Het is cliché, maar ik kan er niet omheen: hoe vermijd je cliché-verhalen?
Ten eerste, stop met de bad boy ontmoet good girl en hij verandert voor haar verhalen! Daarvan zijn er genoeg van - alles wat je in die trant schrijft, is per definitie cliché (als je het aanpast en het omvormt zodat het niet meer een cliché is, is het goed - zoals durban_skies met haar verhaal Bed Boy). Maar even, serieus, stoppen daarmee. (Als jullie andere clichés weten, meld het zodat ik het hier kan toevoegen!) Blijkbaar is de markt van de adopted by-verhalen ook verzadigd: niet meer aanvullen dus! Geldt volgens een andere lezer ook voor de my mate-verhalen in het genre "Weerwolf". In het genre "Fantasy" lopen er iets te veel uitverkorenen rond.
Oké, nu dat van mijn hart is, kan ik beginnen met tips.
1. Zoals ik hierboven al zei, je kan een cliché-uitgangspunt gebruiken en daarmee beginnen te prullen. Ikzelf ben stiekem een sucker voor bad boys (ik wijt het zelf aan mijn vroegere crush op Steven Strait), maar ik vind het niet leuk om verhalen te lezen waarbij die sukkel dan opeens mierzoet gaat doen voor het goede meisje waar hij niets mee gemeenschappelijk heeft. Anna Todd, ik kijk met toegeknepen oogjes naar jou. Als je dat kan omvormen (en nee, bad boy + even bad girl werkt ook niet helaas niet meer), dan ben je geslaagd in je missie. Het moet gewoon niet typisch worden. Meestal laten lezers je ook wel zoiets weten: "Dat lijkt op een verhaal dat ik al heb gelezen" = "Dit is zo cliché als de pest" ABORT MISSION. Ik herhaal: ABORT MISSION.
2. Wat zeker niet werkt, is beginnen met een cliché-begin (zie ook 'openingszin') en dan toch dat cliché proberen om te vormen een paar hoofdstukken verder. Je lezers haken af voor het verhaal goed en wel begonnen is, dus nee, niet doen. Hou het spannend vanaf het begin.
2a. Je kan optie 2 enkel met succes uitvoeren als je al in het begin kleine hints laat vallen dat je verhaal absoluut niet cliché wordt. Probeer het gewoon uit en toets het af bij je lezers.
3. Inspiratie gebruiken is geen misdaad, maar kopieer het niet letterlijk. Veel schrijvers kunnen daar absoluut niet mee lachen (ik begrijp hen volkomen). Neem nooit meerdere dingen over uit één werk, want dat is in mijn ogen ooit plagiaat. Pas goed op met details: dat zijn de zaken die een verhaal eigen maken. Als lezers dingen gaan herkennen, weet je dat je missie niet geslaagd was. Opnieuw: ABORT MISSION.
3a. Wil je toch per se inspiratie uit een boek of films verwerken in je verhaal? Gebruik dan zeker proeflezers. Als het kan, werk dan met twee personen (of meer, als je een leger aan proeflezers hebt): laat persoon 1 het verhaal lezen zonder dat je vermeldt waar je inspiratie hebt gehaald. Als hij het er niet uit kan halen, is het oké. Laat persoon 2 het verhaal ook lezen, maar zeg wel eerlijk vanaf het begin waar je de mosterd hebt gehaald. Als persoon 2 de dosering oké vindt (vijf herkenningspunten zou ik beschouwen als het absolute maximum), is het oké.
3b. Inspiratie verwerken in je verhaal gaat het beste als je enkel een beetje overneemt. Meestal zijn dat kleine dingen waar mensen toch vaak over heen lezen. Vaak gebruik je zelf ook onbewust informatie die je hebt opgeslagen door alles wat je hebt gelezen en gekeken - je bent daardoor ook beïnvloed, maar zolang dat onbewust is, is dat geen probleem. Gebruik dat weliswaar nooit als excuus!
4. Clichés worden deels ook opgewekt door een teveel aan drama. Nederland kent Goede Tijden, Slechte Tijden, Vlaanderen kent Thuis en Familie: soapseries die bomvol drama zitten dat het eigenlijk belachelijk wordt. Natuurlijk is Suus de halfzus van Dirk, en natuurlijk hebben ze al een relatie gehad terwijl ze dat niet wisten van elkaar! Oh, zo schokkend! Dus rustig aan met het drama-gehalte. Niet teveel willen toevoegen, anders schiet je jezelf alleen maar in je eigen voet.
5. Wat ook helpt om clichés de kop in te drukken in je verhaal, is realistisch schrijven. In films zie je vaak dat de acteurs met hun volle vuist op de neus van de tegenstander slaan. In het echte leven doe je dat beter niet: ten eerste, het doet vies veel pijn zonder bokshandschoenen (ja, ik weet het uit persoonlijk ervaring), ten tweede, veel mensen hebben niet de kracht om meteen vanaf de eerste keer iemand een bloedneus te slaan (je moet dan echt alles in je arm meteen slaan en de meeste mensen aarzelen instinctief om hun eigen hand te beschermen) en ten derde, en ten derde, het is goed om je tegenstander van kant te maken: als het botje van je neus naar boven schiet - wat dus snel gebeurt als iemand met zijn vuist van onderen op je neus timmert -, ben je morsdood (dat gaat recht de hersens in) (doe met die informatie wat je wilt - je hebt het niet van mij). Dus schrijf hoe je het zou doen in het echte leven. Test het desnoods uit met je broertje (als je dat tot je beschikking hebt) of oefen met je knuffel.
5a. Een realistische beschrijving kan ook helpen om een cliché te vermijden. Het zorgt voor een pauze in je verhaal en je kan niet-cliché-achtige dingen toevoegen.
6. Een andere tip die handig kan zijn (maar je moet niet meteen in paniek schieten als je het niet doet), is dat je locaties niet gebruikt waarvoor ze bedoeld zijn. Je laat je verhaal beginnen in een abortuskliniek: het is natuurlijk erg voor de hand liggend wat je daar gaat doen (zelfs als je een jongen bent: je kan meegaan om je vriendin te steunen - geen excuus). Om het "cliché" te vermijden kan je natuurlijk iets volledigs anders verzinnen. Je bent in de abortuskliniek omdat het de enige plaats was waar de zombies niet durven te komen aangezien ze allemaal in een vorig leven diepgelovige katholieken waren (niets tegen katholieken trouwens). De abortuskliniek is het laatste bolwerk van de nog levende mensen.
Wat moet je zeker onthouden?
- leer clichés herkennen
- vervorm bestaande clichés tot iets nieuws
- pas op met inspiratie uit andere verhalen
- schrijf realistisch
-
JE LEEST
schrijftips met Nette
AcakZit je met je handen in je haar omdat je niet weet hoe je verder moet met je verhaal? Twijfel je over de grammatica en spelling die je hanteert? Of wil je gewoon je schrijfkwaliteiten beter ontwikkelen? Kijk dan niet verder, want Nette komt je te hu...