SORARLARSA NE DİYECEKSİN ?

İslam, İktisat, Ekonomi

Esselamu Aleyküm Ve Rahmetullahi Ve Berekatüh dostlar, davadaşlar. 💐

Ahval-i ahiriniz nedir? (Nasılsınız son zamanlarda?) Bizleri sorarsanız diyeceğimiz: "Elhamdülillah alâ külli hâl. 🌼"

Biliyorsunuz yavaş yavaş sona yaklaştık burada. Biraz hüzün var elbette. Allah'tan niyazımız size faydamızın dokunmuş olması yönünde. 🌺 (Bu son bölüm değil elbette ama başta da dediğimiz gibi sona yaklaşmış olduğumuz apaçık.)
Daha fazla uzatmadan bölüme geçelim.
Haydi Bismillah ❤️

Konumuz: İktisat,Ekonomi ve İslam👝
Kur'an'a ekonomisi ve dünyayı şekillendiren sistemler? Anahtar kelimeler: iktisat, faiz, ahilik, kapitalizm.. Hadi bakalım, başlıyoruz.

Öncelikle ekonomi ve iktisadın farkını okuyalım. 👇🏻

İktisat” bir amaca matuf zihinsel bir çaba ve teori “ekonomi” ise bu zihinsel çaba ve teorinin bir uygulaması demektir. Bir bakıma “ekonomi”, bir iktisat politikası/uygulamasıdır yani dar ve sığdır.

Genel olarak iktisat ile ekonomi aynı anlamlarda kullanılır. Oysa aralarında derin farklar ve ayrılıklar vardır. Bugün var olan iktisat anlayışı materyalist zihnin ürettiği iktisat anlayışıdır. Materyalist iktisadın iki tür uygulaması mevcuttur. Bunlardan biri sermayenin egemen olduğu kapitalist ekonomi, diğeri de bir sınıfın egemen olduğu sosyalist ekonomidir.

Şimdi “iktisat” kavramı ile onun bir uygulaması olan “ekonomi” kavramının ilişkisini yakından incelemeye ve değerlendirmeye çalışalım.

“Ekonomi” kelimesinin “iktisat” kavramının İngilizce karşılığından geldiğini biliyoruz. Ancak insan, toplum, eşya ve kâinat telakkileri açısından Batı’daki anlayışlarla İslam’ın anlayışları arasında zihinsel olarak dünyalar kadar fark olduğu açıktır. O açıdan bu derin ve uzlaşmaz farkın altını çizmek ve bu konuda farkındalığı artırmak için, şimdilik, bu iki kavrama farklı anlamlar yükleyerek bir başlangıç yapmakta fayda var. Bu arada bu konunun araştırılması, derinleştirilmesi ve geliştirilmesi meselesinin aydınların ve akademisyenlerin önünde duran acil bir görev olduğu da unutulmamalıdır.

İşin açıkçası “iktisat” ile “ekonomi” kelimelerini kavramsal olarak ve kökenleri itibariyle birbirinden ayırmak gerekir. Kanaatimizce “iktisat” daha ziyade teoriye dönük, ekonomi ise bizatihi uygulamaya dönüktür. Bu noktada iktisat ekonominin dar çerçevesine hapsedilemez. İktisat ekonomiyi kapsar, kuşatır ancak onunla sınırlı ve eş görülemez. Çağdaş dünyada “iktisat”, hayatı kuşatan sosyo ekonomik bütünlüğün kavramsallaştırılması, modellenmesi ve teorisidir; “ekonomi” de, bu kavramsallaştırmalara dayalı gündelik yaşam pratiği olarak birlikte tek bir sosyal praksisi oluşturmaktadır. Başka bir ifade ile iktisat, ekonomi uygulamasının toplumun tüm kesimleri gözetilerek ve kuşatacı belli bir siyaset anlayışıyla hayata geçirilmesidir. Yani iktisat, ekonomi politiktir. Diğer bir deyişle iktisat, politik ekonomidir.

Öncelikle “iktisat” ve “ekonomi” kelimelerinin kökenlerine bir bakalım. “İktisat” kelimesi aslında Arapça bir kelime olup “kasd” kökünden gelmektedir.1 “Kasd” ise hedefe yönelme, doğru yol, amaca uygun, mutedil demektir. Bir açıdan da “kıst” (adil olan pay, adalet) kavramını düşünürsek her şeye hakkını verme, her şeyi yerli yerine koyma, diğer bir deyişle tam anlamıyla adaleti tesis etme “iktisat” kavramına derin bir açılım yapabilir. Bu yönüyle, “iktisat” kelimesi itidal üzere hareket etme, harcamalarda tasarruflu olma, kanaat etme demektir. Başka bir ifade ile iktisatta bir gayeye yönelme vardır; “amaçlılık, ölçü ve ölçülülük” sosyal ve iktisadi kavrayışın temel unsurlarıdır.

“Ekonomi” kelimesi ise yunanca “oiko” (ev) ve “nomia” (kural) köklerinden oluşan “oikonomia” kelimesinden gelmektedir. Bu yönüyle, “ekonomi” kelimesi ev kuralı, ev yönetimi demektir. Bizim literatürde kullanılan “ilmi tedbiri menzil” deyiminin anlamı da bir bakıma “ev yönetimi”, “ev yönetim bilgisi” demektir ve “oikonomia” kelimesi ile paralellik arz edebilir. Ancak aralarında bazı temel farklar vardır.