dr. ebdulrehman qasimlo

61 9 0
                                    

22 Aralık 1930′da Doğu Kürdistan'ın Urmîye kentinde doğan Ebdulrehman Qasimlo, ilköğrenimini doğduğu yerde, ortaöğrenimini ise Tahran'da yapmıştır. 15 yaşında Yekitîya Ciwanên Demokratên Kurdistan (Kürdistan Demokrat Gençlik Birliği) adlı gençlik hareketinde çalışmaya başlamıştır. 18 yaşında iken, yüksek öğrenim için önce Fransa'ya, ardından da Çekoslovakya'ya gitmiştir. Uluslararası Prag Üniversitesi'nde Siyasal Bilgiler Fakültesi'ni bitirmiş ve aynı üniversitede Sosyoloji alanında yüksek lisansını tamamlamıştır

Aydın duruşu ve entelektüel birikimiyle Avrupa'daki Kürt hareketinin temsilcilerinden biri olan Qasimlo, 1952′de Dr. Mihemed Museddiq'in çağrısı üzerine Kürdistan'a dönmüş ve İran'daki Rıza Pehlewî rejimi karşıtı Kürt mücadelesi içerisinde yer almıştır.

1952′de ünlü İngiliz edebiyatçısı ve filozof Helen Krulich ile evlenmiş ve Mina ile Hewa adlı iki çocuğu olmuştur. 1958′de tekrar Avrupa'ya giderek 1962′de

Ekonomi ve Sosyal İktisat alanında doktorasını tamamlamıştır. Bu yıldan itibaren Prag Üniversitesi'nde Kapitalist Ekonomi, Sosyalist Ekonomi ve Ekonomi Teorisi dersleri verdi.1970′te Irak'ta Güney Kürdistan'a otonomi verilmesi üzerine Mele Mustafa Barzanî'nin davetiyle bazı düzenlemelerde bulunmak üzere Kürdistan'a gitmiştir.

1973 yılında Kürdistan Demokrat Partisi-İran'ın genel sekreterliğine seçilmiş ve 1975 yılında Avrupa'ya dönmüştür. 1976-1978 yılları arasındaysa Paris'te Sorbon Üniversitesi'nde Kürt Dili ve Kürt Kent ve Ekonomi Kültürü dersleri vermiştir. 1979 yılında İran'da halk devrimi sonrası Şah'ın ülkeyi terk etmesi üzerine Doğu Kürdistan'a giden Qasimlo, burada Kürtlere özerklik verilmesi için çalışmalarda bulunmuştur. Uzmanlar Meclisi'nde de görev alan Qasimlo İranlı yetkililere Kürt haklarının tanınması ve özerklik verilmesi için memorandum(sözleşme) sunmuştur

Molla Ruhullah Hümeynî'nin kurduğu İslam Cumhuriyeti de Kürtlere karşı daha önceki iktidarlar gibi davranınca Kürdistan Demokrat Partisi yine bir Kürt örgütü olan Komela ile birleşerek İran İslam Cumhuriyeti'ne karşı silahlı mücadele başlatacağına dair ihtarda bulunmuş ve sorunun masada çözülmesi gerektiğini, çözüm için muhatabın Kürt örgütleri olduğunu deklare etmiştir. Bu girişim üzerine Hümeynî, 19 Ağustos 1979 günü, İran devlet televizyonunda Qasimlo için 'Allah'ın düşmanı' dedi ve Kürt halkına karşı cihad ilan ettiğini açıklamıştır. Aynı saatlerde İran Hava Kuvvetleri tarafından bazı Kürt yerleşim birimleri bombalanmış ve Kürt şehirlerinde sıkı yönetim ilan edildiği duyurulmuştu. Qasimlo arkadaşlarıyla birlikte gerilla birlikleri oluşturarak Kürdistan dağlarına çekilmiş ve 1988 yılına kadar Kürtler ve İran ordusu arasındaki çatışmalar bitmek bilmemişti.

İran ordusunun 1988′de Irak'a yenik düşmesi üzerine İran yetkilileri Kürtlere müzakere önerisinde bulundu. 28 Aralık 1988′de İran, Qasimlo'ya Viyana'da bir görüşme önerdi. 28-30 Aralık 1988 günleri yapılan müzakereler sonucu İran, Kürt özerkliğini prensipte kabul ettiğini bildirdi ve toplantılara 20 Ocak 1989′da devam etmeyi karara bağladı. Fakat sonraki toplantılarda İran sertleşen bir tutum sergileyince Qasimlo görüşmelerden çekildi..

Dr. Ebdulrehman Qasimlo, Haziran 1989′da Sosyalist Enternasyonal Toplantısı'na katılmak üzere Avrupa'ya geldi ve burada İran yönetiminin 'yeniden diyalog' önerisiyle karşılaştı. Qasimlo öneriyi kabul etti ve ilk toplantı 12 Temmuz'da yine Viyana'da yapıldı. 13 Temmuz'da toplantının ikinci gününde Dr. Ebdulrehman Qasimlo müzakere masasındayken kısa mesafeden sıkılan üç kurşunla öldürüldü. Bu olay sırasında Qasimlo'nun iki yardımcısı, Dr. Fazil Resûl ve Ebdullah Qadirî Azer de öldürüldüler. Avusturya Hükümeti aynı gün İran Hükümeti'ni doğrudan suçlu ilan ettiyse de açılan dava aradan onyıllar geçmesine rağmen sonuçlanmadı. Avrupa basınının verdiği bilgilere göre 13 Temmuz'daki toplantıya İran adına Haci Mistefa Lacwerdî, Muhammed Caferî Şahrûdî ve Emir Mansur Bozaryan katılmıştı ve suikastın planlayıcısı bir dönem İran İslam Cumhuriyeti Devlet Başkanı olan ve o tarihte İslam Devrimi Muhafızı olan Mahmud Ahmedinecat'tı.

Çand u Huner a KurdiHikayelerin yaşadığı yer. Şimdi keşfedin