LESSON XXXVII.THE DISTRIBUTIVE PRONOUN.
173. The distributive pronoun (and pronominal adjective) is ĉiu, each (one), every (one). Sometimes it is equivalent to Englishany, as in "Any one who studies can learn," etc. The plural is ĉiuj, every, all. The article is never interposed between ĉiuj and the noun modified (as in English "all the men"), and is used only if ĉiuj is pronominal and followed by el:
The use of ĉiu and ĉiuj must be distinguished from that of the adjective tuta, which means "all" in the sense of "entire": Ĉiuj viroj laboras la tutan tagon, all men work all (the whole) day. Mi vidis ĉiun vizaĝon, sed mi ne vidis la tutan vizaĝon de ĉiu viro, I saw every face, but I did not see all the face of each man.
Ĉiu, kiu studos, lernos, every one who studies will learn.
Mi vidis ĉiun el ili, kaj parolis al ĉiu knabo, I saw each of them, and talked to every boy.
Mi dankas vin ĉiujn, I thank you all (I thank all of you).
Ni ĉiuj estas reprezentataj, we are all (all of us are) represented.
Ĉiuj el la maristoj alvenis, all (every one) of the sailors arrived.
174. The distributive pronoun has a possessive or genitive form ĉies, every-one's, every-body's:
Li konas ĉies nomon, he knows every-one's name.
Ĉies opinio estis diversa, every-body's opinion was different.
Kies voĉojn mi aŭdas? Ĉies, whose voices do I hear? Everybody's.
THE PREPOSITION PO.
175. The preposition po, at the rate of, at, is used chiefly before cardinals and has a distributive sense:
Li marŝas po kvar mejloj ĉiutage, he walks at the rate of four miles daily (every-day).
Mi aĉetis kafon po malalta prezo, I bought coffee at a low price.
Mi aĉetis viandon po kvarono da dolaro por funto, I bought meat at a quarter of a dollar for (per) pound.
La ĉapelisto aĉetas ĉapelojn pogrande, the hatter buys hats wholesale.
DEPENDENT COMPOUNDS.
176. A compound word whose first element is a substantive, dependent upon the second element in some prepositional relation, is called a dependent compound. (If the two words were not united into one, the first element would be preceded by a preposition, or would be in the accusative case.) The ending -o may be omitted from the first element of a dependent compound:
A personal pronoun serving as the first element of a dependent compound may keep the accusative ending, to indicate its construction: sinlaŭdo, self-praise. sinekzameno, self-examination. sindefendo, self-defence. sinkontraŭdira, self-contradictory.
jarcento, century (cento da jaroj).
manĝoĉambro, dining-room (ĉambro por manĝoj).
noktomezo, midnight (mezo de la nokto).
paperfaristo, papermaker (faristo de papero).
sunbrilo, sunshine (brilo de la suno).
tagmezo, noon (mezo de la tago).
vespermanĝo, supper (manĝo je la vespero).
ventoflago, weathercock (flago por la vento).
Vocabulary.
ĉies, every body's (174).
ĉiu, every-body (173).
decid-i, to decide.
dev-o, duty.
fleks-i, to bend.
genu-o, knee.
intenc-i, to intend.
juĝ-i, to judge.
lag-o, lake.
po, at the rate of (175).
sever-a, severe.
stang-o, pole.
svis-o, Swiss.
vend-i, to sell.
Vilhelm-o, William.
vort-o, word.
LA ĈAPELO SUR LA STANGO.
Antaŭ ol Svislando estis tiel libera kiel la nuna svisa respubliko, ĝiaj aferoj estis administrataj de personoj kiuj reprezentis aliajn naciojn. Ofte tiuj personoj estis kiel eble plej severaj juĝistoj al la svisoj. Unufoje plej kruela tirano estis administranta aferojn svisajn. Li elpensis rimarkindan metodon por montri sian povon (power), kaj por esti malagrabla al la svisoj. Li decidis meti sian ĉapelon sur altan stangon en la vendejo (market-place), en malgranda vilaĝo apud bela lago inter la altaj montoj. Li diris ke de nun tiu ĉapelo reprezentas lin, kaj portos lian nomon. Saluti la ĉapelon estos la grava devo de ĉiu persono en la vilaĝo. Estos ĉies devo ne nur saluti la ĉapelon, sed ankaŭ genufleksi (kneel) antaŭ la stango. La tirano diris ke li forprenos la domon, la kampojn kaj tiom da mono, kiom li povos, de ĉiu vilaĝano aŭ kamparano kiu forgesos genufleksi. "Mi intencas sendi gardistojn," li diris, "kiuj rimarkos ĉu vi ĉiuj genufleksos kiam vi estas proksimaj de la stango." Je tagmezo alvenis gardistoj, por rimarki ĉu la necesaj salutoj estos farataj de ĉiuj, kaj por kapti ĉiujn svisojn kiuj ne genufleksis. Baldaŭ la kamparanoj komencis eniri la vendejon, por vendi legomojn po kiel eble altaj prezoj, kaj por aĉeti vestojn kaj aliajn aferojn po treege plej malaltaj prezoj. Ĉiu, kiu iris proksimen de la stango, zorge genufleksis antaŭ la ĉapelo de la malamata tirano, pro timo pri la hejmoj kaj la familioj. Fine, kamparano, kies nomo estis Vilhelmo Tell, eniris la vendejon, kaj staris du aŭ tri minutojn proksime de la stango, dum li diris kelkajn vortojn al amiko. Sed anstataŭ fari tujan saluton, aŭ genufleksi, li tute ne rigardis la stangon.
SENTENCES FOR TRANSLATION.
1. The day before yesterday my youngest cousin was sitting on my knee, and I told him that a rainbow (ĉielarko) is made by the sunshine and the rain. 2. My cousin goes to school every day, after he has breakfast in the dining-room. 3. A new school is being built, not far from the home of the judge. 4. It is my cousin's duty to study those books at the rate of ten pages a day. 5. My cousin and I decided last night (93) to buy new hats for ourselves. 6. We intend to go to the hatter's early tomorrow morning. 7. I think that all clothes are being sold at a low price at-the-present-time. 8. During a visit at a friend's, I read an interesting book about ancient Europe. 9. It relates that several centuries ago a severe and cruel tyrant was managing affairs in Switzerland. 10. Once he put his hat on a pole in the market-place, and said that it was the duty of-every-one to kneel before it. 11. This serious affair happened in a village one or two miles square, on (ĉe) the lake not far from the mountains through which one goes on the way (167, a) to the Italian land. 12. William Tell did not kneel or even look at the hat representing the tyrant.
