akin ni Hana, mabilis niyang hinabilin sa akin ang kanyang nanay para masundan ang kanyang tatay. Sa pag-aalala, pinasunod ako ng nanay ni Hana upang pigilan siya. Nang makalayo ako, nakita ko si Hana sa may eskinita, hila-hila ang kanyang tatay na wala nang buhay. Pilit kong hinihila si Hana para umalis dahil padami na nang padami ang mga militar at nagiging mas delikado ang bawat minuto.
Ngunit determinado siyang hanapin ang kanyang kapatid tulad ng plano ng kanyang tatay. Napagdesisyunan kong tulungan si Hana sa paghahanap hanggang sa matagpuan namin ang kanyang kapatid na nakatago malapit sa bahay ng aking ama. Sinubukan kong pumasok sa
bahay upang hanapin si Papa at patigilin ang kaguluhan sa lugar, habang ang magkapatid ay nanatiling nakatago.
Ngunit sa aking pagpasok sa bakuran, sunod din ang pagposas sa akin. Dinala ako sa silid kung saan naroon si Papa at wala akong ibang naramdaman kundi galit. Sa gitna ng aming pag-uusap at aking pagmamakaawa na itigil niya ang nangyayari sa lugar, may narinig akong dalawang sunod-sunod na putok ng baril. Wala akong naisip kundi ang magkapatid, lalo na si Hana.
Nagpumiglas ako at agad na lumabas upang hanapin ang dalawa, ngunit ang aking natuklasan ang nagpadurog sa aking pagkatao. Nakita ko si Hana na nakahandusay at ang kanyang kapatid na umiiyak habang hawak ng mga militar. Napuno ng galit at lungkot ang aking puso habang hinahawakan ang kamay ni Hana.
"Hana," bulong ko sa kanya, puno ng pag-aalala at pagmamahal. Ang kanyang mga mata ay puno ng lungkot, ngunit sa kabila ng sakit, ngumiti siya sa akin. "Uno," bulong ni Hana, "Mahal kita tulad ng pagmamahal ko sa ating bayan. Patuloy mong ipaglaban ang ating mga pangarap para sa katarungan." Ang kanyang mga huling salita ay tumagos sa aking puso, puno ng pagmamahal at pag-asa.
Sa gitna ng kaguluhan at pag-atake ng militar sa aming bayan, namatay si Hana sa aking mga bisig. Ang bawat sandali ay pabigat nang pabigat sa aking puso, ngunit sa kabila ng lungkot, alam kong kailangan kong magpatuloy sa aming laban para sa katarungan at pagbabago.
Ang pagkawala ni Hana ay nagdulot ng aking matinding lungkot at pagdadalamhati. Ngunit sa kanyang alaala, patuloy kong dadalhin ang aming pangarap at ipaglalaban ang mga karapatan ng mga mahihirap. Ang kanyang pagmamahal at sakripisyo ay magiging inspirasyon sa akin upang patuloy na lumaban para sa tunay na katarungan at pagbabago sa lipunan.
Sa huli, ang pag-ibig namin ni Hana ay patuloy na nagbibigay ng pag-asa at inspirasyon sa akin upang ipagpatuloy ang laban para sa tunay na kalayaan at katarungan. Ang aming kwento ay magiging alaala ng pagmamahalan at pagsasakripisyo para sa kapwa at bayan.
Sa kabila ng paglipas ng panahon at pagkawala ni Hana, nananatili ang aking pagmamahal at pag-asa sa hinaharap. Sa bawat alaala at pagmumuni-muni, natutunan ko na ang pag-ibig ay walang hanggan at patuloy na nagbibigay inspirasyon sa aking buhay.
Sa ilalim ng naglalakihang puno sa tabi ng ilog, patuloy akong nagmumuni-muni at inaalala ang nakaraan kasama si Hana sa pamamagitan ng pagsulat. Sa paglipas ng walong taon, ang aking pag-ibig at alaala kay Hana ay magiging gabay at inspirasyon sa akin sa nalalabing bahagi ng aking buhay.
Hana,
Sa paglipas ng panahon, maraming bagay ang nagbago, ngunit ang alaala mo ay nananatiling sariwa sa aking puso at isipan. Sa loob ng walong taon, maraming pagkakataon ang nais kong ibahagi sa'yo, tulad ng aking mga tagumpay at kabiguan. Ang iyong alaala ang nagsilbing gabay ko sa maraming pagkakataon. Alam ko kung gaano kahalaga sa'yo ang kalayaan at katarungan. Alam ko kung gaano mo nais na makita ang ating bayan na malaya sa pang-aapi at karahasan.
Ang pakikipaglaban sa kalayaan ay hindi naging madali, ngunit ang iyong alaala at ang mga prinsipyo mong iniwan ay nagsilbing gabay ko sa bawat hakbang. Ngayon, nais kong ibahagi sa'yo ang isang mahalagang balita. Matapos ang mahabang panahon ng pakikibaka at paghahanap ng katarungan, ang nangyari sa ating bayan na sangkot ang aking ama ay nabigyang hustisya na rin sa wakas. Ang mga ginawa niyang mali tulad ng korapsyon bilang isang negosyante at pagiging lider ng militar ay naparusahan, at sa wakas, ang mga biktima ng kanyang mga gawa ay nakatanggap ng katarungan.
Ang pagmamahal na iniwan mo ay nagsilbing liwanag at gabay ko sa madilim na bahagi ng aking buhay. Salamat sa lahat ng alaala, sa lahat ng pagmamahal, at sa lahat ng oras na tayo'y magkasama. Ikaw ang aking una at tanging iibigin, Hana.
Nagmamahal,
Uno
