Depression (Trầm cảm)

Trầm cảm trong các nhóm bệnh nhân khác nhau

linkid / Tháng Mười Một 26, 2015

Nguồn: Denko, Timothey and Friedman, Edward S. 'Depression in Different Types of Patients'. Handbook of Depression. Edward S. Friedman and Ian M. Anderson. 2nd ed. London: Springer Healthcare Communications, 2014. 13-18. Print.

Biên dịch: Nguyễn Huy Hoàng

Hiệu đính: Nguyễn Thanh Hà & Nguyễn Huy Hoàng

Nhà xuất bản Springer Healthcare (Vương quốc Anh) giữ bản quyền mọi nội dung trong cuốn sách này © 2014 Springer Healthcare. Không sử dụng bản dịch này cho bất cứ mục đích nào có yếu tố thương mại. Không biên tập, chỉnh sửa bản dịch nếu không có sự đồng ý bằng văn bản của dịch giả. Ghi rõ tên người dịch, người hiệu đính, người biên tập, nguồn Beautiful Mind VN và dẫn link về bài viết gốc trên trang khi đăng tải lại bản dịch này.

Trong mọi trường hợp, Beautiful Mind VN không chịu trách nhiệm về bất cứ sai sót nào có thể có trong bản dịch này, cũng như về mọi hậu quả có thể phát sinh từ việc trích dẫn nội dung và/hoặc sử dụng thông tin từ bản dịch này dưới bất kỳ hình thức nào. Gặp bác sĩ hoặc chuyên gia để được tư vấn và có thông tin chuyên môn chính xác và phù hợp nhất.

Timothey Denko và Edward S. Friedman là Phó Giáo sư Tâm thần học tại Trường Y Đại học Pittsburgh, Pennsylvania, Hoa Kỳ. Nguyễn Huy Hoàng là dịch giả, gần đây nhất, của Mehran Kamrava, Qatar: Đất nước nhỏ, nền chính trị lớn (NXB Trẻ, sắp phát hành 2015). Nguyễn Thanh Hà đang hoàn thành chương trình thạc sĩ ngành Global Mental Health tại King's College London, Vương quốc Anh. Mọi góp ý cho bản dịch xin vui lòng gửi trực tiếp về hoanghannom[at]gmail.com

Chương 1: Phân loại, nguyên nhân, và dịch tễ học.

Chương 2: Trầm cảm trong các nhóm bệnh nhân khác nhau

Chương 3: Trầm cảm: Chẩn đoán bệnh

Trầm cảm ở trẻ em

Trầm cảm được ước tính là có tỷ lệ lưu hành (prevalence) 2,5% ở trẻ em và 4-8% ở tuổi vị thành niên [1]. Biểu hiện của các triệu chứng trầm cảm ở người trẻ nói chung cũng tương tự như biểu hiện ở người lớn, đặc biệt là về biểu hiện của các triệu chứng thần kinh thực vật. Suy giảm trong hoạt động tâm lý xã hội (chủ yếu ở trường học) và giảm hứng thú trong các hoạt động ưa thích trước đây có thể là các dấu hiệu dễ phát hiện hơn cho thấy một người trẻ tuổi đang có những triệu chứng trầm cảm. Ngoài ra, dễ cáu có thể phổ biến ở trẻ em và trẻ vị thành niên mắc trầm cảm hơn ở người lớn mắc trầm cảm.

Năm 2003, Cơ quan quản lý thuốc và các sản phẩm y tế Vương quốc Anh (MHRA) đã kết luận rằng tất cả các chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI), ngoại trừ fluoxetine, được chống chỉ định trong điều trị trầm cảm ở người trẻ tuổi, do sự gia tăng ý tưởng tự sát, cũng như tính hiệu quả không rõ ràng. Năm 2004, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã ban hành một "cảnh báo hộp đen" (black box warning) về nguy cơ gia tăng ý tưởng và hành vi tự sát ở người dưới 18 tuổi được điều trị bằng thuốc chống trầm cảm thế hệ thứ hai.

Phân tích ban đầu của các thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên (RCT) về các SSRI dẫn tới "cảnh báo hộp đen" của FDA cho thấy sự gia tăng khoảng 2% (giả dược [placebo] 2% so với 4%) trong ý tưởng hoặc hành vi tự sát ở người dưới 18 tuổi dùng một SSRI. Không có trẻ em nào tự sát thành công trong các RCT trong phân tích này. Sự chênh lệnh trong ý tưởng tự sát dẫn đến số lượng cần thiết để gây hại (number needed to harm; NNH) ở mức 50. Một phân tích tổng hợp tiếp theo gồm 27 RCT về SSRI ở trẻ em và trẻ vị thành niên mắc trầm cảm, rối loạn ám ảnh cưỡng chế (obsessive-compulsive disorder; OCD), và các rối loạn lo âu khác [2] một lần nữa cho thấy không có bệnh nhân nào tự sát và sự gia tăng nhỏ hơn trong ý tưởng tự sát/ tự hại với các SSRI, tương ứng với NNH ở mức 143. Tính hợp lệ của việc sử dụng từ "khả năng tự sát" (suicidality; nghĩa là hành vi, ý tưởng, hoặc cố gắng tự sát) để thay thế cho "tự sát" (suicide), như trong các nghiên cứu này, đã bị chỉ trích [4], do tỷ lệ khả năng tự sát (suicidality) tương đối cao so với tỷ lệ tự sát thành công. Các nghiên cứu về tính hiệu quả của các SSRI ở trẻ em và trẻ vị thành niên cho kết quả số lượng [bệnh nhân] cần điều trị (number needed to treat; NNT) là 5 đối với flouxetine và 9 đối với các SSRI nói chung [4]. Dự án Texas Medication Algorithm Project (TMAP) [5] coi fluoxetine, citalopram, và sertraline là các loại thuốc hàng đầu (first-line medications) trong điều trị trầm cảm ở trẻ em và trẻ vị thành niên, và sự gia tăng tương đối nhỏ trong ý tưởng tự sát là ít quan trọng hơn lợi ích có được từ việc điều trị bằng các SSRI. Fluoxetine được khuyến nghị nhiều nhất, và vẫn là loại SSRI duy nhất được FDA chấp thuận để điều trị trầm cảm ở những người dưới 18 tuổi. Nên tránh dùng paroxetine đối với trẻ tiền vị thành niên.