...en de engel sprak Duits.

47. Een nieuw leven.

Het had Boer Müller en zijn vrouw een goed idee geleken om het kersverse echtpaar na de plechtigheid, niet direct uit elkaar te halen. Liesl en het echtpaar Rasmussen werden uitgenodigd om kerstmis op de boerderij in Soltau door te brengen. Ida en Kjeld, die zich bewust waren van de moeilijke omstandigheden, waarin boer Müller en zijn vrouw verkeerden, hadden daarom besloten om niet op de uitnodiging in te gaan. Liesl zou echter nog wel een paar dagen langer blijven. Het was laat in de middag, de dag voor kerstmis, dat iedereen in de keuken een kop thee dronk. Liesl luisterde vol aandacht naar Frau Müller, die vertelde hoe ze lang geleden haar man had leren kennen. Liesl streelde zachtjes over haar buik. Nu haar zwangerschap langzamerhand zichtbaar begon te worden, deed ze dat steeds vaker. Lloyd, die naast Liesl zat, merkte dat ze plotseling ophield met haar buik te strelen. Haar ogen flonkelden, terwijl er een glimlach om haar mond verscheen. Vlug nam ze Lloyd's hand en legde die op haar buik. Heel zwak, maar tegelijkertijd ook heel duidelijk, voelde Lloyd een klein plofje.
"Hij beweegt!" riep Lloyd enthousiast uit. Liesl keek hem lachend aan.
"Weet je lieverd, heb je er ook aan gedacht dat hij, misschien ook wel eens een "zij" zou kunnen zijn.
"Nee hoor," zei Lloyd hoofdschuddend, "het is een jongen. Ik weet het zeker. Hij wordt vast een voetballer." Lloyd keek, bij het uitspreken van zijn woorden teleurgesteld. "Ik had liever gezien, dat hij een goede cricketspeler zou worden." zei hij quasi treurig. Liesl schoot in de lach.
"Waarom laten we hem, als het een jongetje zou worden, niet zelf kiezen?" Er verscheen een plagerige blik in Liesl's ogen.
"Weet je Lloyd? Misschien wordt het wel een meisje en wil ze graag ballerina worden." Weemoedig dacht Liesl hoe ze vroeger als meisje zelf graag ballerina had willen worden, maar de financiële toestand van het gezin Neumann had dat nooit toegelaten.
"Kom Lloyd, we moeten gaan." Johann, plichtsgetrouw als altijd, onderbrak het vrolijke gesprek.
"Over een half uurtje is het avondappél. Als je daarop ontbreekt zullen, zowel jij als ik, zwaar in de problemen komen." Lloyd zuchtte.
"Je hebt gelijk Johann, laten we maar gaan."

Het werd een heerlijk kerstfeest. Hoewel het sober gevierd werd, kon Lloyd zich niet meer herinneren, wanneer hij voor het laatst zo genoten had van kerstmis. Des te zwaarder woog het afscheid, dat vlak voor het nieuwe jaar was aangebroken. Liesl had, met tegenzin besloten om weer terug naar Flensburg te keren. Het liefst had ze nog wat langer op de boerderij van de familie Müller willen blijven, maar ze was zich ervan bewust, dat haar verblijf, voor de boer en zijn vrouw, een financieel nadeel zou betekenen. Met pijn in het hart, nam ze op de laatste dag van het jaar, afscheid van Lloyd en de familie Müller. Liesl beloofde hen zo vaak te schrijven als mogelijk was. Boer Müller vertelde Liesl dat ze altijd welkom was om een paar dagen op de boerderij te komen logeren. Liesl stemde hiermee in, op de voorwaarden dat ze het zouden accepteren dat ze dan wat mondvoorraad mee zou brengen. Hoewel Boer Müller zijn trots had, stemde hij schoorvoetend met Liesl's voorstel in. De oude boer bezat weliswaar een aantal kippen, maar het kwam door de voedselschaarste steeds vaker voor dat het dievengilde hem 's nachts van enkele kippen of eieren beroofde. Aangezien de aardappeloogst mislukt was en brood nog nauwelijks te krijgen was, kostte het de boer en zijn vrouw steeds meer moeite om een behoorlijke maaltijd op tafel te zetten. De voedselschaarste werd steeds groter en er zou iets moeten gebeuren of de geallieerden zouden Duitsland, met hun zeeblokkade, uithongeren.

1916 ging over in 1917. Lloyd bezocht boer Müller steeds meer met een schuldgevoel. De boer en zijn vrouw deelden nog iedere dag hun waterige rapensoep met hem. Lloyd besloot om de soep niet meer aan te nemen. De boer en zijn vrouw konden het beter zelf opeten. Lloyd was van mening dat hij zelf nog wel wat reserves had waar hij op kon teren, hoewel het eten in het kamp ook steeds kariger en eentonig begon te worden.
"Maar je moet 's middags toch wat eten, jongen?" vroeg Frau Müller ontstemd over Lloyds besluit.
"Maakt u zich maar geen zorgen om mij, mevrouw," was het antwoord van Lloyd, "ik was vroeger al een slechte eter, en ik vind dat u en uw man het veel harder nodig hebben dan ik."
"Maar jongen," zei boer Müller bezorgd, "ik zie toch dat ook jij steeds magerder wordt?"
"In het kamp krijg ik anders genoeg te eten." loog Lloyd, zonder blikken of blozen.
"Wat krijgen jullie daar dan zoal te eten?" vroeg Frau Müller nieuwsgierig.
"Tja, ons menu bestaat voornamelijk uit rapen. Brood gemaakt van rapen, soep van rapen.."
"Ik hoor het al," onderbrak Frau Müller hem, "Je krijgt net zo weinig en hetzelfde als wat wij op tafel zetten. Er is helemaal niks meer te krijgen en het lijkt alsof heel Duitsland alleen nog maar rapen eet." En zonder dat Frau Müller er zich van bewust was, sloeg ze de spijker keihard op de kop.