Way back 1897 Series 1: Katipunera

XXV

KABANATA 25

“Binibining amara, huli na ito pangako. Tutuparin ko rin ang pangako ko kay Juancio babalik ako.” isang ngiti ang pinakawalan ni libet. Isang ngiti na may kahulugang magiging maayos rin ang lahat. Nagdududa ako sa ngiting yan, ako syang mapahamak lalo na ang bata. Humigpit ang hawak ni libet sa kamay ko.

Nakagat ko ang pang-ibabang labi, nagaalangan akong tumingin kay libet. Bat parang kahit anong desisyon ko ay ako ang mapapasama. Kung hindi ko sya papayagan ay magagalit sya at hindi matatahimik, kung papayagan ko naman sya ay ako ang mayayari pagmay nangyaring masama sa kanya, at ang bata!. napahilot ako ng sentido at pabagsak na umupo sa gilid ng kama.

“Sigi…” wala sa sariling naisagot ko, huli na para bawiin pa ang sagot na iyon. Napaangat ako ng ulo at nakita ko ang ngiting tagumpay ni libet.

Wala na kaming sinayang na oras, palubog na ang araw ng makarating kami santa ana. Laking gulat ko ng makita ang ilang katawan na puno ng dugo. Wala na kaming nagawa ni libet kundi ang bumaba ng kalesa na sinasakyan namin at pinagdadampot ang mga baril na makita namin.

Ilang sigaw ang naririnig namin mula sa malapit, duon kami sunod na pumunta. Huli na ang lahat, maraming sugatan na ang lumalaban parin. Hindi ko na nasundan ang mga nangyari, nakita ko na lang si libet na nakikipaglaban gamit ang patalim.

Ilang bala ang pinaputok ko sa mga kalaban, mabilis ring naubos ang bala ang apat na baril na nakuha ko. Nakita ko ag sundang na hawak ng isang bangkay, kinuha ko iyon at walang habas na iwinasiwas sa kalaban.

Mula sa likod ay nakita ko ang isang lalaki na palapit sa akin. ‘duwag!’ mabilis na tinarak ko ang sundang sa unang kalaban ko, humakbang ako pakaliwa para makaiwas sa ataki ng kalaban ngunit nahuli ako dahil mabilis na umagos ang dugo mula sa braso. ‘Braso lang naman, malayo sa bituka, tama.’ umikot ako kasabay ng pagtama ng patalim sa tiyan ng hayop na lalaking yun.

Hinanap ng mata ko si libet, kailangan ko syang protektahan punyemas. Walang tigil parin ako sa pagiwas at pagtarak ng sundang sa kalaban. Iniisip ko na lang na patay na sila at ang ginawa ko ay double killing. Kailangan lang na gawin ko ito, dahil kung hindi ay ako ang mamatay. Bawat katawang humahandusay ay lalong nadadagdagan ang takot at konsensya na nanaramdaman ko.

Napalunok ako ng makita ang takot sa mata ng kalaban ko, hindi ito ang tamang panahon para makonsensya. Mabilis akong humakbang palapit sa kalaban kasabay ng katarak ng sundang sa dibdib ng kalaban. Napaiwas ako ng tingin sa mulat na mata ng lalaki.

Lumakad na ako at nakita ko si libet na nakikipaglaban. Kita ang galit ni libet sa bawat pagtarak ng sundang sa katawan ng kalaban, binabalikan nya pa ito kahit patay na at sasaksakin muli. Napalunok ako sa kakaibang libet na nakita ko, galit sya, galit na galit sya na kahit ang pumatay ng kalaban ay madali lang gawin sa kanya ng hindi nakakaramdamn ng konsensya, ng awa….

“Libet!” binilisan ko ang pagtakbo, ngunit laging may sagabal kaya naman kailangan ko na huminto para lumaban.

Ilang sundalo pa ang napatay ko bago ako natigil. Hindi ko napansin ang isang sundalo na papalapit sa akin dahilan kung bakit nasugatan ang balikat ko hanggang likod. Mabilis akong umikot kasabay ng pagdaan ng itak sa tiyan ng sundalo. Agad na napalingon ako kay libet.

“LIBET!” malakas na sigaw, pero huli na ang lahat.

Nakita ko ang pagluhod ni libet habang nakatarak parin sa tiyan nya ang espada. Napaluhod ako at nawalan ng lakas, anong gagawin ko, nangako ako na magiging ligtas sila ng bata na makakauwi. Sa galit ko ay humigpit ang hawak ko sa itak at sumugod sa sundalo. Kitang kita ng mga mata ko ang paghatak ng espada sa katawan ni libet at muling pagsaksak ng sundalo.