Data opublikowania: nie wiadomo
Ostatnia aktualizacja: 18:38 29.10.2020
Według mitu w mózgu mamy wyłącznie szare komórki. W rzeczywistości na pewno nie jest szara. Na niebarwionym preparacie jest szaroróżowa. Chciałam tu wkleić, jak wygląda przekrój czołowy mózgowie człowieka oraz przekrój poprzeczny przez rdzeń kręgowy, ale Wattpad nie współpracuje. Sprawdźcie sobie sami po przeczytaniu tej części. Zaczniemy od występującego w ogólnym przekonaniu koloru czyli szarego.
Istota/substancja szara
łac. substantia grisea| ang. gray matter
W mózgowiu występuje na zewnątrz, w jej wnętrzu ten jaśniejszy fragment to istota biała - mózgowie. W rdzeniu kręgowym jest na odwrót.
Barwa: neurocyty są upchane ciasno, dlatego ma ciemny = szary kolor
Położenie:
1) powierzchnia mózgu i móżdżku = obszar peryferyjny ► tworzy korę mózgową i korę móżdżku
2) rdzeń kręgowy - wewnątrz substancji białej tworzy charakterystyczny kształt litery H
3) występuje także jako jądra podstawne w tzw. białym miąższu (ten miąższ potraktujcie jako niepewną ciekawostkę)
Związane choroby: nieprawidłowe rozmieszczenie istoty szarej - heterotopia
Przyczyna: zaburzenia migracji neuroblastów około 7 do 16 tygodnia życia płodowego
Wygląd: mają postać okrągłych guzków, blaszek lub pasm o różnych rozmiarach
rozmieszczenie: gęsto lub ciasno/sporadycznie
Rodzaj: podwyściółkowa (nie jestem pewna czy nazwa odnosi się do tego samego, ale w tekście jest jeszcze nazwa podkorowa).
Występowanie: obie płcie| występuje wewnątrz mózgu
(♂ do ok. 20 lat|♀ po 20 roku życia)
prawdopodobnie sprzężona z chromosomem X, występują jeszcze inne wady układu nerwowego
Objawy: napady padaczkowe częściowe, niepełnosprawność intelektualna, ciężkie zaburzenia rozwojowe, które zwykle występują w pierwszej dekadzie życia.
Badania: widoczne zmiany = poszerzenie ścian komór bocznych mózgu podczas badania rezonansem magnetycznym
Rodzaj: pasmowate (z tego rodzaju heterotopii wynika bezzakrętowość mózgu)
Występowanie: głównie ♀|♂ u tych płodów są to wady letalne (prowadzące do śmierci płodu)
Przyczyna: mutacja genetyczna
Badania: widoczne zmiany w rezonansie magnetycznym = ułożone pasmowato (wzór kanapki) naprzemiennie istota szara, biała i szara. Pozwala to na wykrycie choroby. Inne badanie także tzn. badania prenatalne.
Istota/substancja biała
łac. substantia alba|ang. white matter
Barwa: zawdzięcza ją włóknom nerwowym, które mają bogate w tłuszcze osłonki mielinowe
Położenie: stanowi wypełnienie istoty szarej w mózgowiu (inaczej leży pod korą mózgu), w rdzeniu kręgowym na odwrót. Tworzy ciało modzelowate/spoidło wielki (inaczej jest częścią istoty białej).
Związane choroby: depresja
Neurony znajdujące się w wymienionych wcześniej substancjach są pozbawione koloru.
Zarówno substancja biała jak is zara występują w ośrodkowym układzie nerwowym. Istota szara powstaje z ciał komórek nerwowych, a biała z wypustek neuronów
Istota/ substancja czarna śródmózgowia
łac. substantia nigra
Barwa: Nazwa jest adekwatna do barwy, gdyż te neurony dopaminergiczne wytwarzają ciemny barwnik zwany neuromelaniną. Czemu go wytwarzają? Nie wiadomo.
Położenie: śródmózgowie
Zadania:
1) może odgrywać rolę w uczeniu (warunkowanie klasyczne)
2) odgrywa rolę w koordynacji ruchów mimowolnych (duża rola) i szybkich
Pętla motoryczna - element bezpośredni - pobudzenie kory mózgowej, element pośredni - hamowanie aktywności kory
Uszkodzenie części zawierającej perikariony neuronów dopaminergicznych oraz obumieranie ich ► zaburzenia biochemii mózgu (zaburzenia ilości dopaminy) ► akineza (objaw chorobowy przejawiający się zubożeniem ruchowym lub całkowitym bezruchem, inaczej brak skurczu) ► przyczyna choroby Parkinsona oraz nadruchliwość w pląsawicy Huntingtona.
Parę słów ode mnie. Obecna wersja, jaką widzicie, została przez mnie poprawiona. I szczerze chciałabym przeprosić każdego, kto czytał poprzednią wersję. Żadnych źródeł, informacje niesprawdzone, dosłownie zerżnięte z neta. Powoli, jak czas pozwala, poprawiam te zepsute części.
Btw. pisząc tę część jestem w trakcie poszukiwań do drzewa genealogicznego i wiem, że w którą stronę nie pójdę, zawsze natrafię do ludzi mieszkających/urodzonych w Niemczech. Przez to przestawiłam się na tryb uśpiony deutschland, bo raz od czasu do czasu zdarza mi się wpleść niemieckie słowo. Pisząc tutaj np. gray matter, widzę i słyszę słowo Mutter = matka. Jaka ja zepsuta jestem...
Do przeczytania, w przyszłości,
Bagabunga
Źródła:
1) Mózgobrednie. 20 i pół mitu o mózgu i jak on naprawdę działa. - Henning Beck, Wydawnictwo Feeria Science, 2018
2) Biologia na czasie 2. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego i technikum. Zakres rozszerzony, Wydawnictwo Nowa Era
3) http://neuropsychologia.org/istota-czarna
4) http://neuropsychologia.org/heterotopie-istoty-szarej
Kubicka K., Kawalec W.: Repetytorium z pediatrii. PZWL, Warszawa 2004
Moghazy K.M.: Gray Matter Heterotopia: Value of MRI. Suez Canal Medical Journal, 2007, nr 2, z. 10
de Laveaucoupet J., Bekiesińska-Figatowska M., Rutkowska M., Co wnosi rezonans magnetyczny (MR) do diagnostyki wad wrodzonych mózgu u płodu? Medycyna Wieku Rozwojowego 2011, nr 3, z. 2
5) http://neuropsychologia.org/czarne-my%C5%9Bli-istota-bia%C5%82a-o-wp%C5%82ywie-depresji-na-m%C3%B3zg
CZYTASZ
🧠 Mózg to nie umysł! 🧠
RandomOkładkę zrobiła @EwaMatuszczak. Miejsce na notatki ze studiów z cyklu nie wiem, ale się dowiem. Chciałabym swoimi działaniami zainspirować innych do podążania za marzeniami oraz rozwijaniem zainteresowań. Wierzę, że podane tutaj informacje zostaną...
