Impiyerno sa Ating Bayan

Kabanata 10

Pagpasok sa Bilog ng Pagnanasa

Habang palalim nang palalim ang paglalakbay nina Lino at Mang Isko, naramdaman ni Lino ang unti-unting pagbabago ng kapaligiran. Mula sa nakabibinging katahimikan ng Limbo, ang kanilang paligid ay napalitan ng isang masidhing init na tila sumisiksik sa kanilang mga balat. Ramdam ni Lino ang bigat ng bawat hakbang, habang ang kanilang daraanan ay tila mas sumisikip at nagiging mas madilim. Sa bawat hakbang, naririnig niya ang mga alingawngaw ng mga tinig—mga daing at sigaw ng kalungkutan at pagsisisi.

"Maligayang pagdating, Lino," pabulong na wika ni Mang Isko, "ito ang ikalawang bilog ng impiyerno—ang bilog ng mga pinangunahan ng pagnanasa."

Sa kanyang paligid, nagmistulang umiikot ang mga anino na tila naghahanap ng katuparan ng kanilang hindi masawata na pagnanasa. Ang hangin ay mabigat at nakalalasing, puno ng pangakong kasiyahan na nauuwi lamang sa mas matinding pagkabagabag. Napapikit si Lino sa bigat ng kanyang nadarama, tila ba nadadala siya ng mapanuksong enerhiyang bumabalot sa paligid.

Nagsimula siyang makakita ng mga kaluluwang walang tigil sa paghabol sa mga anino ng kanilang dating kasiyahan—mga bagay na hindi na nila kailanman mahahawakan o muling mararanasan. Ang bawat hakbang ay puno ng labis na pangungulila, ngunit ang masakit ay hindi sila natututo. Parang mga bulag sa kanilang sariling kasakiman, patuloy sila sa walang-katapusang paghabol sa mga imaheng wala nang halaga.

"Isang nakalulungkot na kaparusahan," ani ni Mang Isko. "Ang mga taong naririto ay minsan nang binalewala ang kanilang pamilya, ang kanilang moralidad, at ang kanilang dangal para lamang sa pansariling kasiyahan. Ang kanilang ginawang pagtalikod sa responsibilidad at pagyakap sa pansariling pagnanasa ang naging dahilan ng kanilang pagkabulag dito."

Tumitig si Lino sa isang kaluluwang hindi mapakali sa kanyang pwesto. Ang mga kamay nito'y tila naghahanap ng mahahawakan, ngunit wala itong nahahagilap. Tila palagi siyang nasa pagitan ng pag-abot at pagkabigo, walang tigil sa pagkilos ngunit walang katuparan.

Hindi maiwasan ni Lino ang pagdaloy ng awa sa kanyang puso. Sa kanyang isipan, nagbalik ang mga alaala ng ilang kaibigan at kamag-anak na minsang naging biktima ng sariling pagnanasa. Nakita niya kung paano nila itinapon ang kanilang magandang buhay dahil sa hindi nila mapigilang pagkahumaling sa mga bagay na hindi naman tunay na magbibigay ng kasiyahan.

"Mang Isko," tanong ni Lino, "ito ba ang tadhana ng lahat ng nagkamali ng landas dahil sa pagnanasa? Wala bang pagkakataon para sa pagbabago?"

Lumakad nang dahan-dahan si Mang Isko, naglalakad sa tabi ni Lino habang nagpapaliwanag. "Ang mga taong naririto ay mga nilalang na hindi nagising sa katotohanang ang kasiyahan ay hindi laging matatagpuan sa mga bagay na ating pinagnanasahan. Higit pa rito, nawalan sila ng paninindigan at ipinagpalit ang kanilang prinsipyo para sa mga panandaliang kaligayahan."

Nagpatuloy sila sa paglakad hanggang sa makita nila ang isang malalim na bangin kung saan ang mga kaluluwa ay tila nagtatangkang bumangon, ngunit paulit-ulit na nadudulas pabalik sa kanilang walang hanggang paghihirap. Ang kanilang mga mata ay malungkot at puno ng pagsisisi, ngunit hindi sila natututo mula rito—paulit-ulit silang bumabagsak, paulit-ulit na naghahanap ng kaganapan.

Dumapo ang kamay ni Lino sa kanyang dibdib, ramdam ang sakit na tila ba siya rin ay nadadala ng kanilang kasakiman. Sa loob-loob niya, hindi niya maiwasang magtanong: Naging kasalanan din ba niya ang maghangad ng mga bagay na minsan ay itinuring niyang mahalaga ngunit sa huli ay walang halaga?

Sa katahimikan ng kanilang paglalakbay, naramdaman niya ang bigat ng mga aral na dala ng bawat bilog ng impiyerno. Ang daan ay mahirap at masakit, ngunit ngayon, unti-unting napupukaw ang kanyang kamalayan sa mga bagay na minsan niyang isinawalang-bahala.

Ngunit higit sa lahat, naiwan siya sa tanong na bumabalot sa kanyang isipan: Hanggang kailan magpapatuloy ang kasakiman ng tao, at may pag-asa pa bang talikuran ito bago mahuli ang lahat?