Tôi ngồi vắt vẻo trên lan can, dưới mái hiên của thư viện cũ, ngửa tay đón những hạt mưa đầu tiên của mùa. Cũng là mưa, nhưng mưa hè không ủ dột, không sầu muộn như mùa thu. Mưa cứ lóng lánh, mát rượi, đầy sức sống trên những ngón tay. Duy ngồi nép hẳn vào sâu trong mái hiên, tránh những hạt nước hắt vào. Cậu dựa lưng vào tường, chăm chú vẽ. Cái dáng vẻ chăm chú của cậu ấy bao giờ trông cũng đặc biệt. Tôi bâng quơ.
- Hôm qua Quân gửi email về cho tớ đấy. Lâu rồi mới thấy.
Duy không trả lời, cũng không ngẩng lên, tay cậu ấy vẫn di những nét chì. Một khoảng im lặng ngắn ngủi xen ngang, chỉ tiếng mưa vân đều đều rả rích. Lúc này Duy mới ngẩng lên nhìn tôi, ánh mắt hơi ngạc nhiên, như muốn hỏi câu chuyện chỉ đến thế là hết rồi sao. Nhưng tôi đã quay trở lại với cơn mưa đầu tiên của mùa. Tôi chỉ muốn thông báo cho Duy biết vậy thôi. Những điều còn lại, tôi muốn giữ nó cho riêng mình, ít nhát là vào lúc này.
Email Quân gửi ngắn ngủi. Ngắn đến nỗi tôi chỉ cần đọc vài lần đã thuộc lòng.
“Hôm nay hiên nhà tớ nhiều gió. Lồng lộng lắm. Bất chợt tớ nghĩ chúng là những cơn gió đã rời xa một vùng đất thân thương và giờ thì không thế tìm được đường quay về nữa”.
Không hiểu sao tôi có cảm giác có điều gì rất trong trẻo, đáng phải gìn giữ đã trôi tuột đi như những hạt mưa cũng đang rời khỏi qua những kẽ tay tôi ngay lúc này.
Duy không hỏi han điều gì cả, như trước giờ vẫn vậy. Nếu cậu ấy thấy cần thiết nhất định sẽ tra hỏi tôi cho đến cùng, còn không sẽ đế tôi tự nói ra. Duy vẫn tiếp tục bức vẽ của mình, nhưng không im lặng nữa. Cậu ấy hát, chất giọng ngang ngang buồn cười. Bài Lucky của Jason Mraz. Tôi biết cậu ấy đang an ủi mình, nên khẽ mỉm cười. Đột ngột, Duy không hát nữa.
- Xong rồi. Này, cậu đến đây xem đi.
Tôi trèo khỏi lan can. Bức vẽ mà nãy giờ Duy tập trung đã hoàn thành. Một bức tranh chì đơn giản. Cậu ấy vẽ cụm hoa tú cầu ở mé cửa trước, đang ướt sũng, một lớp nước mờ bao phủ viền những cánh hoa tạo cảm giác nó đang tỏa ra một thứ ánh sáng lấp lánh.
- Đẹp quá.
- Cậu cầm về lồng khung kính treo lên đi nhé.
Duy có cái tật nói đùa mặt vẫn tỉnh như không, chỉ có tôi là phá ra cười.
- ừ, cảm ơn cậu.
Duy đèo tôi về. Tôi dựa đầu vào vai cậu ấy lơ mơ ngủ một lúc, ngửi thấy mùi trà bám vào lớp vải. Nhà cậu ấy kinh doanh trà và thảo mộc các loại nên thứ mùi mộc mạc dễ chịu ấy cứ bao quanh cậu ấy như một kiểu đặc trưng rất dễ nhận biết.
- Quân bảo với tớ là có một cơn gió đã rời xa vùng đất và nó không tìm thấy đường về nữa rồi. Nghe buồn quá Duy nhỉ ?
Cậu ấy “ừ” — nhẹ tênh.
Tôi, Duy và Quân là một bộ ba thân thiết. Từ những ngày đầu cấp ba, chúng tôi đã tự dưng sáp lại với nhau như một lẽ tự nhiên nhất. Và gần như lúc nào chúng tôi cũng đi với nhau. Quân sôi nổi, nhiệt thành nhưng lãng đãng như gió. Cái cách cậu ấy suy nghĩ, hành động rất khó nắm bắt và có gì đó gần giống nổi loạn. Duy ít nói, đôi lúc khiến người ta có cảm giác cậu ấy ngơ ngác hoặc lơ đễnh với mọi thứ, nhưng ở một mặt nào đó lại đầy quan tâm. Cậu ấy cho tôi có cảm giác như mình đang ở cạnh một vạt nắng. Còn tôi lơ lửng ở giữa. Khi ở bên Quân, tôi sẽ nói ít để lắng nghe cậu ấy nhiều hơn, thấy mình rụt rè và nhỏ bé. Khi ở bên Duy, tôi sẽ như một con chim sẻ líu lo nhiều thứ, thấy mình hiền lành và vững tâm hơn.
Dần dần tôi nhận ra có điều gì đó ở Quân khiến cậu ấy trở nên đặc biệt. Tôi dễ trở nên bối rối nếu Quân đến quá gần, hoặc chỉ đơn giản là ném cho tôi môt chiếc kẹo mềm. Tôi hay nghĩ đến cậu ấy nhiều hơn một chút. Tôi luôn ngồi sau lưng Duy đèo về, lặng lẽ nhìn Quân và nụ cười của cậu ấy.
Mùa hè năm mười một, Quân bí mật rủ tôi đi công viên chơi mà không có Duy. Rồi chúng tôi hẹn hò nhau - cũng bí mật. Chúng tôi đã thỏa thuận là sẽ đợi một thời gian hợp lý để thông báo cho Duy biết, tránh làm điều gì ảnh hưởng đến tam giác tình bạn hiện có. Quân thường viết các mẩu giấy hẹn tôi và nhét vào những cuốn sách. Cậu ấy sẽ đưa nó cho tôi, bảo đọc ở trang bao nhiêu đấy và tôi sẽ lén lén giở ra khi chỉ có một mình trong thư viện cũ. Tôi giữ những mảnh giấy ấy lại. Bây giờ, những mảnh giấy ấy đã đầy một cái hũ nhỏ.
Tôi đã tưởng Duy không biết gì. Nhưng hóa ra cậu ấy biết hết. Khi tôi trốn sau thư viện cũ khóc vì biết Quân sẽ theo gia đình sang Mỹ định cư, Duy đã tìm thấy tôi. Cậu ấy ngồi xuống, kéo đầu tôi tựa vào vai cậu ấy. Duy nói đơn giản: “Cứ khóc cho vơi đi”. Và tôi khóc thật, khóc nức nở.
Tôi đã nói Quân hãy đi đi. Mà thật ra có muốn giữ cũng không có cách nào giữ được. Nhưng khi gục đầu vào vai Duy và khóc, tôi lại thành thật thổn thức: "Tớ thật sự không muốn cậu ấy đi chút nào”. Duy chỉ lặng lẽ vỗ nhẹ vai tôi.
Quân đi. Thời gian thấm thoắt thoi đưa, chẳng mấy chốc mà chúng tôi đã lên lớp mười hai. Thời gian đầu tôi còn đếm ngày bằng cách gạch những dấu chéo vào day runner. Nhưng rồi tôi cũng mỏi mệt với việc đó. Thòi gian giờ chỉ được tính một cách chung chung. Chỉ nhớ đã lâu lắm rồi không nghe thấy tiếng cậu ấy cười giòn tan, hay cảm nhận được những ngón tay ram ráp của Quân vuốt tóc mình. Biết là vậy mà chẳng hiểu sao có cảm giác chuyện xảy ra vừa mới hôm qua đây thôi.
Quân vẫn thi thoảng email về, kể vụn vặt vài chuyện. Nhưng rồi thưa thớt dần. Tôi cũng không tiện hỏi lý do, một phần chẳng biết phải hỏi như thế nào, một phần vì e sợ câu trả lời mình sẽ nhận. Đôi lúc tôi biết chắc hộp thư đến sẽ chẳng có email của Quân, nhưng hôm nào cũng đăng nhập kiểm tra như một thói quen khó bỏ. Hai đứa cứ thế mà dần xa nhau. Bẵng đi một thời gian rất lâu chẳng liên lạc gì, Quân gửi email đó cho tôi, về một cơn gió đã quá rời xa một mảnh đất và giờ không tìm được đường về. Có thể đó là email cuối cùng mà cậu ấy gửi cho tôi.
Chỉ còn lại tôi và Duy trong hành trình ngắn ngủi còn lại của tuổi học trò. Tôi vẫn ngồi sau lưng cậu ấy sau mỗi ngày tan học, đi qua hàng bằng lăng lúc tím hồng rạng rỡ, lúc xanh rì yên ả. Cả những mùa mưa ướt nhẹp gấu quần hay nắng chói chang trên đỉnh đầu. Chúng tôi lao đầu vào học khi mùa thi đến, đôi lúc lơ đễnh ngáp ngắn ngáp dài lơ mơ ngủ ở thư viện cũ. Những ngày cuối cùng, Duy tự dưng trở thành họa sĩ của lớp, khắc họa lại chân dung những gương mặt quen làm kỷ niệm. Nhưng cậu ấy chẳng đưa nó cho ai cả mà giữ cho riêng mình, bảo để làm kỷ niệm, ai muốn có thì đem đi photocopy.
Trước hôm thi tốt nghiệp một ngày, Duy đến tìm tôi. Cậu ấy đứng đợi trước cửa nhà.
- Gì đấy?
- Đi đến chỗ này đi.
Duy đèo tôi đến nhà thờ, có vạt đất đằng sau giờ đây nở đầy những bông hoa ti-gôn màu hồng nhạt. Thấy mình như bị rơi vào một bộ phim cổ điển nào đó. Duy bảo cậu ấy đã vẽ hết cả lớp rồi, chỉ còn thiếu tôi thôi.
- Thôi lỡ đến đây rồi. Cậu chịu khó tí đi. Hai cốc kem nhé ?
- Này, giá đấy quá là bèo.
Nhưng tôi cũng ngoan ngoãn ngồi im cho cậu ấy vẽ. Không hiểu sao mỗi lần cậu ấy ngẩng đầu nhìn chăm chăm tôi, dù biết là để vẽ, tôi lại thấy mặt mình nỏng bừng lên. Bức chân dung đó Duy ghi thêm bên dưới vài dòng về ngày tháng địa điểm và không đưa nó cho tôi. Duy bảo cậu ấy sẽ giữ bức tranh này lại. Rồi Duy chở tôi đi ăn kem như đã hứa, nhưng cho tôi ăn tận năm cốc lạnh buốt cả răng.
Khi để tôi xuống trước cửa nhà, Duy hỏi.
- Quân giống như gió à ?
- ừ. Lãng đãng, phiêu du, khó nắm bắt. Nghĩ đi nghĩ lại thì tớ chưa bao giờ hiểu hết cậu ấy. Cậu ấy cứ cuốn tớ đi trước khi tớ kịp suy nghĩ điều gì trọn vẹn.
Ngẫm nghĩ một lúc, tôi nói thêm.
- Cậu cũng khó nắm bắt như những cơn gió. Tớ nhiéu khi cũng không hiểu cậu đang nghĩ gì. Nhưng cậu gần gũi hơn, có cảm giác như một vạt nắng.
Duy cười. Và tôi cũng thấy mình cười.
Mùa hè cuối cùng của tuổi mười tám trôi đi. Tôi và Duy, hai đứa vào Đại học.
Tôi học chuyên ngành Tiếng Anh nhưng thiên về dịch thuật, Duy thì học hẳn về sư phạm Anh. Lựa chọn của cậu ấy khiến đám bạn ai cũng bất ngờ. Ai cũng nghĩ Duy sẽ thi vào Mỹ thuật hay Kiến trúc. Nhưng tôi thì không, vì tôi biết, với cậu ấy, vẽ giống như một thú vui mà khi nào thích cậu ấy sẽ lôi nó ra để đùa nghịch. Duy bảo nhịp công việc bận rộn sẽ giết chết cái thú vẽ vời đó của cậu ấy. Và khi đó, những bức tranh của cậu ấy sẽ chết dần chết mòn. Vậy nên chỉ có mình tôi là có được vinh hạnh lâu lâu lại được xem cậu ấy chăm chú vẽ và hí hửng mang thành phẩm ấy về nhà.
Hai đứa lâu lâu mới gặp nhau chứ không được thường xuyên , như hồi cấp ba. Lâu lâu tôi mới được ngồi sau lưng cho Duy đèo đi ngắm phố xá. Xa nhà, áo cậu ấy cũng không còn phảng phất mùi trà hay thảo mộc nữa. Nhưng cảm giác thân thuộc gần gũi thì không rơi đi đâu được. Những hôm bài vở ít, cuối tuần, hai đứa lên quán Trà sữa quen ngồi nguyên ngày, hết uống trà sữa rồi chuyển qua ăn uống đủ kiểu. Tôi nói rất nhiều về cuộc sống mới. Duy nói ít hơn, thường nghe, đôi lúc sẽ phẩy tay đùa bảo tôi nói nhiều quá. Hai đứa chẳng nhắc đến Quân, như một giao ước ngầm.
Tôi cũng đã thôi nghĩ nhiều về Quân. Nhưng hôm nào chỉ có một mình và gió lồng lộng thổi, tôi thường ngẩn ngơ một lúc. Khi ấy, tôi tự hỏi, cậu ấy đang làm gì nhỉ ?
Nhưng hỏi cũng chỉ hỏi vậy thôi.
Tôi tìm đến phòng trọ của Duy không báo trước. Tôi làm cộng tác viên ở một tờ báo, mới lãnh nhuận bút nên định rủ cậu ấy đi ăn cái gì đó. Cậu ấy mới lơ mơ ngủ dậy, bảo chờ cậu ấy rửa mặt cho tỉnh, một tí thôi nên tôi vớ đại một cuốn sách gần đó rồi ngồi đọc. Tôi nhìn thấy một tập tranh nằm lẫn giữa đống ngổn ngang giấy tờ khác của Duy. Nghĩ là tập tranh vẽ chân dung cả lớp những ngày học cuối cùng nên tôi nhẹ nhàng mở ra. Nhưng tập tranh chỉ toàn vẽ tôi. Tất cả đều ở những góc nghiêng bên phải, hoặc bên trái, không có tấm nào tôi nhìn thẳng vào bức tranh. Ánh mắt của tôi chưa bao giờ đọng lại trong bức tranh. Chúng lang thang ở đâu đó, không nhận ra có một người đang lặng lẽ ngắm mình và vẽ lại. Chỉ có tấm ảnh ở vạt hoa ti-gôn ngày nào là tôi nhìn thẳng và mắt tôi có nắng lấp lánh.
Tôi nhận ra rằng mặc dù tôi là người luôn ngồi sau lưng cậu ấy, nhưng chính cậu ấy mới là người luôn lặng lẽ đứng sau tôi.
Dù khi tôi buồn, tôi vui, hay đang chơi vơi. Dù là khi tôi cười hay khi tôi khóc.
Duy đẩy cửa. Anh mắt cậu ấy nhìn tôi, rồi rơi xuống tập tranh. Trong một thoáng, mặt cậu ấy đỏ lên. Cậu ấy giật lại tập tranh, nói nhanh.
- Cậu định rủ tớ đi ăn cái gì nào ?
Tôi ngồi sau lưng Duy, lặng lẽ để cậu ấy chở đi trên phố đang chập choạng lên đèn. Vẫn như mọi lần. Mà cũng có gì đó không như mọi lần.
- Tớ đã thấy tập tranh đó rồi.
Im lặng.
- Tớ nghĩ là mình hiểu được ý nghĩa của tập tranh đó. Nếu cậu không muốn tớ hiểu lầm thì nói cái gì đi, thanh minh cái gì đi, hoặc phản bác cái gì đi.
Tôi lấy ngón tay chọc chọc vào lưng cậu ấy, giục cậu ấy nói. Duy khẽ cựa, phản kháng một cách yếu ớt. Mãi một lúc cậu ấy mới nói.
- Chẳng có gì hiểu lầm cả. Tớ không định nói cho cậu biết khi thấy cậu vẫn chưa sẵn sàng. Giờ thì cậu biết rồi, có lẽ chưa phải là lúc, nhưng nếu đã biết thì tớ muốn cậu biết chính xác những gì tớ muốn nói. Chứ chẳng có gì để thanh minh hay phản bác cả.
Im lặng một lúc, Duy nói tiếp.
- Tớ muốn là vạt nắng không bao giờ quên mất đường quay trở về, của riêng cậu.
Gió và nắng đều không thể nắm bắt được. Nhưng gió thì khó nhìn thấy, chỉ khi nào lá cây lay động, cỏ rung rinh và tóc bay bay, ta mới biết gió đang ở gần mình. Còn nắng lặng lẽ hơn, nhưng hầu như lúc nào cũng ở nơi mà ta dễ dàng nhìn thấy. Và nắng thì chẳng bay đi đâu cả.
Tôi nhẹ nhàng lấy ngón tay vẽ lên lưng cậu ấy một trái tim. Chắc là cậu ấy sẽ hiểu thôi.
Fuyu
