Impiyerno sa Ating Bayan

Kabanata 34

Pagpasok sa Bilog ng Pagtraydor

Habang patuloy sa paglalakbay sina Lino at Mang Isko, napansin nila ang marahang pagbabago ng kanilang kapaligiran. Ang mainit na lugar na kanilang pinanggalingan ay unti-unting naglaho, at isang malawak na disyerto ng yelo ang kanilang pinasok. Sa bawat hakbang, ang lamig ay dumudurog sa kanilang mga buto, at ang mga paghinga ni Lino ay nagiging mabigat at mahapdi sa kanyang lalamunan.

"Lino," sabi ni Mang Isko, habang masigasig na nilalabanan ang matinding lamig, "ito ang bilog ng mga taong nagtaksil, hindi lamang sa kanilang bayan kundi pati na rin sa kanilang mga mahal sa buhay at sa kanilang pananampalataya."

Nakakapasong lamig ang bumabalot sa buong paligid, at ang katahimikan ay mas mabigat kaysa sa yelo sa ilalim ng kanilang mga paa. Wala ni isang tunog ang maririnig, maliban sa marahang pag-alon ng malamig na hangin. Parang pinako ang mga kaluluwa sa kanilang lugar, hindi makagalaw, tila nagdurusa sa bigat ng kanilang nagawang pagtataksil.

Habang patuloy na naglalakad, nakita ni Lino ang mga kaluluwa na nakalublob sa makapal na yelo. Ang kanilang mga katawan ay tila nagyeyelo, ngunit hindi lubos na napupunta sa kamatayan. Ang kanilang mga mata ay nakadilat sa kawalan, at ang mga ito'y puno ng pagsisisi at pangamba. May ilan na ang mga kamay at paa ay nasa ilalim ng yelo, na para bang ang yelong iyon ang tumutukoy sa kanilang taksil na kalikasan — naninigas, malamig, at walang puso.

Napatigil si Lino sa isang kaluluwang ang mukha ay punong-puno ng lungkot at pagsisisi. Ang kanyang mga mata ay tila nagmamakaawa ngunit hindi makakilos, walang sinuman ang handang makinig sa kanya. Sa di kalayuan, may mga kaluluwang nagmumukmok at tahimik na lumuluha, ngunit ang kanilang mga luha ay nagiging yelo bago pa man tumulo sa lupa. Isa sa mga kaluluwang ito ay tahimik na nakaluhod, tila naghahanap ng kapatawaran ngunit walang sinuman ang nakikinig sa kanyang pighati.

"Bakit ganito ang parusa sa kanila, Mang Isko?" tanong ni Lino, na ngayo'y nagtataka at natatakot sa malalim na kahulugan ng bilog na ito. "Bakit nagyeyelo ang kanilang paligid?"

"Ang pagtataksil ay isang kasalanang nagpapalamig sa puso ng tao, Lino," sagot ni Mang Isko, ang kanyang tinig ay puno ng lungkot at kalaliman ng pag-unawa. "Kapag ang isang tao ay nagtraydor sa bayan, sa pamilya, o sa pananampalataya, siya ay nagiging malamig at walang malasakit. Ang bilog na ito ay nagpapakita ng tunay na likas ng pagtataksil — ang pagyeyelo ng kanilang damdamin at ang kanilang pagkawalay sa init ng pagmamahal at pagkalinga ng iba."

Habang iniisip ito ni Lino, napansin niya ang isang grupo ng mga kaluluwa na magkakasama ngunit tila hindi nagkakaintindihan. Sila ay nasa iisang bilog ngunit tila ba nagtatago sa isa't isa, walang gustong magpakita ng kanilang tunay na nararamdaman. Ang kanilang mga mata ay puno ng pagkukunwari at poot, na para bang nagbabantay sa bawat isa, natatakot na muli silang pagtaksilan.

Ang lamig ng paligid ay tila nagpapalala sa kanilang mga sugat at pagdurusa. May mga kaluluwang pilit na sumisiksik sa isa't isa para sa kaunting init ngunit walang nagtagumpay — bawat isa ay nagiging yelo sa yakap ng kapwa, at mas lalo pang lumalalim ang kanilang pagdurusa sa bawat pagtatangka nilang humanap ng ginhawa. Ang kanilang pagdurusa ay tila walang hanggan, at sa bawat galaw ay may bigat ng kasalanang hindi mapapawi.

Lumapit si Lino sa isa pang kaluluwa na tila nagsusumamo ng kapatawaran, ngunit ang kanyang tinig ay hindi naririnig ng iba. Ang kanyang mga salita ay nahuhulog sa katahimikan, at sa bawat sigaw niya ng "Patawad," ang kanyang tinig ay tinatangay ng malamig na hangin at nawawala sa kawalan.

"Ganito ang parusa ng mga nagtaksil," sabi ni Mang Isko, habang pinagmamasdan ang mga kaluluwang walang magawa kundi magdusa. "Hindi sila makakaranas ng tunay na kapatawaran, sapagkat ang kanilang mga kasalanan ay nakaukit na sa kanilang mga puso, at ang kanilang puso ay tuluyan nang nagyelo. Hindi nila mararanasan ang init ng pagkalinga sapagkat tinanggal na nila ito sa kanilang sariling mga sarili noong sila ay nagtaksil."

Napaisip si Lino sa lalim ng mga aral na kanyang natutunan. Naisip niya kung paano nga ba mapapalitan ang lamig ng pagkakanulo ng init ng tunay na pagmamahal at pagkalinga. Ang bilog na ito ay nagpaalala sa kanya na ang pagtataksil ay may mas malalim na epekto, hindi lamang sa bayan, kundi pati na rin sa sariling kaluluwa ng mga taong naging makasarili.

Habang nagpatuloy sa paglalakad sina Lino at Mang Isko, naramdaman niya ang bigat ng bawat kasalanang kanyang nasaksihan. Ang bilog na ito ng pagtraydor ay nagpapaalala sa kanya na ang pagtataksil sa bayan at sa sarili ay may katumbas na parusa — isang malamig, mapait, at walang katapusang pagdurusa sa isang mundong walang pagmamahal at kalinga.

Sa paglabas nila sa bilog na ito, isang malamlam na liwanag ang sumalubong sa kanila, na para bang nag-aanyaya sa kanila na magpatuloy sa kanilang paglalakbay. Ngunit sa likod ng liwanag na iyon, ang malamig na hanging dala ng bilog ng pagtraydor ay patuloy na nagpaalala kay Lino ng halaga ng katapatan, pagmamahal, at pagkakaisa.