Ελληνική Μυθολογία

Ζευς Λυκαίος

Η λατρεία του Δία όπως την τελούσαν στην κορυφή του βουνού Λυκαίου, στην Αρκαδία, παρουσιάζει την ιδιομορφία πως γίνονταν ανθρωποθυσίες. Από που προερχόταν αυτό το έθιμο, το τόσο αντίθετο προς τις θρησκευτικές αντιλήψεις των Ελλήνων; Ορίστε πως το εξηγεί η παράδοση.
Ο Λυκάων, γιος του Πελασγού και βασιλιάς των Αρκάδων, για να εμπνεύσει στους υπηκόους του την αγάπη προς τη δικαιοσύνη, τους είπε πως δεχότανε κάποιες φορές την επίσκεψη του Δία, που με τα χαρακτηριστικά απλού θνητού ερχότανε να πληροφορηθεί για τη διαγωγή των Αρκάδων. Μια μέρα ο Λυκάων, αφού ανάγγειλε την επίσκεψη του θεού, ετοίμαζε τη συνηθισμένη θυσία. Όμως ο Λυκάων είχε πενήντα γιους και μερικοί από δαύτους υποψιάζονταν πως τα λόγια του πατέρα τους, σχετικά με τις σχέσεις του με το Δία, ήταν μια επινόηση του και τίποτα άλλο. Αποφάσισαν να ξεκαθαρίσουν αυτό το ζήτημα. Σκότωσαν ένα παιδί και ανακάτεψαν τις σάρκες του με τα κρέατα του θυσιαζόμενου ζώου. Ο Ζευς έρχεται πραγματικά, ανακαλύπτει τον ασεβή δόλο, αναποδογυρίζει το τραπέζι της θυσίας και κεραυνοβολεί όλους όσους είχαν πάρει μέρος στο θάνατο του παιδιού.
Ο Οβίδιος μας διηγείται διαφορετικά αυτή την παράδοση. Ο ίδιος ο Λυκάων θέλησε να ελέγξει τη θεότητα του Δία προσφέροντας του τις σάρκες ενός ομήρου που τον έσφαξε. Ο θεός καίει το σπίτι του εγκληματία. Άλλοι συγγραφείς όπως ο Παυσανίας προσθέτουν πως ο Λυκάων μεταμορφώθηκε σε λύκο. Αυτή η μεταμόρφωση έγινε μάλιστα και άλλες φορές σε όμοιες περιπτώσεις. Οι ασεβείς που είχαν τιμωρηθεί μ' αυτό τον τρόπο, ξανάβρισκαν την αρχική μορφή τους ύστερα από δέκα χρόνια αν σ' αυτό το διάστημα δεν είχαν φάει ανθρώπινο κρέας.
Αυτός ο μύθος, όποια κι αν είναι η μορφή του φαίνεται να προέρχεται από τις ανθρωποθυσίες που συνηθίζονταν στη λατρεία του Λυκαίου Δία. Φαίνεται πως αυτές οι ανθρωποθυσίες εξακολούθησαν να υπάρχουν και πως δεν είχαν ακόμα εκλείψει την εποχή του Παυσανία.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό της λατρείας του Λυκαίου Δία, είναι πως αυτός ο θεός που λατρευόταν επίσης στη Μεγαλόπολη και στην Τεγέα, δεν εικονιζόταν ούτε με αγάλματα ούτε με κανέναν άλλο τρόπο και δεν είχε ναούς. Στην κορυφή του βουνού Λυκαίου υψωνόταν ένας απλός βωμός προς τιμήν του θεού. <<Μπροστά στο βωμό>>, λέει ο Παυσανίας, <<ορθώνονταν δύο στήλες, σχεδόν προς την κατεύθυνση της ανατολής, Αετοί ήταν σκαλισμένοι πάνω τους, αλλά με τεχνοτροπία πολύ αρχαϊκή και ήταν επιχρυσωμένοι. Πάνω σ' αυτόν το βωμό, προσφέρουν μυστηριώδεις θυσίες στο Λύκαιο Δία>>. Απαγορευόταν στους αμύητους να πλησιάσουν επί ποινή θανάτου και οποιοσδήποτε είχε το δικαίωμα να τους σκοτώσει. Μια παράδοση πρόσθετε μάλιστα, πως οι άνθρωποι ή τα ζώα που είχαν εισδύσει στο θυσιαστήριο του Λυκαίου Δία, δεν έριχναν πια ίσκιο.
Οι Αρκάδες ισχυρίζονταν πως η πόλη Λυκόσουρα, χτισμένη όχι μακριά από την τοποθεσία της λατρείας του Λυκαίου Δία, ήταν η αρχαιότερη πόλη του κόσμου. <<Από όλες τις πόλεις που γέννησε η γη πάνω στη στεριά ή στα νησιά, η Λυκόσουρα είναι η αρχαιότερη. Αυτή πρώτη είδε το φως του ήλιου και από εκείνη έμαθαν οι άνθρωποι να χτίζουν πόλεις>>.