Ελληνική Μυθολογία

Οι θρησκευτικές τελετές των Παναθήναιων, μεταφορά του πέπλου, θυσίες

Όλα αυτά τα αγωνίσματα δεν είχαν γενικά θρησκευτικό χαρακτήρα, και η διαδοχική τους ανάπτυξη ήταν παράλληλη με την ανάπτυξη του αθηναϊκού πολιτισμού. Αλλά κυριότερη εκδήλωση της γιορτής των Παναθηναίων, ήταν η μεταφορά, με μεγάλη πομπή και επισημότητα, του πέπλου που πρόσφεραν οι κάτοικοι στην Αθηνά, τη μέρα που θεωρούσαν επέτειο της γέννησης της θεάς.
Το φάσιμο του ιερού πέπλου, που ήταν μάλλινος, γινόταν με τη μεγαλύτερη επιμέλεια και με την επίβλεψη της ιέρειας της Πολιάδος Αθηνάς, που είχε στις διαταγές της δύο αρρηφόρους και μερικές άλλες κοπέλες. Πάνω στον πέπλο απεικονιζόταν η συμμετοχή της Αθηνάς στη Γιγαντομαχία. Σε μεταγενέστερη εποχή εικόνιζαν πάνω στον πέπλο και τις μορφές ανθρώπων που ήθελαν να τιμήσουν, ή να προσελκύσουν την εύνοια τους, αλλά αυτή η καινοτομία έγινε γενικά δεκτή με δυσφορία. Αρκετά αργότερα επίσης, επικράτησε η συνήθεια να κρεμούν τον πέπλο, σαν πελώριο πανί, στο κατάρτι <<της ιεράς τριήρους>>, που την ανέβαζαν στην Ακρόπολη με μηχανικά μέσα.
Η γιορταστική πομπή, οργανωμένη ως τις παραμικρότερες λεπτομέρειες, ξεκινούσε από τον εξωτερικό Κεραμεικό, περνούσε μπρος από το Ελευσίνιο και το Πελασγικό, έφτανε τέλος στα Προπύλαια και έμπαινε στην Ακρόπολη. Επικεφαλείς βάδιζαν πιθανότατα, πλάι στον ιερέα της Αθηνάς, οι κυριότεροι αξιωματούχοι των Αθηνών, πρυτάνεις, άρχοντες, στρατηγοί, ταξίαρχοι. Έπειτα έρχονταν τα ζώα που προορίζονταν για τις θυσίες. Ακολουθούσαν οι κανηφόρες, νεαρές Αθηναίες από τις καλύτερες οικογένειες, που τις διάλεγαν για την ομορφιά τους. Κρατούσαν πάνω στο κεφάλι τους ελαφριά κάνιστρα με προσφορές στη θεά ή με λατρευτικά σκεύη. Τα δοχεία για τις θυσίες τα σήκωναν σκαφηφόροι - μέτοικοι που έπαιρναν μέρος στην πομπή μαζί με τις γυναίκες και τις κόρες τους: άλλες κρατούσαν ομπρέλλες, άλλες υδρίες, και άλλες τέλος, οι διφροφόρες, σήκωναν καθίσματα προορισμένα, πιθανόν για της κανηφόρες.
Το ανδρικό στοιχείο αντιπροσωπευόταν από τους θαλλοφόρους, διαλεγμένους ανάμεσα στους ωραιότερους γέρους Αθηναίους, που κρατούσαν στο χέρι ένα κλωνί ελιάς. Τους ακολουθούσαν στρατιωτικά τμήματα οπλιτών, οδηγών αρμάτων και ιππέων, και αποτελούσαν το λαμπρότερο μέρος της πομπής που προκαλούσε το θαυμασμό του πλήθους. Η τελετή των Παναθηναίων τέλειωνε με θυσίες στη θεά. Αυτές οι θυσίες, αρχικά πολύ περιορισμένες (τα πρώτα χρόνια δε θυσιάζονταν περισσότερα από δύο ζώα), είχαν πάρει βαθμιαία ολοένα μεγαλύτερη ανάπτυξη, όσο επεκτεινόταν η αθηναϊκή ηγεμονία. Θυσίαζαν πάνω στους βωμούς της Αθηνάς Υγείας, της Αθηνάς Πολιάδος και της Αθηνάς Νίκης, και τα ζώα που θυσιάζονταν ήταν πρόβατα, ταύροι και αγελάδες.