Het Corday Complot

Nawoord

Het zal jullie wellicht niet verbazen dat Charlotte Corday echt heeft bestaan.
Ik hoorde haar naam voor het eerst tijdens een les kunstbeschouwing, waarbij het schilderij 'De dood van Marat' door Jacques Louis David werd besproken. Aanvankelijk deed haar naam er niet toe, omdat mijn docent alleen het schilderij wilde bespreken. Het is immers een wereldberoemd werk. Ik heb het schilderij overigens bijgevoegd als afbeelding in dit hoofdstuk.
Hebben jullie gezien dat Marat een stuk papier in zijn hand houdt?
Pas als je op het werk inzoomt of het in levende lijve bezichtigd, is de naam 'Marie Anne Charlotte Corday'  duidelijk zichtbaar op het stuk perkament dat Marat in zijn hand houdt.
Daar onder staat nog een andere korte boodschap in het Frans, waarschijnlijk bedoelt voor het Franse volk.
Ik moet toegeven dat ik aanvankelijk verbaasd was toen ik hoorde dat Marat was vermoord door een vrouw. Een vrouw die een politiek leider had vermoord? In de achttiende eeuw hadden vrouwen weinig rechten en mogelijkheden om zich te ontwikkelen. Laat staan dat een vrouw ook maar op het idee kon komen om een politiek leider als Marat te vermoorden. Mijn interesse voor dit voorval was gewekt.
Ik begon met het doen van research en al snel kwam ik erachter dat Charlotte naar eigen zeggen helemaal alleen had gehandeld. Uiteraard bestaat de mogelijkheid dat ze gedurende haar proces heeft gelogen om vrienden en partijgenoten in bescherming te nemen, maar dat neemt niet weg dat zij degene is die ervoor heeft gekozen om de dood van Marat te betalen met haar eigen leven.
Het meest voorname motief van Charlotte was haar politieke voorkeur. Er heerste onder de bevolking veel armoede en aangezien er toen nog geen moderne communicatiemiddelen bestonden verspreidde nieuws zich veelal mondeling of via pamfletten en spotprenten. Aangezien deze pamfletten waren bedoelt om de Jakobijnen in een slecht daglicht te plaatsen, werden bepaalde daden vaak extreem uitvergroot. Denk hierbij aan de Septembermoorden in 1792. Er werden naar schatting 1100 mensen afgeslacht, terwijl er buiten Parijs geruchten de ronde deden dat er meer dan 10.000 slachtoffers zouden zijn gevallen dankzij de Jakobijnen. Dit is om je enigszins een beeld te geven.
Uit mijn eigen research heb ik op kunnen maken dat Charlotte iemand geweest zou kunnen zijn die heel erg zoekende was naar een identiteit en plek in deze wereld. Ze was drieëntwintig en ongetrouwd toen ze stief. Het was toen der tijd voor vrouwen zeer ongebruikelijk om als vrouw ongetrouwd te zijn op die leeftijd. Ik heb geprobeerd om dit aspect zo goed mogelijk te verwerken in het verloop van dit verhaal.
Voordat ik dit nawoord afsluit wil ik nog een ding met jullie delen. Denken jullie dat Charlotte op de lange termijn haar doel heeft bereikt? Geheel in tegenstelling tot de opvattingen die Charlotte erop nahield, moet ik jullie teleurstellen.
Nadat Charlotte Corday Marat had vermoord, werden de Jakobijnen nog fanatieker en nam hun macht toe, waardoor er in korte tijd veel vooraanstaande Girondijnen werden berecht en geëxecuteerd.

Heeft iemand van jullie ooit de (voormalige gevangenis) la Conciergerie gezocht?

Op de begane grond bevindt zich de kapel van de Girondijnen. De kapel dankt haar naam aan de Girondijnen die daar hun laatste nacht doorbrachten aan een banket, alvorens zij de volgende dag werden geëxecuteerd. Een van deze mannen was de revolutionair Jacques Brissot, een van de personages uit het verhaal dat ik heb geschreven.
Brissot en nog 21 andere mannen werden op 31 oktober 1793 geëxecuteerd. Dat is ruim drie maanden na de moord op Marat.
Uiteindelijk heeft de daad van Charlotte de Girondijnen weinig goeds opgeleverd. Bovendien was Marat al stervende. Als Charlotte hem niet had vemoord vermoed ik dat het sowieso niet lang meer geduurd zou hebben voordat hij overleed.
Vol overtuiging heeft ze zichzelf in een avontuur gestort, zonder de consequenties te weten. Maar doen wij dat niet allemaal?
Onbewust een verkeerde keuze maken is menselijk. Het overkomt iedereen en vaak zijn het juist onbeduidende keuzes die de grootste consequenties met zich meeslepen die niemand aan had zien komen.
Mocht het zo zijn dat je nu in Parijs bent, er bent geweest, of er nog naartoe moet gaan, dan raad ik je zeker aan om la Conciergerie te bezoeken. Als je links afslaat nadat de souvenirshop doorkruist, dan kom je uit in een ruimte waar namen op de muur staan geschreven van mensen die vanuit la Conciergerie zijn afgevoerd voor de guillotine. Uiteraard staat ook Charlotte hier tussen vermeld.
Een andere aanrader is om een kleine binnenplaats te bezoeken waar vrouwen naartoe werden gebracht voordat ze werden geëxecuteerd. Je voelt hem al aankomen, Charlotte heeft daar uiteraard ook gestaan. Persoonlijk vind ik het een vreemde gedachte om als vrouw uit de eenentwintigste eeuw op een plek te staan waar vrouwen meer dan 200 jaar geleden ook hebben gestaan, met kort geknipt haar en een rood of wit gewaad, hun executie afwachtend.
Vreemd en eng. Maar dat maakt geschiedenis ontzettend interessant als je het mij vraagt, want juist door de confrontatie aan te gaan met deze bevindingen krijgt de geschiedenis een menselijk gezicht. Hierdoor gaat het een eigen leven leiden.