QUAN ĐIỂM VIẾT 2013-2017

HỢP TÁC VIẾT - LỢI VÀ HẠI (2)

HỢP TÁC VIẾT: KHÔNG THIẾU NHỮNG BẤT CẬP

Mặc dù vậy, rất hiếm khi những cuộc tình...à nhầm, những lần hợp tác thành công hoàn hảo. Kệ cho nhiều lợi ích được hợp tác viết mang lại, các mối quan hệ viết chung cứ thế gãy dần và những tác giả lại quay về với sự cô đơn. Theo mình, ở những cuộc tình thất bại này có thể do hai nguyên nhân chính: Sự cam kết không bên từ một hoặc cả hai bên, và vấn đề bản quyền tác phẩm.

Thật vậy, hoàn thành một câu chuyện là một quá trình rất dài và đòi hỏi sự kiên nhẫn của tác giả. Thế nhưng người ta hay nói "tuổi trẻ nông nổi", họ muốn cái gì làm nhanh cũng phải có kết quả nhanh. Và thế là một trong hai người, hoặc cả hai, đồng lúc cảm thấy chán nản bởi con đường quá dài. Cách duy nhất để tránh tình trạng này là rèn luyện thói quen viết, ở cả hai người. Sao cho nếu người này cảm thấy chán nản thì người kia vẫn tiếp tục viết, việc nhìn thấy người khác làm những việc mình yêu thích sẽ nhanh chóng khơi gợi lại nguồn cảm hứng và gây "ngứa ngáy" cho người còn lại. Đốc thúc nhau mỗi ngày, thường xuyên và bền bỉ là cách duy nhất để bạn có thể hoàn thành thế giới trong mơ của mình.

Sự bất đồng ý kiến trong quá trình hợp tác viết cũng là một nguyên nhân chính yếu gây ra cuộc tình đổ vỡ. Không phải bất cứ ai cũng có thể giữ bình tĩnh trước những góp ý trái chiều, nhất là đối với những người trẻ với tâm tính chưa thấu hiểu sự bình lặng. Vì thế những cuộc cãi vã thường xảy ra trong lúc bàn thảo về các chi tiết và quan điểm, hoặc "liên quan" hơn là các mối quan hệ trong đời sống cá nhân (kiểu như hai thằng đang hợp tác viết đột nhiên cùng thích một cô chẳng hạn)...cũng sẽ dễ dẫn đến tình trạng chia tay chia chân và bỏ dở câu chuyện. Cách giải quyết duy nhất là nên ngồi lại nói chuyện với nhau trên tinh thần và quy tắc tranh luận: 1. Tôn trọng đối phương, 2. Nói đúng trọng điểm, 3. Tiếp nhận ý kiến. Hiểu được quy tắc tranh luận cũng giúp bạn không thể hiện cảm xúc quá đà thông qua từ ngữ, đồng thời còn có thể giải quyết các vấn đề vướng mắc dễ dàng hơn.

Không phân chia công việc cụ thể và thiếu trách nhiệm với sự cam kết kém cũng là vấn đề lớn trong việc hợp tác viết. Thông thường tùy theo từng nhóm mà họ sẽ chia ra những công việc riêng cho mỗi người: một người viết một người tạo ý tưởng, một người viết chương chẵn một người viết chương lẻ, hoặc một người viết một người minh họa...chẳng hạn. Tuy nhiên cách phân chia này đôi lúc không thể thỏa mãn cả hai và đâm ra người này lại cảm thấy mình đang phải làm việc nhiều hơn so với kẻ còn lại, hoặc trong quá trình viết một trong hai gặp trục trặc về vấn đề thời gian và điều đó gây ảnh hưởng khiến người kia khó chịu...Có rất nhiều tình huống không được mấy tốt đẹp sẽ xảy ra (và thật đáng buồn là nó thường xuyên xảy ra), và thế đó, câu chuyện của chúng ta sẽ không bao giờ được hoàn thành. Luôn thấu hiểu rằng mỗi người đều có một cuộc sống riêng, những khó khăn đối với họ chưa chắc khiến bạn chật vật và ngược lại. Phân chia công việc hợp lý với các quy tắc: 1. Luôn thông báo và lưu trữ quyết định, 2. Luôn xác nhận lại quyết định đó bằng cách hiểu của bạn với đối phương và 3. Thực hiện đúng thời hạn và có trách nhiệm khi báo dời hạn nếu ướm chừng không hoàn thành được - là những quy tắc giúp hạn chế những phân bì trách nhiệm cho cả hai bên.

Tranh chấp bản quyền là một trong những vấn đề gây ra xích mích, thậm chí có thể dẫn đến kiện cáo nhưng hiếm người trẻ nào chú ý đến trong khi hợp tác viết. Không phải cứ là bạn bè tốt thì sẽ du di cho quyền lợi của nhau, bất cứ con người nào cũng có tính ích kỷ riêng và ngay khi quyền lợi của họ bị xâm lấn, con nhím sẽ nhanh chóng phóng những chiếc gai độc của nó về phía bạn. Vấn đề bản quyền luôn phải được nói đến đầu tiên và thống nhất bằng văn bản xác thực (bằng email, qua tin nhắn hoặc viết tay...) để hai bên có thể lưu lại phòng khi trường hợp tranh chấp xảy ra, ngay cả khi bạn và đối phương chỉ bắt đầu câu chuyện đó để thỏa mãn sở thích bản thân đi chăng nữa. Bởi vì không ai có thể đoán trước được tương lai, vì thế việc làm này là cần thiết và sòng phẳng với cả hai bên.

CÓ NÊN HỢP TÁC VIẾT HAY KHÔNG?

Thật khó khăn để trả lời câu hỏi này, trong trường hợp của mình thì mình thuộc dạng tác giả vật vã một mình lại hiệu quả hơn là hợp tác viết. Bạn cần phải hiểu được mình phù hợp với phương thức nào để bắt đầu thực hiện và đi theo con đường đó, có người hợp với việc hợp tác viết và có người thì không, do vậy, hiểu rõ bản thân là tiền đề quan trọng trước khi quyết định hợp tác viết với ai đó.

Kế đến, khi bạn đã quyết định hợp tác viết thì hãy có trách nhiệm. Việc thực hiện đúng và đủ trách nhiệm của mình còn thể hiện sự tôn trọng của bạn với người khác và sự tự trọng đối với chính bản thân mình. Nếu bạn không thể tiếp tục, cũng đừng ngáng đường và rề rà gây cản trở, hãy thẳng thắn trò chuyện với nhau về những hướng đi riêng và cho nhau câu trả lời hợp lý nhất.

Luôn đảm bảo quyền lợi của bản thân và không xâm phạm đến quyền lợi của đối phương. Thật vớ vẩn khi bạn nghĩ rằng "mình xứng đáng với điều đó hơn nó", làm sao bạn biết được? Luôn dành sự tôn trọng cho đối phương và hạn chế va chạm với nhau trong mọi tình huống. Hãy phân tách các mối quan hệ bạn bè - đối tác với công việc. Công việc (viết lách) là công việc, kể cả khi bạn làm nó vì sở thích hay có mục đích khác.

Nếu bạn nghĩ rằng mình có đầy đủ những yếu tố trên và cũng ưa thích việc hợp tác viết, thì..a hem...mình nghĩ là bạn có thể thử hợp tác viết xem sao? Cố gắng nhé!