Impiyerno sa Ating Bayan

Kabanata 63

Pagpapatawad at Pagbabago

Habang si Lino ay naglalakbay sa bilog na puno ng malalim na pagpapatawad, naramdaman niya ang isang kakaibang katahimikan na bumabalot sa kanyang puso. Ang lugar na ito ay tila may kakaibang liwanag, hindi tulad ng dati niyang dinaanang mga bilog na puno ng poot, pagdurusa, at pagsisisi. Dito, ang paligid ay payapa, at ang liwanag ay nagmumula sa bawat kaluluwang nagnanais ng kapatawaran—isang pagpapatawad na hindi lamang para sa iba kundi pati sa kanilang mga sarili.

Si Lino ay unti-unting lumapit sa isang grupo ng mga kaluluwa na tila abala sa pagninilay. Ang kanilang mga mukha ay bakas ang kapayapaan, na tila baga ang kanilang mga sugat ay unti-unting gumagaling. Sa kanilang mga mata, nakita ni Lino ang pag-asa, at naramdaman niya ang isang panibagong pag-asa rin sa kanyang sarili. Habang nakatingin sa kanila, napagtanto ni Lino ang tunay na kahulugan ng pagpapatawad—na ang kapatawaran ay hindi lamang para sa mga taong nagkasala sa kanya kundi para rin sa kanya, para sa kanyang sariling kapayapaan.

Sa kanyang paligid, naririnig niya ang mga bulong ng mga kaluluwa, nagkukuwento ng kanilang mga nakaraang kasalanan at ang kanilang mga pagsisikap na magbago. May isang kaluluwang tahimik na nagdarasal, humihingi ng tawad sa mga nagawa niyang pagkakamali sa kanyang pamilya; may isa namang nagkukuwento ng kanyang kasakiman na nagpabagsak sa kanyang mga mahal sa buhay. Subalit ngayon, sa bilog ng pagpapatawad, nakikita nilang lahat ang bagong oportunidad para sa pagbabago. Ito ang kanilang ikalawang pagkakataon.

Si Mang Isko ay nasa tabi ni Lino, tahimik ngunit dama ang lalim ng kanyang mga pananaw sa mga naririnig. Sa tinig na puno ng kabutihan, bumulong siya kay Lino, "Ang tunay na pagpapatawad ay hindi natatapos sa pagpapatawad sa iba. Nagsisimula ito sa pagtanggap sa sariling kahinaan at pagkukulang."

Napatitig si Lino kay Mang Isko, at sa sandaling iyon ay nakaramdam siya ng bigat ng kanyang sariling puso. Maraming beses siyang nasaktan, at maraming beses din siyang nakapanakit. Lahat ng kanyang mga pinagsisisihan at mga pagkakamali ay nagbalik sa kanyang isipan—ang mga kasalanang bumigat sa kanyang kalooban, ang mga desisyon niyang nagdulot ng lamat sa kanyang mga relasyon. Ngunit alam niyang ang tanging paraan upang tunay na makalaya sa bigat na iyon ay ang pagpapatawad sa kanyang sarili.

Sa malalim na paghinga, sinimulan ni Lino ang pagninilay. Inalala niya ang lahat ng kanyang nagawang pagkukulang at pagkakamali, at isang damdaming hindi niya maipaliwanag ang bumalot sa kanya—hindi ito poot o galit, kundi isang mainit na yakap ng pag-unawa. Pumikit siya at binigkas ang mga salitang, "Patawad sa aking sarili." Ang mga salitang iyon ay tila musika sa kanyang pandinig, at ang bawat salita ay nag-alis ng bigat sa kanyang puso.

Habang nagbubukas ang kanyang mga mata, naramdaman niya ang unti-unting paglabas ng liwanag mula sa kanyang kalooban. Nakikita niya ang paligid bilang isang simbolo ng pagbabagong-buhay, isang pag-asang hindi niya kailanman naisip na magdadala sa kanya sa ganitong klase ng kapayapaan. Ang liwanag na iyon ay hindi nagmumula sa labas kundi sa kanyang sariling puso, na ngayon ay napalitan ng pananabik para sa bagong simula.

Sa bawat hakbang, ramdam ni Lino ang pagkalma ng kanyang kalooban. Ang kanyang pagsisisi ay unti-unting humuhupa, at ang kanyang natitirang damdamin ay ang kagustuhang magbago at iwasto ang mga mali niyang nagawa. Ang kanyang paglalakbay sa loob ng bilog na ito ay hindi lamang isang pagsubok kundi isang pagkakataon para sa isang mas mataas na layunin—ang bumalik sa tamang landas at gawing mas makabuluhan ang kanyang buhay.

Lumapit sa kanya si Mang Isko, hawak ang kanyang balikat at puno ng pag-asa ang tinig, "Lino, ngayon ay nahanap mo na ang tunay na kahulugan ng pagbabagong-buhay. Ang kapatawaran na iyon, kahit para sa iyong sarili, ay ang unang hakbang sa pagtanggap at pagbabago."

Damang-dama ni Lino ang bawat salitang sinabi ni Mang Isko. Sa pagkakataong iyon, napatibay ang kanyang loob na ang tunay na kaligtasan ay nagsisimula sa loob ng sarili—sa pagyakap sa lahat ng kahinaan at pagkakamali at sa pagtanggap ng pagkakataon para sa pagbabago. Ang mga pahiwatig ng kaliwanagan ay bumabalot sa kanya, at sa unang pagkakataon, naramdaman niya ang kaginhawaan at pag-asa sa kanyang kalooban.

Sa wakas, nahanap ni Lino ang sagot na matagal niyang hinahanap—na ang kapatawaran at pagbabago ay isang proseso na kailangang magsimula sa loob, sa sariling puso. Ang bilog na ito ng pagpapatawad ay nagbigay sa kanya ng panibagong pananaw sa buhay, isang pananaw na puno ng pag-asa at pagtanggap sa kanyang sariling pagkatao.

Handa na siyang magpatuloy sa kanyang paglalakbay, dala ang bagong pag-asa at isang mas malinaw na layunin. Habang naglalakad palayo sa bilog ng pagpapatawad, naramdaman niya ang paggaan ng bawat hakbang. Ngayon, hindi na lamang siya naglalakbay para sa kanyang sarili kundi para sa lahat ng kanyang nasaktan at sa mga taong nangangailangan ng isang taong handang magbago.