LÀM THẾ NÀO ĐỂ THẬT SỰ GẦN GŨI VỚI MỘT NGƯỜI? - Ad Gigi
Trở nên thân thiết với người khác là một trong những trải nghiệm xúc động nhất của con người: Nó vừa là nền tảng của cảm giác an toàn, vừa là tấm hộ chiếu giúp mở rộng bản thân. Nếu đó là một mối quan hệ tình cảm lãng mạn – và sự thân thiết là kết tinh của tình bạn sâu đậm, cũng như của tình yêu vững bền – thì nó còn mang đến một ít khao khát nữa. Mặc dù 2 chữ "thân thiết" thường được dùng để ám chỉ tình dục, nhưng bất kỳ ai có bạn bè thân thiết đều biết rằng sự hấp dẫn về thể xác không phải là điều thiết yếu để tạo thành mối liên kết đích thực giữa 2 con người. Sự thân thiết là điều mà ta chia sẻ với một người thật sự "hiểu" mình.
Vốn mong muốn sự phản hồi, tính thân thiết giúp mở ra một kênh chia sẻ những khoảnh khắc không thể kiềm nén – giải phóng ta khỏi sự đè nặng của căng thẳng hoặc nỗi thất vọng, hân hoan những khi niềm vui và chiến thắng ngập tràn trong tim ta. Phản đề của sự thân thiết – sự cô lập xã hội – có ảnh hưởng tồi tệ đến ta. Từ lâu khoa học đã chứng minh rằng thiếu các mối quan hệ thân thiết cũng là một yếu tố đe dọa đến tính mạng chẳng kém gì việc hút thuốc lá. Vòng tròn quan hệ xã hội càng rộng thì chúng ta càng có khả năng tránh được chứng béo phì, cao huyết áp và những tình trạng sức khỏe tồi tệ khác. Bản chất và chiều sâu của mối dây liên kết giữa chúng ta đối với người khác cũng rất quan trọng: Mức độ hỗ trợ mà ta cảm thấy mình nhận được từ gia đình, bạn bè và một nửa yêu thương của mình sẽ giúp ta chống lại những hiểm họa về sức khỏe.
SỰ GẦN GŨI CẦN CÓ THỜI GIAN ĐỂ HÌNH THÀNH
Chúng ta có thể nhìn thấy những dấu hiệu nho nhỏ về việc tìm kiếm sự thân thiết ở khắp nơi, từ những bản mô tả cá nhân trên các trang hẹn hò trực tuyến, cho đến sự bùng nổ của các công cụ thể hiện lòng thành trên mạng xã hội cho ra đời một loạt những biểu tượng cảm xúc khác nhau. Tuy rằng những phương tiện đó có thể tạm thời xoa dịu nỗi khao khát được kết nối mà đa số con người đều có, nhưng sự gần gũi thật sự có vẻ khó tìm được trong thế giới mà những tin nhắn trao đổi và lời xin lỗi vì quá bận rộn đến mức không thể ở bên nhau đang dần thay thế những tương tác trong thời gian thực và tại không gian thực.
Sự gần gũi là món ăn "chậm" cho cảm xúc của chúng ta, một bữa ăn đầy yêu thương được nấu tỉ mỉ tại nhà, giữa thế giới của những cửa hàng thức ăn nhanh. Một trong những yếu tố cơ bản nhất của sự thân thiết là ta cần dành thời gian để đạt được điều đó. Quá trình mở lòng với người khác và khám phá bản thân đều đòi hỏi sự kiên trì cũng như lòng can đảm, và tốc độ không-vội-vã là điều thiết yếu để tạo dựng lòng tin.
TÌNH BẠN LÀ YẾU TỐ KHỞI ĐẦU
Tình bạn cũng có chỗ cho sự thân thiết hệt như mối quan hệ tình cảm lãng mạn. Đó là lý do người ta thường bắt đầu như những người bạn rồi mới trở thành người yêu, cũng như tại sao những người yêu nhau thường tìm kiếm bạn bè để trút bầu tâm sự khi yêu thương tan dần. Một chú rể mới cưới đã nói với phóng viên của tờ New York Times rằng việc bắt đầu bằng tình bạn với cô dâu của mình đã cho phép anh "trò chuyện thoải mái hơn là nếu tôi phải tiếp cận cô ấy theo kiểu theo đuổi người yêu."
Thường thì chúng ta kỳ vọng rằng người yêu sẽ thân thiết với ta hơn người bạn, cả về mặt tinh thần lẫn thể xác, nhưng sự thân thiết đều hiện diện trong cả 2 kiểu quan hệ này qua việc chia sẻ những bí mật, những cái chạm đầy quan tâm, những khoảnh khắc của nụ cười và nước mắt, cũng như những khoảng lặng đầy thấu hiểu. Vấn đề không chỉ là cách 2 người hành xử với nhau, mà còn ở cách họ khiến đối phương cảm nhận: gắn kết và thấu hiểu. Sự gần gũi là điều mà chúng ta tìm kiếm khi căng thẳng hoặc lúc ốm đau và cần được an ủi, nhưng đó cũng là lý do ta trân trọng việc được ở bên cạnh những người yêu thương trong những thời điểm dễ dàng hơn. Theo lời của nhà tâm lý học Harry Reis của Đại học Rochester, một chuyên gia về bản chất của sự thân thiết và những quá trình đằng sau nó, thì sự thân thiết là "điều mà đa số mọi người đều muốn có được trong đời sống xã hội của mình – đó là điều mà người ta hằng tìm kiếm."
LÀM THẾ NÀO ĐỂ THẬT SỰ GẦN GŨI VỚI NGƯỜI KHÁC?
Phải làm thế nào để thật sự gần gũi với một con người khác, dù là trong tình yêu hay tình bạn? Và phải làm thế nào để suy trì sự thân thiết qua những chặng đường dài gian nan của đời người?
Sự thân thiết bắt đầu khi một người chia sẻ một điều mang ý nghĩa cảm xúc với một người khác. Trọng tâm của vấn đề là độ rủi ro. Người nói đang đánh liều tin tưởng vào cảm nhận rằng người nghe là đáng tín nhiệm – nhưng luôn có khả năng rằng thông điệp đầy ý nghĩa đó sẽ bị bỏ lỡ, phớt lờ hoặc không được đáp lại. Như vậy, bước đầu tiên của con đường tạo dựng sự thân thiết thường là một bước đi nguy hiểm. Thuyết thâm nhập xã hội chuyên định nghĩa các quá trình của mối quan hệ đã khẳng định rằng dù trong tình bạn hay tình yêu thì việc xây dựng sự thân thiết đều đòi hỏi ta phải tham gia khám phá. Ta liều lĩnh tiến lên với những thông tin bâng quơ để đánh giá phản ứng của đối phương. Một sự phản ứng tích cực sẽ khuyến khích ta bộc lộ bản thân nhiều hơn, mang đến nhiều xúc cảm đặc biệt hơn.
Các nhà nghiên cứu ví quá trình này như việc lột củ hành: gỡ bỏ từng lớp vỏ của bản thân và trao đi sự quan tâm cũng như hỗ trợ khi đối tượng thân thiết của mình cũng làm tương tự. Khi sự trao đổi này tiếp diễn, 2 người sẽ thay đổi qua lại giữa vị trí người thổ lộ và người lắng nghe, họ gầy dựng lòng tin, tình yêu thương, và đến một lúc nào đó, họ sẽ được xem là một cặp đôi.
Quá trình này mang lại cảm giác khó khăn về mặt tinh thần, vì ta đang dần dần cởi bỏ lớp phòng ngự mà mình đã duy trì từ thuở thiếu thời hoặc từ hồi mới lớn, khi ta học được cách che giấu những góc cạnh có thể khiến xã hội từ chối mình. Bạn không thể thật sự nghiêm túc trong tình yêu hoặc gọi ai đó là người bạn tâm giao cho đến khi bạn sẵn sàng nói cho người đó biết về những khoảnh khắc đen tối nhất trong cuộc đời mình. Mỗi bước tiến đến sự thân thiết thật sự là một cuộc cá cược. Thông tin mà bạn thổ lộ có thể bị sử dụng để làm bạn tổn thương.
Thế nhưng bạn đang đặt cược vào một thành quả ngọt ngào. Giáo sư tâm lý học James Cordova của Đại học Clark nói rằng, bên cạnh sự hồi hộp mà quá trình thổ lộ bản thân mang đến, "nếu đối phương phản ứng tích cực thì ta còn cảm nhận được một sự nhẹ nhõm hân hoan." Lắng nghe với trái tim rộng mở và phản hồi với sự dịu dàng chứng tỏ rằng bạn xứng đáng với niềm tin mà người khác đặt nơi bạn.
