Pagpasok sa Bilog ng Karahasan
Sa kanilang pagpapatuloy, narating nina Lino at Mang Isko ang isang lugar na mas nakakikilabot kaysa sa mga naunang bilog. Agad na napansin ni Lino ang masalimuot na tanawin: ang hangin ay mabigat, tila bumibigat sa bawat hakbang. Puno ng alingawngaw ng sigaw at iyak ang buong paligid, at ang mga kaluluwang naroroon ay tila nababalot ng walang-katapusang paghihirap.
Napansin ni Lino na ang bilog na ito ay nahahati sa tatlong bahagi, bawat isa'y may sarili nitong anyo ng karahasan. Sa bawat sektor, may iba't ibang anyo ng pagdurusa—tila bawat isa ay may espesyal na parusa, eksaktong katumbas ng kanilang kasalanan. Nilapitan ni Lino si Mang Isko upang malaman ang ibig sabihin ng bawat bahagi.
Unang Bahagi: Karahasan Laban sa Kapwa
"Ang unang bahagi ng bilog na ito ay para sa mga kaluluwang nakagawa ng karahasan laban sa kanilang kapwa," wika ni Mang Isko, itinuturo ang isang bahagi kung saan makikita ang mga kaluluwang nag-aaway, ngunit hindi nila kailanman natatapos ang kanilang laban. Ang bawat isa ay nasasaktan, ngunit ang kanilang mga sugat ay muling bumubukas, hindi kailanman naghihilom. Nakikita ni Lino ang mga kaluluwa, mga may mabagsik na ekspresyon at nagngingitngit na galit sa mga mata. Walang tigil silang nagbubunuan, sugatang-sugatan, habang ang kanilang mga iyak ay sumasama sa malamig na hangin ng lugar.
"Ang mga taong nagdulot ng sakit sa kanilang kapwa—mga pumatay, nanakit, o sadyang nanakit sa damdamin ng iba—ay narito," paliwanag ni Mang Isko. "Ang kanilang parusa ay ang pagdanas ng walang-katapusang pisikal at emosyonal na sakit, ang kanilang sariling galit at kasamaan ay bumabalik sa kanila bilang mga sugat na kailanman ay hindi maghihilom."
Habang pinagmamasdan ito ni Lino, nadarama niya ang bigat ng karahasan sa kanilang mga kasalanan. Alam niyang mabigat ang parusa, at ang kawalang-katapusang sakit na dinaranas ng mga ito ay nagiging leksyon sa kanya tungkol sa hindi masukat na kapinsalaang dulot ng karahasan.
Ikalawang Bahagi: Karahasan sa Sarili
Sumunod, tumungo sila sa ikalawang bahagi ng bilog, at doon nakita ni Lino ang mga kaluluwang tila nawawala sa sarili. Ang ilan sa kanila ay hindi makapagsalita, ang iba'y walang tigil sa pag-iyak. Ang mga ito ay patuloy na dinudurog ng sariling mga pasya at pagpili, na tila pinarurusahan ang kanilang sariling katawan at isipan.
"Ito ang mga kaluluwang may karahasan sa sarili," sabi ni Mang Isko. "Sila ay ang mga nagpakasakit, mga sumira sa sarili, o kaya'y nagpakamatay, ngunit hindi para sa kabutihan kundi dahil sa walang katapusang galit at pagkamuhi sa kanilang sariling pagkatao."
Pinagmamasdan ni Lino ang mga kaluluwang ito at naramdaman ang matinding awa. Ang kanilang parusa ay tila nagpapakita ng kanilang hindi matapos-tapos na pighati, ang hindi nila pagtanggap sa sarili. Nakatali sila sa isang walang-hanggang pagdurusa, ang bawat alaala ng kanilang galit sa sarili ay muling bumabalik sa kanilang isipan at nagdudulot ng sakit na hindi mailarawan.
"Ang pagsira sa sarili ay isang uri ng karahasan na kasing sakit ng pananakit sa iba," patuloy ni Mang Isko. "Ito ay isang kasalanang lumalason sa kaluluwa, isang patuloy na paghamak sa regalong ibinigay ng Diyos na buhay."
Ikatlong Bahagi: Karahasan sa Kalikasan
Pagkatapos ay dumating sila sa huling bahagi ng bilog na ito—ang bahagi kung saan naroon ang mga kaluluwang nagkasala sa kalikasan. Sa paligid ay makikita ang imahe ng mga puno na walang mga dahon, ang mga ilog na tuyo, at ang kalangitang tila walang liwanag. Ang mga kaluluwa sa bahaging ito ay tila ba pinapasan ang bigat ng mga bato, ang ilan ay nalulunod sa putik, at ang iba ay hindi makalakad sa mga tinik.
"Ang mga taong nagkasala laban sa kalikasan—mga sumira sa kapaligiran, nagwaldas ng yaman ng lupa, o walang awa sa mga nilikha ng Diyos—naririto," pahayag ni Mang Isko. "Ang kanilang parusa ay ang makaranas ng kawalan ng kaginhawahan, tulad ng ginawa nilang pagkawala ng ginhawa at balanse sa kalikasan."
Habang tinitingnan ni Lino ang bawat kaluluwa sa bahaging ito, nadarama niya ang sakit ng bawat nilalang na pinahirapan, ng bawat puno na pinutol, ng bawat ilog na natuyo. Parang naririnig niya ang mga hinaing ng kalikasan mula sa mga kaluluwang ito, ang kanilang mga paghingi ng kapatawaran sa mundong kanilang sinira.
Ang Kabuuang Aral ng Bilog ng Karahasan
Sa pagtanaw niya sa kabuuan ng bilog ng karahasan, unti-unting napagtanto ni Lino ang kaugnayan ng bawat bahagi: ang karahasan laban sa kapwa, sa sarili, at sa kalikasan ay iisang porma ng kasamaan na nagpapalalim sa sugat ng lipunan. Ipinaliwanag ni Mang Isko na ang bawat anyo ng karahasan ay may kapantay na parusa, na tila isang salamin na ibinabalik sa kanila ang bawat kasalanan upang sila'y matutong magsisi.
"Lino," wika ni Mang Isko, "ang mga kasalanan ng bawat nilalang ay may epekto hindi lamang sa kanilang sarili kundi sa buong paligid. Ang galit na ipinamamalas natin sa kapwa, sa sarili, at sa kalikasan ay bumabalik at nagiging sanhi ng mas malalim na sugat na nagpapahirap sa atin."
Tumango si Lino, nadarama sa kanyang puso ang bigat ng mga aral ng bilog na ito. Napagtanto niya na ang tunay na kapayapaan ay matutuklasan lamang sa pagtanggap at paggalang—hindi lamang sa sariling pagkatao, kundi pati sa kapwa at sa kalikasan. Sa bawat hakbang nilang papalayo sa bilog ng karahasan, dala niya ang panata na maging tagapaghatid ng aral na ito: ang kapayapaan at ang pag-iwas sa anumang anyo ng karahasan ang tanging daan patungo sa tunay na kaligayahan at kapayapaan ng kaluluwa.
Habang patuloy silang naglalakbay, alam ni Lino na may mas malalalim pang leksyon na naghihintay sa kanya, ngunit ang natutunan niya sa bilog ng karahasan ay sapat na upang magbigay liwanag sa kanyang landas patungo sa pag-unawa sa kaluluwa ng tao at sa kanyang lugar sa mundo.
BINABASA MO ANG
Impiyerno sa Ating Bayan
General FictionSi Lino, isang ordinaryong mamamayan na nawawala sa isang malalim at madilim na gubat, ay natutunton ang kanyang landas sa gilid ng isang kalunos-lunos na siyudad. Doon niya nakilala si Mang Isko, isang maalamat na gabay na may malalim na kaalaman s...