Chống TRẦM CẢM, LO ÂU

33. Những cuộc chuyện trò lúc nửa đêm

Khó ngủ là một trong những biểu hiện dễ thấy nhất của nhiều bệnh tâm trí. Khó ngủ ban đêm, nên ngày mệt, thức dậy muộn, đến đêm lại khó ngủ. Cái vòng luẩn quẩn này làm khó cho con tôi. Thường thì cháu chủ động tìm mọi cách, uống thực phẩm chức năng, ngâm chân nước nóng, đọc sách, truyện, nghe nhạc ngủ... Nhưng nếu tới 4,5h sáng mà cơn buồn ngủ vẫn trốn biệt thì cháu phải cầu cứu tới bố mẹ.
Và thế là, tôi có nhiều cuộc nói chuyện với con vào lúc nửa đêm rất đáng nhớ. Những cuộc chuyện trò lúc nửa đêm về sáng này, đối với cá nhân tôi, mang một ý nghĩa rất đặc biệt. Đó là vì cháu luôn tin tưởng bố mẹ hơn khi trò chuyện vào lúc này. Những cuộc nói chuyện 100% xuất phát từ nhu cầu của cháu nên cháu vô cùng thiện chí trong khi nói và tỷ lệ lắng nghe của cháu cũng nhiều hơn.
Ban đêm, hệ thần kinh của chúng ta ít phải chịu sự ô nhiễm của tiếng ồn, của ánh sáng và của các tác động xã hội khác, vì thế chúng đỡ phải gồng lên để tự bảo vệ, nên cũng giúp cho con cởi mở hơn.
Chúng tôi thường nói được rất nhiều chuyện trong những cuộc nói chuyện "đêm khuya" này. Cũng có khi ngược lại, không nói gì nhiều, nhưng những gì bố mẹ nói ra được cháu ghi nhận nhiều hơn và thường thì một thời gian sau đó sẽ thấy cháu tiến bộ rõ rệt trong thực hành những nội dung mà chúng tôi đề cập đến.
Hôm qua, trong một buổi nói chuyện như thế, chúng tôi đã nói về cái lợi, cái hại của những việc thích làm và những việc cần làm. Con giải thích rằng con thích lập trình tới độ gần như "nghiện", con làm mải mê, không muốn học vật lý, cho dù con biết là cần thiết. Tôi đính chính lại với con, rằng chỉ hơn 1 năm trước đây, con còn không hề muốn học lập trình và chỉ chọn học khoa học máy tính vì môn này dạy nhiều về toán. Con cười, khẳng định rằng trước đây thì không, nhưng con đã tìm hiểu kỹ, đã bỏ nhiều công sức ra học và giờ đây thì đam mê.
Vậy là mẹ con tôi kiếm giấy bút, kẻ ra 2 cái bảng, một bên là khi làm việc mình thích, còn bên kia là khi làm những việc cần thiết. Chúng tôi tìm thấy cả cái lợi, cả cái hại của việc làm cái mình thích, cũng như của việc làm cái mình cần phải làm. Ví dụ như, khi làm điều mình thích chúng ta nhiều động lực hơn, vui hơn, kết quả cao hơn, nhưng lại có thể gây "nghiện", đồng thời có thể làm chúng ta đứng lại một chỗ với đam mê duy nhất của mình. Còn khi làm việc cần, chúng ta sẽ chịu căng thẳng, có thể bị ức chế nếu sức ép quá lớn, nhưng bù lại chúng ta sẽ phát triển đi lên, mà bằng chứng rõ nhất là việc con trước đây không thích lập trình, giờ đã giỏi giang và yêu thích lập trình đến thế. Kết luận rút ra là cần thay phiên thực hiện cả những việc mình thích, cả những việc mình cần.
Chúng tôi nhắc lại cùng nhau về mong muốn sau này con sẽ viết được những phần mềm để trợ giúp việc chữa các bệnh tâm trí ra sao và con sẽ trở thành giảng viên đại học giỏi như thế nào bởi các tố chất kiên nhẫn, tỉ mỉ, ham hiểu biết, tôn trọng nguyên tắc của mình.
Chúng tôi thống nhất với nhau về việc con khó ngủ, hay lo âu là do những chất dẫn truyền thần kinh trong não bộ không làm tốt việc của chúng, có trục trặc và phải giúp não bộ bằng cách thở sâu, thư giãn, không gồng mình, căng cơ, không cố ngủ mà cứ để cho đầu óc thật sự thoải mái.
Sau khoảng một giờ đồng hồ, con trai bắt đầu muốn ngủ và trở về phòng. Cháu đã ngủ được và dù có thức dậy muộn, nhưng ngày hôm sau của cháu vẫn có đủ năng lượng làm việc, chơi thể thao và đọc sách.
Những điều chúng tôi trao đổi với nhau có thể không được thực hiện ngay ngày hôm sau. Buổi tối đến cháu có thể vẫn sẽ khó ngủ. Thế nhưng, tôi biết chắc, một vài ngày tới, có thể qua tháng sau, cháu sẽ tập trung được vào môn vật lý "khó nhằn" và rồi chắc chắn cháu sẽ lại giỏi giang môn vật lý giống như cháu đang dẫn đầu lớp về mấy môn lập trình đang học.
Mà cho dù, cháu không học giỏi vật lý, chỉ đủ điểm qua môn, thì cháu sẽ tự tin hơn, không còn thấy mình vô tích sự trong học tập vì không đạt điểm cao về vật lý nữa.
GHI CHÚ SỐ 33: Có thể với nhiều người thức đêm không bao giờ là giải pháp, nhưng với nhiều người khác thì thức đêm mang lại những lợi ích đáng kể. Khi con bạn bị ốm, hãy chuẩn bị tâm thế có thể đồng hành với con cả nhiều đêm trắng như vậy. Hãy tận dụng những đêm trắng ấy, biến chúng thành đồng minh chữa bệnh. Để làm được điều này, chúng ta phải đủ khỏe mạnh, phải tận dụng thời gian mà nghỉ ngơi, tập thể thao và ăn uống thật đầy đủ cho bản thân mình trước. Chúng ta phải khỏe để đủ sức trợ giúp cho con.