Zit je met je handen in je haar omdat je niet weet hoe je verder moet met je verhaal? Twijfel je over de grammatica en spelling die je hanteert? Of wil je gewoon je schrijfkwaliteiten beter ontwikkelen? Kijk dan niet verder, want Nette komt je te hu...
waarschuwing: dit is een theoretisch gedeelte en kan inspiratie bieden, maar is geen outline die elke schrijver vasthoudt - wat ook helemaal niet moet
We gaan eens terug in de tijd. Laten we zeggen, vierde eeuw voor Christus, Griekenland. Oude rakker Aristoteles zit vast in een ongelukkig huwelijk en wordt dan maar filosoofje. In de weinige vrije tijd die hij bezit, denkt hij ook na over literatuur en hoe die in elkaar zit. Hij formuleert een klassieke definitie van een verhaal: "Een verhaal is de uitbeelding van een plot."
Goede, Ari. Maar wat is een plot? "Een plot is een handeling of een reeks handelingen die een overzichtelijk en coherent geheel vormen." Een verhaal is, met andere woorden, een kettingreactie van handelingen. Je hoofdpersonage doet iets, iets leidt tot een probleem, probleem moet worden opgelost, probleem laat zich niet oplossen, personage X komt helpen, probleem is opgelost en hoofdpersonage en personage X kussen. Tadaaa: Ari en Nette blij.
Ari heeft ook nog een structuur opgesteld waarbij een drama een begin, midden en een einde heeft, de zogezegde drieledige structuur. Een andere naam die je daarbij moet onthouden is Syd Field, de heilige goeroe der scenarioschrijvers (mag hij altijd in vrede rusten), die de drieledige structuur van Ari heeft verfijnd tot de drie-aktestructuur, waar bijvoorbeeld The Godfather aan voldoet. Mensen die die film niet hebben gezien, ga die nu kijken want serieus, het is een pareltje en er komen spoilers aan. Of niet. Maar kijk hem toch maar. Zo'n zwart gat in jullie cultuur - dan kunnen we niet hebben.
Maar wat is die drie-aktestructuur? Nou, heel veel films en boeken zitten zo in elkaar (ken je de outline van romantische films? 99,9% van die films voldoet aan deze structuur). Er zijn vijf stappen die worden gevolgd in drie aktes.
Deze afbeelding leeft onze inhoudsrichtlijnen niet na. Verwijder de afbeelding of upload een andere om verder te gaan met publiceren.
(afbeelding is geen eigendom van mij)
1. expositie
Dit is de introductie, het opzetten van alle schaakstukken zodat je kunt beginnen (ja, ik channel even mijn innerlijke Dany). Je introduceert de plaats, de tijd en de personages van dit verhaal. Sommige mensen noemen dit ook wel eens de setting van het verhaal.
2. eerste plotpunt
Dit is de eerste belangrijke wending die het verhaal neemt. (je gaat er - volgens de klassieke structuur - twee ingooien). De hoofdpersonage heeft een gelukkig en superleuk leventje, is gelukkig getrouwd, totdat ze ontdekt dat manlief er al jaren een minnares op na houdt. (Het moment dat Cameron Diaz oog in oog staat met de vrouw van haar nieuwe vriend, Jaime Lannister in de film The Other Woman).
3. verwikkeling
Eigenlijk is dit alles tussen plotpunt 1 en plotpunt 2. Als we terug naar Cameron Diaz gaan: alles wat zij en de vrouw van Jaime doen om Jaime het leven zuur te maken. Volgens Syd Field is in films ook het midpunt erg betekenisvol en vormt het vaak een confrontatie of een plottwist. Er zijn ook heel wat pinches in zijn werken te vinden - scènes die de verhaallijn letterlijk naar het midpunt duwen. Veel schrijvers maken van pinches automatisch gebruik als een vorm van foreshadowing of om spanning toe te voegen.
4. tweede plotpunt
Dit is een stuk dat net begint voor de ontknoping (want na de ontknoping moet je de oplossing gaan aandragen). In The Godfather (plotpunt 1 was de scène met de paardenkop) is dat wanneer Michael Corleone de grote held gaat uithangen en hij die een politieagent neerknalt in een restaurant, waardoor hij moet onderduiken. In romantische films is dit wanneer de hoofdpersonages EINDELIJK doorhebben dat ze toch van elkaar houden
5. afloop
Hier is het verhaal bijna gedaan en wordt het probleem opgelost - hallo climax dat eindelijk zijn hoogtepunt bereikt! In romantische films is dit wanneer de hoofdpersonages naar elkaar moeten toeracen omdat één van hen net het vliegtuig moet halen om één of andere belachelijke reden. Maar die dingen hebben "toevallig" vertraging en dan komt de slowmotion waarbij de personages elkaar in de armen vliegen en elkaar passioneel zoenen. Geeuw. Er bestaat ook zoiets als de term deus ex machina: een oplossing die uit het niets komt (letterlijk vertaald: god uit een machine). DOE DAT NIET JONGENS. Dit is compleet ongeloofwaardig en kan je enkel goed doen als je naam Euripides is en je een theaterstuk schrijft over een moordlustige vrouw .
Sydje heeft hier ook bepaalde pagina's aan toegevoegd wanneer wat moet gebeuren (voor een script van 120 pagina's), maar zoals ik al zei, is dit puur achtergrondinformatie en is dit echt niet iets dat je altijd moet doen in je verhalen - dit is gewoon om jullie wat kennis bij te brengen over dingen waarmee je kunt uitpakken op feestjes.
Maar, een ruwe versie van bovenstaande outline wordt meestal ook altijd gedaan: je hoofdpersonage heeft een probleem- altijd - en hij moet dat oplossen. Dat probleem moet zich redelijk vroeg in het verhaal aankondigen (want ja, anders is het verhaal saai) en het probleem en de oplossingen moeten ook goed worden uitgedacht en op de juiste manier gepresenteerd worden. Ikzelf heb voor "Andrea" onbewust deze structuur aangehouden, maar voor "De Terugkeer" helemaal niet (toch niet in drie aktes).
Er zijn ook heel wat andere 'stappenplannen' die je kunt volgen: namelijk de heldenreis van Joseph Campbell (google the Hero's Journey + Joseph Campbell), Michael Hauge die focust op zes extreem belangrijke elementen die elk plot zou moeten bevatten (google Micheal Hauge's Six Stage Plot Structure). Ik ga die niet allemaal bespreken - ik heb de belangrijkste genomen omdat die het meeste wordt gebruikt (en ik iets heb met films). Ik heb alle informatie heel vluchtig besproken, maar als jullie willen, kan ik ook alles dieper bespreken (hoewel ik niet denk dat daar echt nood aan is).
Wat moet je zeker onthouden?
- je verhaal moet een probleem hebben dat je hoofdpersonage moet oplossen = plot
- op het einde van je plot los je het probleem op
- zorg voor een 'logische' oplossing, tenzij je Euripides heet
- wacht niet te lang om het probleem te introduceren - anders loop je het risico dat je te saai bent en veel lezers afhaken
- als je een ongelukkig huwelijk sluit, word je filosoof
