Delulu Diaries

Proyekto

Ngayon ang araw upang isumite ang aming mga proyekto. Ang mga damdaming bumabalot sa akin ay tila isang bagyong nag-aabang sa aking dibdib. Kinakabahan ako, hindi dahil sa hindi ko natapos ang aking gawa, kundi dahil sa pag-aalinlangan kung maganda ba ang naisulat ko. Isang salin ng aking mga saloobin ang nakasalang sa harap ng klase, at sa mga oras na ito, parang ang mga ito ay nakasabit sa isang sinulid na napaka-brittle. Tinawag ako ni Ms. Mo, at sa boses niyang puno ng determinasyon, ipinahayag niya, “Dan, sabi mo diba tatapusin mo ang isinulat mo? Tinawag ko rin ang section B upang makinig. Alam ko na kagaya namin, nabitin din sila nung hindi mo natapos ang kwento mo. Ngayon sana kumpleto na. Handa ka na bang basahin ito sa harap naming lahat?”

Naramdaman ko ang mga titig ng mga kaklase ko na parang naglalabanan sa akin. Huminga ako ng malalim, kinuha ang aking katatagan, at tumayo. “Yes ma’am, handa na ako,” ang sagot ko, ngunit sa kabila ng aking ngiti, ang takot ay patuloy na bumabalot sa akin. Naglakad ako papunta sa harapan, at habang ako’y papalapit, parang ang mga hakbang ko ay mga bato na tila nagiging mas mabigat.

Minsan, ang mga salita ay hindi lamang mga salita; sila rin ay mga emosyon, mga alaala, at mga sakit na naipon sa mga taon. Huminga ako muli, itinaas ang papel at sinimulang basahin.

“May dalawang klase ng manunulat: ang totoo at ang mapagpanggap. Malalaman mong mapagpanggap ang isang manunulat kung hindi mo nararamdaman ang presensiya ng kaniyang akda. Walang emosyon na pumapaloob sa mga salita; tila ba sila ay mga pirasong papel na walang kwenta na nakatambak sa isang sulok. Pero ang totoo, ang totoo ay ibang usapan. Malalaman mong totoo ang isang akda kapag sa simpleng pamagat pa lamang, tila binubuhay nito ang excitement sa puso mo—parang may mga pangarap na naglalakbay sa iyong isipan.”

Habang binabasa ko ang mga salitang ito, naramdaman kong ang boses ko ay nanginginig. “Marahil maraming magtatanong, ‘Bakit pahinga ko ang pahina mo ang titulo ng akda ko?’ Pati ako, napatanong kung bakit nga ba ito ang naging titulo ng aking akda. Ang sagot ay tila nalulumbay sa bawat salitang bumabalot sa akin, at sa bawat paghinga, tila may kasamang sakit na hindi ko maipaliwanag.”

Napansin kong may mga titig sa akin na puno ng pagkabahala, ngunit nagpatuloy ako. “Nakakapagod. Nakakapanghina ang mga kaganapang aking naranasan. Kaganapang hindi ko inakalang mangyayari sa akin kamakailan lamang. ‘Buhay pa ako pero inaagnas na ang katawan ko.’ Iyan ang katagang naramdaman ko pagkatapos ng unos na naranasan ko. Parang ako ay isang nabigong akda, tinapon sa basurahan ng walang sinuman. Isang umaga, nagising ako na puno ng saya ang puso ko. Saya na tila ba’y walang katapusan, ngunit sa isang iglap, parang isang basong nakapatong sa dulo ng lamesa na biglang nahulog at nabasag ang kasiyahan na nararamdaman ko noong araw na iyon.”

Sa mga salitang ito, tila bumabalik sa akin ang mga alaala ng kasayahan na biglang naglaho. “Dumating ang hapon at kadiliman nang nalaman kong ako’y ginamit lamang. Naging isa akong laruan sa harapan ng maraming tao—laruan na pinagpasapasahan, laruan na pinaglumaan at itinapon na lamang sa daan. Nakakainis, nakakasuka, at nakakahilo; pero wala akong nagawa kundi ang tumayo ng tuwid, humarap, at ngumiti na para bang wala akong nararamdaman.”

Ang mga mata ng mga kaklase ko ay tila lumalabo, at sa mga damdaming iyon, nahirapan akong magpatuloy. “Noong araw na iyon, natanong ko ang sarili ko, ‘Bakit ko hinayaang tratuhin ako ng ganon?’ Ang mga tanong na ito ay tila mga tinik na dumadagsa sa aking isipan, pinuputol ang aking kakayahang mag-isip ng maayos. Gusto kong humanap ng taong makakausap upang sa kaniya ko itanong ang mga katanungang bumabagabag sa akin, ngunit napagtanto ko na ang taong iyon ay ako rin pala. Ako ang tanging makakasagot sa mga tanong na ito. Ako ang naging pahinga ko, ngunit ang pahingang ito ay puno ng sakit at pangungulila.”

Habang nagbabasa ako, bumabalik sa akin ang mga araw na kasama ko siya, ang mga alaala na tila lumilipad sa hangin. “Ang mga araw na dumadaan na nakikita ko siya, at nasusubaybayan, ay nakakagawa ako ng magandang bagay upang mapasaya ang sarili ko. Ang mga araw na iyon ay nagiging libro naming dalawa. Sa bawat pag-sulpot niya sa harapan ko, nagiging pahina ito ng maganda naming pagkakaibigan, o iyan ang inakala ko.”