ÖZ AİLEM

41. BÖLÜM (İLİK NAKLİ)

(Multimedya: Demir)

1 AY SONRA...

ASLI ATABEYLİ

Rahatsızca yerimde kıpırdandım. Tam bir aydır bu hastanedeydim ve şuanda iyileşmeye başlayıp başlamadığımı öğrenmek üzereydim. Doktorun verdiği sıkıntılı nefesler hiç iyiye işaret değildi. "Maalesef vücut kemoterapiye yanıt vermiyor. Son çare olarak kök hücre nakli yapacağız." dedi doktor Ali. 

"İyileşemiyor muyum?" dedim zorlukla. 

"Maalesef Aslı. Ama korkma kök hücre naklinin bu dönemde %70 ile %80'i başarı gösteriyor." dedi doktor Ali.

"Kemoterapi içinde aynısını söylemiştiniz. Şimdi açıkça söyleyin ölecek miyim? İyileşemeyecek miyim?" dedim gözlerim dolarken.

"Aslı böyle konuşman sana zarar vermekten başka bir şey yapmaz. Moral bu hastalıkta çok önemli." dedi doktor. Alayla güldüm.

"Moral mi? Sen hayatımda moral duyulacak bir şey görüyor musun? Ben her gün saatlerce içimde ne varsa bitene kusuyorum, 10 kilodan fazla kilo verdim, saçlarım döküldü, ağzımda çıkan yaralar yüzünden yemek yiyemiyorum, el ve ayaklarım uyuşup tutmuyor. Kemoterapiden sonra ölü gibi oluyorum. Günde en az iki defa iğne yiyorum. Sence bunlar bana moral verir mi?" dedim ağlamaya başlarken.

Abim sıkıca sarıldı bana. "Miniğim ağlama güzel kızım. Bak daha umudumuz var. Eğer umudumuzu kaybedersek gerçekten kaybetmiş oluruz. Dökme kızım incilerini." dedi abim.

Biraz sonra biraz sakinleşince doktor konuştu. " Nakil için sizinkine uyumlu hücreler kullanılacaktır. Aksi takdirde nakil yapılan hücreler farklı hücreleri tanıyarak saldırıya geçecektir. Tam uyumlu hücrelerde bile bazı genetik farklılıklar olabilir. Bu nedenle vücudunuzdaki hücreler ve nakil yapılan hücrelerin birlikte çalışmaya başlaması zaman alır. Ben allojenik nakil düşünüyorum. Yani bir kardeş veya akrabanızdan bulunan ilik ile aynı zamanda akrabalık bulunmayan bir bireyden de alınabilir. Verici bulunduktan sonra nakil işlemi başlayacaktır. 

Nakil günü kök hücreler kan naklinde olduğu gibi damardan yavaşça santral kateter yoluyla verilir – işlem yaklaşık 1 saat sürer. Acı hissetmezsiniz, istediğiniz gibi konuşabilir, dinlenebilir veya televizyon izleyebilirsiniz. Sağlık ekibiniz sizi yakından gözlem altında tutacak ve ciddi reaksiyonları önlemek için bazı ilaçlar verecektir. 

Hücreler kan yoluyla iliğinize ulaşacaktır ardından bekleme süreci başlar. Ortalama, 14 ile 30gün arasında yeni iliğiniz 'yerleşir ve yeni sağlıklı hücreler üretmeye başlar', buna engraft denilir. Hastaneden çıkmadan bunun gerçekleşmesi gerekir ve doktorunuz her gün kan testleriyle gelişmeleri takip edip ölçer. 

Bu süre size çok uzun gelebilir gününüz gününüze uymayabilir—bir adım ileri iki adım geri gittiğiniz ya da gelişme göstermediğiniz günler olabilir. İleriyi düşünmeyin ve güne odaklanın yavaşta olsa iyileşme olacak ve siz bu başarınızı kutlayacaksınız! 

Nakil gününü 0 olarak kabul ederseniz,14 ve 30 gün arasında 'hücrelerin iliğe yerleşmesi ve yeni sağlıklı hücreler üretmeye başlaması ' beklenir ancak komplikasyon yaşanan durumlarda hastanede daha uzun kalabilirsiniz. İlk 100 gün ya da 3 ay kritiktir çünkü kemik iliğinin kendini yenileyip bağışıklık sistemini oluşturması zaman alır. Bu zaman zarfında olası enfeksiyon riskine karşı korunma çok önemlidir.

O zamandan sonra artık tamamen iyileştiysen hastaneden çıkabilirsin." dedi doktor. Pür dikkat dediklerini dinlemiştik abimle.

"O zaman uyumlu kök hücreyi bulmak için testleri yapmaya başlayalım. Ben aileme haber veriyorum." dedi abim. "Tamam. Ben hazırlıklara başlayayım." dedi doktor.