Ο καθένας για τον εαυτό του {TYS17}

Κεφάλαιο 39-Συχνά ψιχάλιζε έξω, όπως και στη ψυχή μας

Αγαπημένη μας Έρνα,

μην με παρεξηγήσεις για τα λάθη, μαζί με το λεξικό του Δημήτρη σου γράφω, το θυμάσαι; Εκείνο το μπλέ, το μεγάλο που σου έδειξα όταν είχατε έρθει εδώ. Ένιωσα την ανάγκη να σου γράψω, κορίτσι μου. Μόνοι μας έχουμε μείνει με τον Γιάννη, ολομόναχοι. Από το πρωί ως το βράδυ δουλεύουμε για να ξεχνάμε, Έρνα. Στο μεσημεριανό φαγητό, όλο εσάς σκεφτόμαστε, εσένα, τον Δημήτρη, το μωρό... Εσάς που είστε μακριά και είστε όμως η ζωή μας όλη. Ο Δημήτρης έχει μέρες να μας γράψει και ανησυχώ. Στο τελευταίο του γράμμα μας είπε ότι ήταν καλά. Όσο καλά μπορεί να είναι κανείς όσο πολεμάει. Έχει πολύ κρύο, κόρη μου... Έδω στη Λάρισα που είναι κάμπος. Φαντάσου τι κρύο θα έχει εκεί στα σύνορα, στα βουνά. Διαβάζω ότι έχει ρίξει και λίγο χιόνι... Τι τραβάει ο γιος μου! Τι τραβάνε όλοι οι γιοι! Να είναι καλά οι γυναίκες που τους ράβουν ρούχα, κάλτσες και στρωσίδια. Και εμείς εδώ ράβουμε, και τα στέλνουμε στο τέλος κάθε βδομάδας με το τρένο. Προχθές έστειλα και λίγα φαγητά. Ζύμωσα δύο ψωμιά, δύο πίτες... Φαντάζομαι πόσο θα πεινάνε. 

Για εμάς δεν ανησυχώ, να μην ανησυχείς ούτε εσύ. Έχουμε τα ζωα μας, το γάλα μας, τα αυγά μας. Ευλογημένη και τυχερή νιώθω, κόρη μου. Μπορεί κάποια μέρα να τελειώσουν και αυτά, όμως έχει ο Θεός, για όλους και για όλα. Πως είναι τα πράγματα πάνω; Θα μου γράψεις; Αν βέβαια το γράμμα αυτό φτάσει ποτέ στα χέρια σου...

Σε σκεφτόμαστε συχνά με τον Γιάννη. Είσαι καλά κορίτσι μου; Οι γονείς σου; Το εγγόνι μας; Μεγαλώνει μέσα σου; Ξέρεις αν είναι αγόρι ή κορίτσι; Έχεις καλή εγκυμοσύνη; Πόσες άλλες ερωτήσεις έχω να σου κάνω, Έρνα, ούτε εγώ δεν ξέρω. Δεν βρίσκω τις λέξεις όμως... Δεν ξέρω από που να αρχίσω. Να προσέχεις, μόνο αυτό. Θα τελειώσουν κάποτε όλα, να το θυμάσαι.

Δεν ξέρω τι να ευχηθώ... Αν χάσει η χώρα σου, τα πράγματα θα είναι άσχημα για εσάς στη Γερμανία, αν χάσει η Ελλάδα, δεν θέλω να σκέφτομαι τι θα γίνει σε εμάς. Σκληρό, Έρνα αλλά εύχομαι να χάσει η Γερμανία, ξέρω ότι μέσα σου, και εσύ αυτό εύχεσαι, κόρη μου. Γιατί γνωρίζεις πολύ καλά τι είναι δίκαιο! Να πεθάνουν σαν τα σκυλιά τους αξίζει! Διαβάζω τι γίνεται με τους Εβραίους και μόνο φρίκη μπορώ να νιώσω. Άνθρωποι σκοτώνουν ανθρώπους... Και νόμιζα πως θα ήταν λίγο διαφορετική η φύση των ανθρώπων από εκείνη των υπόλοιπων ζωντανών οργανισμών, γιατί ο άνθρωπος έχει μυαλό, λογική και καρδιά... Μα μάλλον η λογική και το μυαλό είναι που φταίνε για όλα αυτά. Ισχυρό μα επικίνδυνο όπλο τελικά...