Oorlog om de Parel - BOEK 2

4) Hiërarchie aan boord.

De stuurman nam op een teken van de kapitein het roer weer over.
"Kom Martijn, wij gaan terug naar binnen. Uitpakken."

Martijn wist dat er nog lessen zouden volgen. Zo veel valt er niet uit te pakken.In de kapiteinshut was het aangenaam warm. Martijn had het ondanks dat toch niet ervaren als koud buiten.

De kapitein liet zich wederom onderuitzakken op zijn stoel. Hij leunde flink achterover maar zijn voeten bleven op de grond. Hij plooide zijn vingers in elkaar en liet die rusten op zijn buik. Martijn verbaasde zich over hoe hard de kapitein nu op zijn moeder lijkt.

"Als eerste. Wie heeft het hoogste gezag aan boord?"
Die was waarschijnlijk nog het makkelijkste van allemaal.
"De kapitein."
Er werd bevestigend geknikt.

"De kapitein heeft het hoogste gezag aan boord. Soms gebeurd het ook wel dat hij zijn gezag moet delen met een afgevaardigde van de koopvaardij of iemand die aangesteld is door de overheid."
Hij kuchtte expres om een pauze in te lassen.

"Wie volgt er na de kapitein? Ik zoek een bepaalde term. Denk aan het leger."
Martijn dacht erover na maar kwam er niet achter wat dat bepaalde woord zou kunnen zijn.

"De officieren. Deze zijn de stuurmannen, de boekhouder maar in ons geval ben ik dat, en eventuele passagiers zoals die van de koopvaardij. De mensen die ik nu allemaal genoemd heb zijn van -zoals wij dat noemen- achter de mast. Benson, onze scheepsarts en dekbaas zit hier wat tussen in. Hij heeft een hoger gezag maar slaapt voor de mast.

Wie voor de mast leeft zijn de matrozen en de onderofficiers. Dit zijn de chirurgijn, de kok en lagere stuurlui. Als ze aan boord zijn komen de soldaten en als laagste rang zijn de matrozen. Deze hiërarchie wordt strikt gevolgd. Wie dat niet doet die gaat overboord. Seksuele handelingen aan boord zijn strikt verboden, geen gezag tonen aan de kapitein en zijn officiers en muiterij worden zwaar bestraft.

Martijn, jij bent mijn -bijna- zoon. Ik wil dat iedereen jou zo behandelt. Dat wordt zeg maar een... officier. Denk ik. Jij mag na mij gezag uitoefenen."

Dat was ontzettend duidelijk. De minste fout wordt bestraft. En hij kreeg een enorme verantwoordelijkheid ook nog.

"Zo meneer tekentalent" begon de kapitein opnieuw "vind je dat goed?"
Martijn knikte voorzichtig.
"Een eer bijna."
De kapitein wuifde het weg en gooide zijn voeten op tafel. Dat duurde lang voor hij dat deed.

"Eer, eer. Eer is zo iets abstract. Ik doe waar ik zin in heb en bepaal daarmee zelf of ik me goed moet voelen of niet."

Martijn trok grote ogen. Dat hij het allemaal zo makkelijk kan laten lijken.

De kapitein slaakte een heel diepe zucht.
"Ik hoop dat dit allemaal snel gedaan is. Die papieren, die opdracht in Indië. Dat ze ons maar snel betalen want hoe goedkoop die tonnen ook waren. Ik had die aankoop liever niet gedaan. Al die tierelantijnen. Ooit beland dit schip toch op de schroothoop of de zeebodem. Verspilt geld is het."

Martijn had de kapitein ooit in gedachten de typische gierige Hollander genoemd. Nu beschaduwde hij hem eerder als voorzichtig zuinig.

"Varen is duur knul. Varen is duur."
Hij trok een la open en nam er een aantal messen uit. De meeste in hun schede. Met uitmuntende precisie begon hij, niet te vergeten dat ze op een schip zitten dat deint op de golven te mikken op de rieten schietschijf die aan de deur hangt.

Elk mes vond zijn doel. Op eentje na die wat scheefjes naast de roos beland was. "Pech." mopperde de kapitein. Hij liet de messen voor wat het was.

---

Foto: 'Mauritius' door Hendrick Corneliszoon 1600