Impiyerno sa Ating Bayan

Kabanata 65

Pagmulat

Dahan-dahang dumilat si Lino mula sa kanyang mahimbing na pagtulog. Hindi lamang basta panaginip ang kanyang naranasan kundi isang paglalakbay sa kailaliman ng kanyang pagkatao, isang pagninilay sa kanyang mga pagkakamali, sa mga taong kanyang nasaktan, at sa bayan na kanyang pinabayaan. Ang lahat ng iyon ay tila mga tanikala na nag-aalangan siyang lagutin ngunit sa huli ay kanyang naputol sa pamamagitan ng pagtanggap, pagpapatawad, at pag-asa.

Sa pagbabalik niya sa katotohanan, naramdaman ni Lino ang paglipas ng bigat sa kanyang dibdib. Ang paglalakbay na kanyang pinagdaanan sa Impiyerno ay hindi lamang paglalakbay ng katawan kundi paglalakbay ng kaluluwa. Ang bawat tagpo, ang bawat kaluluwang kanyang nakasalamuha, at ang bawat aral na kanyang nakuha ay nagsilbing gabay sa kanya patungo sa liwanag.

Sa kanyang paligid, nakita niya ang mga pamilyar na tanawin ng kanilang bayan. Ngunit sa unang pagkakataon, nakita niya ito sa isang bagong perspektibo—hindi na puno ng mga masasamang alaala at galit kundi puno ng posibilidad. Ang bawat kanto, bawat bahay, at bawat tao ay tila nagkaroon ng ibang kahulugan. Ito ang bayang kanyang kinamulatan, ngunit ngayon ay may dalang pag-asa at inspirasyon na kanyang ibabahagi sa iba.

Nakaupo siya sa isang bangkong kahoy malapit sa isang matandang puno, tahimik na nagmamasid. Sa mga kalsadang kanyang tinatanaw, naalala niya ang kanyang mga kababata, ang kanyang mga kaibigan, at ang mga taong minsan niyang binigo. Ngunit ngayon, sa bawat alaala, ang kanyang puso ay puno ng pangako—isang pangako na bumawi sa mga pagkukulang at magsilbing ilaw para sa kanyang bayan.

Habang nagmumuni-muni, dumating si Mang Isko, ang gabay niya sa paglalakbay sa Impiyerno. "Kamusta ka, Lino?" tanong ni Mang Isko na puno ng pag-aalalang pagmamalasakit. "Kita ko sa iyong mga mata ang pagbabago."

Ngumiti si Lino, bakas sa kanyang mukha ang kapayapaan at pag-asa. "Mang Isko, marami akong natutunan sa aking paglalakbay. Ang bawat kaluluwang ating nakilala, ang bawat aral ng pagpapatawad, at ang bawat hakbang ng pag-amin sa aking mga pagkakamali—lahat ng iyon ay nagturo sa akin ng halaga ng pagiging makabayan at malasakit sa kapwa."

"Handa ka na bang magpatuloy?" tanong ni Mang Isko, na para bang hinihimok si Lino na ipamalas ang kanyang natutunan.

Tumango si Lino, puno ng determinasyon. "Oo, Mang Isko. Ngayon, buo na ang aking desisyon. Hindi ko na hahayaan ang aking sarili na maging alipin ng nakaraan. Gagamitin ko ang lahat ng natutunan ko upang maging inspirasyon para sa iba. Ipakikita ko sa kanila na hindi kailanman huli ang magbago, na ang pagmamahal sa bayan ay hindi natatapos sa salita kundi sa gawa."

Naglakad si Lino patungo sa mga tao sa plaza ng kanilang bayan. Hindi nagtagal, nagtipon ang kanyang mga kababayan sa kanyang paligid, mga mata nilang puno ng pagtataka ngunit may bakas din ng pag-asa. Inumpisahan ni Lino ang kanyang pagsasalita, nagbahagi siya ng kanyang mga natutunan mula sa paglalakbay—ang halaga ng pagpapatawad, hindi lamang sa ibang tao kundi sa sarili; ang pagtanggap ng sariling pagkakamali at ang paniniwala na ang bawat isa ay may kakayahang magbago.

"Mga kababayan," wika ni Lino, "alam kong marami sa inyo ang may galit, mga hinanakit, at pangarap na tila lumayo na. Ngunit nais kong ibahagi sa inyo na sa bawat madilim na landas, may pag-asa sa dulo. Hindi tayo nilikha upang manatili sa pagkakamali, kundi upang bumangon at itama ang ating landas. Ang bayan natin ay nangangailangan ng pagmamahal, malasakit, at pagbabago—at ang pagbabago ay magsisimula sa ating mga puso."

Isa-isa, naglapitan ang mga kababayan ni Lino. Ang ilan ay lumuluha, ang iba'y nagkukumpisal ng kanilang sariling mga hinanakit at pagkukulang. Naging inspirasyon si Lino sa kanilang lahat, at sa simpleng paglalakbay ng pagbabalik-loob na kanyang naranasan, nagawa niyang maghasik ng liwanag sa kanyang bayan.

Sa pagtatapos ng kanyang pagsasalita, tumingala si Lino sa langit. Ang mga ulap ay tila naglaho, at ang liwanag ng araw ay bumalot sa buong plaza, na parang isang simbolo ng bagong simula at pag-asa para sa kanilang bayan. Alam niyang ang kanyang paglalakbay ay hindi rito nagtatapos kundi nagsisimula pa lamang.

Lumapit muli si Mang Isko, humawak sa balikat ni Lino. "Ang tunay na Impiyerno ay nasa loob ng bawat isa, Lino. At kapag natutunan mong harapin ang sarili mong kadiliman, doon ka tunay na nagiging malaya."

At sa muling pagbabalik sa tunay na daan, buo ang loob ni Lino na ipamalas ang natutunan sa kanyang paglalakbay. Sa kanyang puso, naroon ang isang malinaw na misyon: ang magpakalat ng pagmamahal sa bayan, ipakita ang halaga ng pagbabago, at patunayan na ang bawat Pilipino ay may kakayahang magbago para sa ikabubuti ng lahat.

-WAKAS -