VIẾT LÁCH CÓ KIẾM TIỀN ĐƯỢC KHÔNG? (1)
Rất nhiều bạn than vãn rằng khi mình đặt mục tiêu trở thành nhà văn thì đều bị bố mẹ, người thân ngăn cản với lý do không thể sống nổi với con chữ. Ngay cả nhà thơ nổi tiếng Hàn Mặc Tử cũng khẳng định "Cơm áo không đùa với khách thơ", vì thế cho tới tận ngày nay, nhiều người vẫn mặc định rằng việc viết lách vốn dĩ không kiếm ra tiền.
Hoặc giả, phần lớn những người đam mê con chữ đều chỉ nghĩ đến một phương cách kiếm tiền duy nhất là xuất bản sách, thế nhưng con đường xuất bản này lại vô cùng gian nan vất vả. Thậm chí, trong số một trăm ngàn người theo nghiệp viết, chỉ có một đến hai người trong số đó thực sự thành công. Thật sự là một điều viễn vông nếu bạn muốn theo đuổi nghiệp viết lách đến cùng. Nhưng, đó chỉ là những thứ bạn nên nghĩ nếu thế giới này không tồn tại tới Copywritting mà thôi.
Thế thì, viết lách có thực sự kiếm ra tiền và kiếm tiền đủ để bạn sống được không? - Câu trả lời là CÓ. Nếu bạn biết cách để kiếm tiền từ nó.
VIẾT SÁCH
Viết sách là một trong những phương pháp kiếm tiền từ con chữ mà bất cứ ai cũng đều nghĩ ra được. Tại các nước phát triển, một nhà văn có cơ hội ký kết hợp đồng độc quyền với NXB nếu như tác phẩm đầu tay của họ có tiếng vang lớn hoặc được NXB nhận định rằng họ có tiềm năng phát triển, lúc này NXB sẽ trả lương cho họ theo tháng như một viên chức bình thường hoặc đưa phần nhuận bút cố định và biến thiên dựa trên doanh thu bán sách của họ, trong một thời hạn nhất định (thường là trong 1 năm). Điều này đã giúp các tác giả có được nguồn kinh phí ổn định trang trải cuộc sống và tập trung hoàn toàn cho việc viết lách, thậm chí đối với những tác giả nổi tiếng, chỉ một cuốn sách của họ cũng đã kiếm đủ tiền để sinh sống một cách vương giả rồi (hãy xem đến tác giả của Harry Potter hoặc Game of Thrones xem). Tuy nhiên tại Việt Nam, khi thị trường xuất bản chưa thực sự phát triển thì cuộc sống của các nhà văn khá bấp bênh. Nhưng không phải là không thể sống được, các tác giả thường kết hợp việc viết sách chung với những công việc liên quan tới viết lách khác để có thể ổn định cuộc sống của mình, hoặc sử dụng danh tiếng của mình để kinh doanh và nuôi sống đam mê cho từng con chữ.
Quy trình căn bản của việc kiếm tiền từ viết sách thường là Hoàn thành bản thảo; gửi đến cho NXB kiểm duyệt và nếu may mắn thì sách của bạn sẽ sớm được lên kệ trong vòng vài tháng; tiếp theo là biên tập, chỉnh sửa, hiệu đính, minh hoạ, làm bìa và thử bản in...cho cuốn sách của bạn và ngồi chờ sách xuất bản, thông thường theo mình được biết, bạn sẽ nhận được nhuận bút của sách là 10% giá bìa x tổng số lượng in (với các tác giả mới thường là 1000 cuốn, các NXB lớn như Trẻ và Kim Đồng thì lượt in đầu là 3000 cuốn.), 8% giá bìa x tổng lượng in các lần nối bản. Ở NXB Trẻ thì mình được cho biết là NXB này sẽ để tác giả giữ 20% còn lại của bản quyền (bao gồm quyền tác giả) trong trường hợp sách được chuyển thể thành phim, audio, âm nhạc hoặc các phương thức khác. Và nhuận bút sẽ được chuyển cho bạn trong vòng 1 tháng kể từ khi sách được phát hành.
VIẾT TRUYỆN KIẾM TIỀN ONLINE
Đã được phát triển ở nhiều nước trên thế giới, nhưng tại Việt Nam, hình thức này vẫn còn là điều mới lạ và nhiều đơn vị đã bắt đầu áp dụng nhưng chưa thực sự thành công. Nơi đầu tiên áp dụng phương thức này là VIPTRUYEN, truyện được tính theo chương và người đọc sẽ nạp tiền vào trang web để có thể theo dõi. Đây giống như một hình thức thu nhập thụ động dành cho tác giả khi số tiền nhuận bút sẽ được tính theo tháng, dựa trên lượng người truy cập và chương truyện đó (thường là từ 500-1000đ/chương). Tuy nhiên cho tới hiện tại, ngoài trang web vnkings.com vẫn đang tiếp tục hình thức khuyến khích này thì không còn nơi nào khác tổ chức gửi nhuận bút dựa trên chương truyện cho tác giả nữa (trước đó có vinote chia theo đợt với yêu cầu mỗi chương 5000 từ/tuần nhưng đã tạm ngưng). Bên cạnh đó, các trang báo điện tử lại đang có nhu cầu cao về những cộng tác viên viết truyện cho mục tâm sự đời sống (là dạng truyện mà các bạn thường thấy trong các group Tâm sự EVA), với nhuận bút dao động từ 40.000 - 60.000/truyện tâm sự dài tầm 700 - 1200 từ. Quy trình cho công việc này là họ sẽ tạo sẵn (có một số nơi yêu cầu người viết tự sáng tạo) ra một bảng thiết kế nhân vật cùng với các từ khoá (VD như Chồng ngoại tình với bạn thân, Tôi bị vô sinh, Mẹ chồng đánh đuổi con dâu...blah blah...) rồi gửi cho cộng tác viên, từ đây bạn sẽ dựa trên những keywords đó và sáng tạo ra một câu chuyện với góc nhìn thứ nhất và nộp lại đúng hạn cho bên thuê. Thông thường deadline của một câu chuyện dao động từ 1 - 3 ngày, và chúng thường được sử dụng cho các mục Bạn đọc viết, Tâm sự đời cô lựu...trên các báo hoặc trang web thông tin điện tử.
BẠN ĐANG ĐỌC
QUAN ĐIỂM VIẾT 2013-2017
Non-FictionTopic bao gồm những quan điểm cá nhân về nghề cầm bút tại Việt Nam, các bài viết đều là ý kiến chủ quan của tác giả.
