Impiyerno sa Ating Bayan

Kabanata 4

Mga Aninong Nawawala

Habang patuloy na tinatahak nina Lino at Mang Isko ang madilim na landas sa gitna ng gubat, unti-unting nagsimulang magpakita ang mga anino sa paligid nila. Ang mga aninong ito ay hindi ordinaryo; bawat isa ay tila naglalaman ng bigat ng mga emosyong hindi maipaliwanag. Ang kanilang mga hugis ay malabong tinatampok ng mapusyaw na liwanag mula sa mga bituin na nakasilip sa mga sanga ng mga puno.

Hindi maiwasan ni Lino ang malakas na kabog ng kanyang puso sa tuwing makakakita siya ng isa sa mga aninong ito. Tila mayroon silang mga mata na nakatingin sa kanya, mga matang puno ng lungkot, panghihinayang, at kawalang pag-asa. Napatigil siya at tinitigan ang isang aninong tila lumalapit sa kanya.

"Bakit may mga aninong nandito?" tanong ni Lino kay Mang Isko, na tahimik na nagmamasid sa mga kaluluwa.

Mabigat ang tingin ni Mang Isko sa paligid. "Ang mga aninong iyan ay mga kaluluwang nawala—mga taong hindi nagkaroon ng tamang direksyon sa buhay. Sila ang mga naligaw, mga naipit sa kanilang sariling mga kasalanan at maling desisyon."

Napalunok si Lino at sinundan ang isang aninong tila may gustong iparating. Nagtataka siya kung bakit napunta rito ang mga kaluluwang ito, at lalo niyang naramdaman ang malamig na simoy ng hangin na nagdadala ng mga bulong ng hinagpis.

"Walang kapatawarang kasalanan," biglang sambit ni Mang Isko. "Iyan ang dahilan kung bakit nandito sila. Ang bawat isa sa kanila ay gumawa ng mga bagay na hindi nila kayang patawarin—mga bagay na humantong sa kanila sa dilim na ito."

Nagulat si Lino sa sinabi ni Mang Isko. "Walang kapatawaran? Hindi ba't ang Diyos ay mapagpatawad sa lahat ng pagkakasala?"

Ngumiti nang bahagya si Mang Isko, ngunit ang kanyang mga mata ay nanatiling seryoso. "Oo, mapagpatawad ang Diyos. Ngunit hindi lahat ng tao ay handang tanggapin ang kapatawaran, lalo na kung hindi nila kayang patawarin ang kanilang sarili. Ang ilan sa kanila ay patuloy na nahuhulog sa dilim dahil hindi nila makayang makita ang liwanag ng pag-asa."

Lumapit si Lino sa isa pang anino, na tila isang matandang babae. Ang mga mata nito ay nanlalalim sa kalungkutan, at tila nagpapakita ng mga alaala ng nakaraan na puno ng pagsisisi. "Ano ang ginawa niya?" tanong ni Lino kay Mang Isko.

Si Mang Isko ay tumingin sa anino ng babae at tila nagbalik sa isang alaalang masakit. "Isa siyang ina na binalewala ang kanyang mga anak para sa sariling kapakinabangan. Nang malapit na ang kanyang kamatayan, pinagsisihan niya ito, ngunit hindi niya na kayang iwasan ang parusa ng sariling budhi. Siya ay natrap dito, dahil ang bigat ng kanyang kasalanan ay higit sa kanyang kakayahang magpatawad sa sarili."

Habang patuloy nilang pinagmamasdan ang mga anino, naramdaman ni Lino ang malalim na epekto ng mga kwento ng bawat isa. Napaisip siya sa sarili niyang mga nagawang kasalanan, mga desisyon niyang pinagsisisihan. Muli niyang naramdaman ang lamig ng takot sa kanyang dibdib. "Mang Isko," tanong niya nang may kaba, "posible bang mapunta rin ako dito balang araw?"

Tinitigan siya ni Mang Isko nang mariin. "Lahat tayo, Lino, ay may mga desisyon sa buhay. Ang mahalaga ay kung paano natin binibigyan ng halaga ang mga pagkakataong binibigay sa atin upang magbago. Ang daan na tinatahak natin ngayon ay para ipakita sa iyo ang mga pagsubok na nagbabago sa iyong pananaw."

Isang anino ng batang lalaki ang dumaan sa tabi ni Lino, mahina ang katawan, at tila may pasan ng mabigat na suliranin. Ang mga mata nito ay tila sumisigaw ng paghingi ng tulong, ngunit ang boses ay walang tunog. "Ano ang nangyari sa batang ito?" tanong ni Lino, na hindi mapigilan ang kanyang pag-alala.

Nagbigay ng malalim na buntong-hininga si Mang Isko. "Siya ay isang kabataan na pinili ang masamang landas at napunta sa maling gawain. Nahulog siya sa buhay ng bisyo at krimen, at ang kanyang buhay ay natapos nang wala siyang pagkakataong magbagong-buhay. Kaya ngayon, naririto siya, walang kapayapaan at puno ng panghihinayang."

Parang may biglang kumurot sa puso ni Lino. Nakita niya ang sarili niya sa batang anino, na tila isang paalala sa kanya ng mga pagkakataong sana'y hindi niya sinayang. Hindi niya maiwasang mag-isip sa kanyang sariling mga pagpili—ang mga pagkakataong nilampasan niya at ang mga taong nasaktan niya sa kanyang paglalakbay.

Habang sila'y patuloy sa paglalakad, narinig ni Lino ang bulong ng mga anino, tila mga salitang puno ng panghihinayang at pagsisisi. "Tandaan mo, Lino," wika ni Mang Isko. "Ang mga kasalanan at pagpili natin sa buhay ay may katumbas na responsibilidad. Ang mahalaga ay ang ating pagsusumikap na magbagong-buhay at ang pagtanggap sa ating mga pagkakamali."

Napatigil si Lino at tumingin sa mga anino sa paligid niya. Naisip niya ang mga tanong na bumabagabag sa kanya mula pa nang magising siya sa gubat. Ano nga ba ang dahilan ng kanyang paglalakbay sa lugar na ito? May misyon ba siya na kailangang tuparin? At kung ang daang ito ay isang pagsubok, ano ang ibig nitong ituro sa kanya?

Habang iniisip ni Lino ang mga ito, tumingala siya sa madilim na langit, at sa unang pagkakataon ay nagtanong siya sa kanyang sarili, "Handa ba akong humarap sa sarili kong mga pagkakamali at pagpili?"

Sa tanong na iyon, naramdaman niyang tila ang buong gubat ay nagdilim nang bahagya, at ang mga anino ay lumapit nang kaunti sa kanya, na parang may nais iparating.

"Ikaw lamang ang makakapagpatawad sa sarili mo, Lino," bulong ni Mang Isko sa kanya, na tila binabasa ang kanyang isip. "Kung nais mong malampasan ang paglalakbay na ito, kailangan mong buksan ang iyong puso para sa kapatawaran—hindi lamang mula sa Diyos, kundi sa sarili mo rin."

Habang unti-unting naglalaho ang mga anino sa paligid nila, naisip ni Lino na ang paglalakbay na ito ay higit pa sa pisikal na paglalakad. Ito ay isang paglalakbay ng pagninilay at pagtanggap. Alam niyang ang bawat hakbang ay magiging mas mahirap, ngunit ang pangakong makaalis sa dilim na ito ay nagsilbing gabay na nagbigay sa kanya ng lakas upang magpatuloy.

Sa huling sulyap sa paligid, napansin ni Lino ang isang maliit na liwanag sa di-kalayuan, tila nag-aanyaya sa kanya na hanapin ito. Sa kanyang puso, nabuo ang isang desisyon: hindi siya susuko hangga't hindi niya nauunawaan ang kanyang tunay na layunin sa paglalakbay na ito.