Impiyerno sa Ating Bayan

Kabanata 20

Ang Pagkapagod ng mga Mapanlinlang

Habang patuloy sa paglalakbay sina Lino at Mang Isko sa madilim na kalsadang tila walang katapusan, naramdaman ni Lino ang bigat sa kanyang mga hakbang. Hindi lamang ito pagod sa pisikal na aspeto kundi isang uri ng pagkapagod na bumabalot sa kanyang kalooban. Parang ang bawat hakbang ay nagpapakilala ng panibagong leksyon na kailangan niyang isapuso.

Sa kanilang harapan ay unti-unting lumitaw ang isang nakapanghihilakbot na tanawin: isang malawak na lugar na puno ng mga nakaluhod na kaluluwang puno ng pagkasiphayo at pagod. Ang bawat isa sa kanila ay mukhang nawawalan ng lakas at nagtatangka pa ring mag-ipon ng kayamanang nawawala sa kanilang mga palad. Mga piraso ng ginto at perlas ang bumabalot sa kanilang paligid, ngunit ang bawat pagdampi nila dito ay nagiging abo, at sa tuwing kukunin nila ito, ang mga ito'y lumalayo sa kanila at nawawala sa ere.

"Ang mga ito ba'y mga kaluluwang makapangyarihan noon?" tanong ni Lino, bakas ang kalungkutan sa kanyang mukha habang pinagmamasdan ang mga nilalang sa paligid.

Tumango si Mang Isko, kanyang gabay sa paglalakbay. "Oo, sila ang mga opisyal at lider na ginamit ang kanilang posisyon upang mandaya, upang mas makapangyarihan at magkamal ng yaman. Ngunit tingnan mo sila ngayon—wala nang lakas, wala nang kaligayahan. Sila'y alipin ng sariling kasakiman, paulit-ulit na nagdurusa sa walang-hanggang pagkahapo."

Pinagmasdan ni Lino ang isang matandang lalaki na mukhang dating maimpluwensiyang opisyal. Ang kanyang katawan ay hukot at mistulang walang lakas habang pilit niyang kinukuha ang mga gintong tila ba nilalaro siya, naglalaho sa bawat pagsubok niyang abutin ito. Sa kanyang mukha, makikita ang labis na pagkapagod at kawalang-pag-asa. Minsang nakapangyarihan at iginagalang, ngayo'y isa na lamang siyang balingkinitang anyo na pilit humahabol sa isang kayamanang hindi na kailanman mapapasakanya.

"Mang Isko, bakit ganito ang kanilang parusa?" muling tanong ni Lino, ang kanyang tinig ay puno ng pagtataka at awa. "Bakit tila hindi natatapos ang kanilang paghihirap?"

"Narito sila dahil ginamit nila ang kanilang mga posisyon para sa pansariling kapakanan. Ang kanilang pandaraya at pagkamakasarili ay nagbigay ng pasakit sa kanilang mga nasasakupan noon. Kaya't ang kanilang parusa ay ang walang-hanggang pagod, isang pagod na hindi kailanman maibsan sapagkat ang hinahanap nila ay wala nang kabuluhan," paliwanag ni Mang Isko habang nakatingin sa mga kaluluwang hindi maka-alis sa kanilang paulit-ulit na sakripisyo.

Sa tabi nila, nakakita si Lino ng isang babaeng nakasuot ng makapal na damit na tila pinuno ng isang malaking korporasyon noong siya ay nabubuhay pa. Sa kanyang mga kamay ay mga dokumentong inaakala niyang magbibigay sa kanya ng kapangyarihan. Ngunit sa bawat paghawak niya rito, ito'y nagiging abo. Patuloy niyang sinisikap pulutin ang mga piraso ng papel, pero mabilis itong nawawala, sinasalubong siya ng pagkahapo at pagsuko sa bawat pag-attempt na abutin ang kanyang inaasam.

"Ano'ng klaseng buhay ang kanilang tinahak?" bulong ni Lino, bakas ang takot at pang-unawa sa kanyang mga mata.

"Ang mga kaluluwang ito," sabi ni Mang Isko, "ay mga taong piniling magpakasasa sa yaman at kapangyarihan, kahit ang kapalit ay ang pagsira sa kanilang mga nasasakupan. Ang bawat pandaraya, bawat pagkakamkam ng yaman, bawat kasinungalingan na kanilang sinambit ay nagdala sa kanila sa kanilang kasalukuyang parusa. Ngayon, sila'y pagod na pagod na, ngunit hindi sila makaalis. Ang kanilang pagkapagod ay ang kabayaran sa lahat ng kawalang-katarungan na kanilang ginawa."

Napaisip si Lino sa mga taong ito at ang kanilang kahihinatnan. Natutunan niya na ang pandaraya, gaano man ito kapakinabangan sa una, ay nagdadala ng walang katapusang kasalanan at paghihirap. Ang kanilang kayamanang kanilang inasam ay naging sanhi ng kanilang kapahamakan, at ang kanilang pagkagahaman ay nagdala sa kanila sa isang walang-katapusang siklo ng pagod.

"Kung ganito pala ang kaparusahan sa mga mapanlinlang," bulong ni Lino, "paano ko mapoprotektahan ang aking sarili sa tukso ng kasakiman at pandaraya?"

"Tandaan mo, Lino," sagot ni Mang Isko habang tinitingnan siya nang buong lalim, "ang yaman at kapangyarihan ay hindi masama kung ito ay ginagamit sa kabutihan. Ngunit kapag sinikap mong gawing personal na ari-arian ang para sa iba, doon nagsisimula ang kasakiman. At ang kasakiman, kapag hinayaang lumalim sa puso, ay nagdudulot ng kapahamakan."

Habang iniwan nila ang lugar ng mga mapanlinlang, naramdaman ni Lino ang bigat ng mga leksyong kanyang natutunan. Ang pagkakaroon ng yaman at kapangyarihan ay isang malaking responsibilidad na dapat ginagamit sa kabutihan, hindi sa pansariling kasiyahan. Tumindig sa kanyang puso ang pangakong hindi siya magpapadala sa tukso ng pandaraya o kasakiman, upang ang kanyang paglalakbay ay hindi mauwi sa walang-katapusang pagkapagod tulad ng mga kaluluwang kanyang nakita.

Sina Lino at Mang Isko ay nagpatuloy sa kanilang paglalakbay, dala-dala ang aral mula sa bilog ng mga mapanlinlang—isang paalala ng pagkakamali ng tao kapag nagpadala sa maling akala ng walang-katapusang kasiyahan sa yaman at kapangyarihan, at kung paano ang bawat maling hakbang ay may karampatang kabayaran na hindi maiiwasan.