Zbiór Historyczny

Stary Bar

Autor: Nyyyyyyyyyyya

Stary Bar to piękne miasto, a raczej już ruiny znajdujące się dzisiaj w granicach państwa Czarnogóry na wzgórzu Londš u podnóża gór Rumija. Zostało wybudowane w VI w. n.e. przez Rzymian, a po upadku Cesarstwa Zachodnio Rzymskiego przejęte przez Bizancjum. Miasto miało pełnić funkcję obronną, dlatego zostało zbudowane pomiędzy trzema klifami. .
Dawną nazwą Starego Baru było Antibari. Pochodziła ona od położonego po przeciwnej stronie Adriatyku włoskiego miasta Bari. Dlatego są tacy, którzy nazywają je młodszym bratem Bari.
W kronikach natomiast Stary Bar pojawił się dopiero około X-XI stulecia, pod nazwami takim jak Antibareos i Antibaros. W średniowieczu miasto było jednym z ważniejszych punktów politycznych i kulturowych na wybrzeżach Adriatyku. W najlepszym okresie mogło nawet konkurować z Dubrownikiem, który należał wówczas do Wenecji.
Od drugiej połowy XI wieku Stary Bar należał do Księstwa Zety, państwa znajdującego się na terenach pomiędzy Górami Dynarskimi a Jeziorem Szkoderskim i zamieszkałego przez serbskie plemię Duklan. Książę Michał Vojislavljeic wyzwolił miasto z rąk Bizancjum w 1047, przyłączył je Duklij i rozpoczął tam budowę twierdzy.

Stary Bar był pierwszą stolicą nominalnie niezależnego pierwszego państwa czarnogórskiego - Duklij. Prawdopodobnie pierwszy król czarnogóski Mihailo Vojislavljevic został koronowany w Starym Barze w 1077 roku, a na potwierdzenie tego wydarzenia dostał od papieża Klemensa III insygnia królewskie.
Kolejnym królem Starego Baru był król Bodin Vojislavljevic (1082 - 1101). Dzięki niemu w 1089 roku diecezji barskiej przyznano tytuł archidiecezji, przez co miasto stało się centrum państwa Bodina.
Po 1183 roku wrócił znowu do Bizancjum, kiedy wraz z resztą ówczesnych Zeta stał się częścią stanu Nemanjica. Rząd Nemanjica trwały aż do 1360 roku. W tym czasie miasto rozkwitało. Miało autonomię miejską, własny statut, herb i pieniądze.
W latach sześćdziesiątych XIV wieku Starym Barem rządzili Balsici, rodzina królewską, która utworzyła niezależne terytorium na terenie Szkodry, a księżna Jelena i książę Balsa III uważali Stary Bar za swoją stolicę.
Przez długi czas miasto znajdowało się na terenach wojennych i przechodziło z rąk do rąk.
Miasto w 1404 roku podbili Wenecjanie, a w 1412 Stary Bar ponownie znalazł się w rękach dynastii Balsiciów. W 1421 roku był pod panowaniem despoty Stefana Lazarevicia, a po 1427 roku pod panowaniem despoty Djurdja Brankovica, kiedy to znowu stał się stolicą Zeta.
W 1443 roku Wenecjanie zdobyli miasto od bośniackiego władcy Stefana Vukcica Kosaca, razem z terenami przybrzeżnymi.
Mimo Weneckiej władzy Stary Bar mimo wszystko dalej miał swoją autonomię. Stał się wręcz państwem-miastem, z własną flagą, wojskiem i monetami.
Władza Wenecjan była krótka, bo nie całe sto lat. Później miasto zostało podbite przez Węgrów, a potem przez Imperium Osmańskie (1571 rok), którzy w XVI wieku zbudowali tam akwedukt dzięki, któremu mieszkańcy mieli wodę ze źródeł w górach Rumija z odległości około trzech kilometrów.
Dalej miało swoją niezależność, ale na pewno nie już tak wielką jak za czasów Weneckich rządów.

Początkowo Turcy pozwolili, aby patryiarcha mógł dalej rezydować w tym miejscu, ale wkrótce rozpoczęły się prześladowania chrześcijan.

Władza Turecka trwała aż 307 lat. Turcy zbudowali w tym mieście twierdzę, która została odbita przez Czarnogórców dopiero w 1878 roku.
W tym samym roku 1878 na Kongresie Berliński Czarnogóra została ogłoszona niepodległym państwem, a miasto zyskało na znaczeniu i renomie. Ponieważ Stary Bar został zniszczony w 1878 roku, przez ostrzał altyleryjski, Rada Ministerska Księstwa Czarnogóry w 1908 postanowiła rozpocząć budowę nowego miasta, które miało nazywać się Barem.
Z biegiem czasu większa liczba mieszkańców zaczęła przeprowadzać się do południowej części miasta, zamieszkując głownie przy wybrzeżu.
W XX wieku właśnie przy południowym wybrzeżu obszar znany jako Pristan, został wybrany na miejsce Nowego Baru.
Dzisiaj Nowy Bar jest uważany za najbardziej uporządkowany, nowoczesny zespół architektoniczny w Czarnogórze.
Bar ogłoszony najczystrzym miastem Republiki Federalnej Jugosławii.
Mieszkańcy tego nieuległego miasta przez wiele stuleci, buntowali się i tym władcom.

Za dzisiejszy wygląd miasta odpowiada 10 sekunodwe trzęsienie ziemi 15 kwietnia 1979 roku, które pojawiło się o godzinie 6:19.
Wiele pięknych starożytbych budynków, pomników i dzieł sztuki uległo zniszczeniu.
Od tamtego czasu miasto stoi zrujnowane i opuszczone, choć cały czas trwają tam prace przy jego odbudowie.
Wejście do starej, zniszczonej części miasta znajduję się na przeciwko meczetu Škanjevića džamija. Meczet został zbudowany w XVIII wieku z polecenia zamożnego mieszkańca miasta Ahmeda Skanjevica. Świątynia została mocno zniszczona przez pożar w 1905 roku, a pełna odbudowa meczetu trwała długo bo do aż 2009 roku. Dzięki Zeko Sabovic możemy podziwiać tą muzułmańską świątynię.
Miasto przechodziło wiele zniszczeń, ale ciągle można zobaczyć na przykład pozostałości po katedrze romańsko-gotyckiej św.Jerzego i dwa śliczne kościoły gotyckie św.Wenerandy i św.Katarzyny. Na zachodzie natomiast znajduje się kościół św.Mikołaja, najprawdopodobniej został wybudowany w XIII wieku przez Jelenę Anzujską, żonę serbskiego króla Urosza. Znajdujący się w centrum miasta kościół św.Jana Włodzimierza jest najlepiej zachowaną budową sakralną.
Mieszkańcy Starego Baru zajmowali się przeważnie handlem, rzemiosłem i uprawą oliwek, przez co często padli ofiarą piratów z sąsiedniego Ulcinj, znanego właśnie z okrucieństwa i grabieży.

Pomimo trzęsieniu ziemi w Starym Barze dalej można ujrzeć wyraźne wpływy rządzących tym miastem kultur.
Są tutaj widoczne rzymskie zdobienia, włoska architektura, tureckie hammamy i czarnogórskie pałacyki.

Najprawdopodobniej już nigdy nie zobaczymy go w dawnej świetności, ale dalej robi wrażenie.