Biz insanlar temelde kendimizi iki farklı şekilde görürüz: bugünkü halimiz ve gelecekteki halimiz. Geleceğe her daim umutla bakarız. Gelecekte kusursuzuzdur.Spora vakit ayıracak, çok çalışacak, ebeveynlerini daha fazla arayacak, emeklilik için para biriktirecek olan hep gelecekteki halimizdir. Ve memizin bir nedeni de gelecekteki halimizin bu durumla dahi baş edebileceğine olan sonsuz inancımızdır. Gelecekteki bizin bugünkü biz ile aynı kişi olduğunu ve bugünkü halimizin de bu güzel şeyleri yapmaya bir an evvel başlaması gerektiğini ise sıklıkla unuturuz.
Davranışsal ekonomi uzmanları insanların tasarruf yapması için en iyi zamanın vergi iadelerini aldıkları dönem olduğunu bildiklerinden şöyle bir çalışmaya imza attılar. İlk gruba şubat ayında- vergi beyannamelerini doldurmadan önce yetişmeyi umarak – mesaj atıldı ve şu soru soruldu: "Vergi iadesi alırsanız, yüzde kaçını tasarruf için ayırmak istersiniz?" Bu cevaplanması oldukça zor bir soruydu. İnsanlar henüz vergi iadesi alıp almayacaklarını veya ne kadar alacaklarını bilmiyorlardı, ancak soru yine de soruldu ve cevaplarının bağlayıcı olacağını söylendi.
İkinci grupta ise insanlara tüm işlemleri bitirip iadelerini yaptıktan ve ödemelerini aldıktan hemen sonra aynı soru yöneltildi "İadenizin yüzde kaçını tasarruf etmek istersiniz?" Tıpkı diğer grupta olduğu gibi onlara da cevaplarının bağlayıcı olacağı belirtildi.
Ne mi oldu dersiniz? İkinci grupta yer alanlar – vergi iadesini henüz alanlar – bu miktarın yüzde 17'lik bir kısmını tasarruf etmek istediklerini söylediler. Ancak ilk grup yüzde 10 oranında bir artışla yüzde 27'lik bir tasarrufta bulunmak istediklerini belirtti.
Peki, sonuç neden farklıydı? Çünkü ilk gruptan gelecekteki benlikleri adına cevap vermeleri istenmişti ve elbette gelecekteki halimiz daha fazla para kazanabilirdi. Aynı inançtan geleceğe yönelik birikim taahhütleri yapma konusunda da yararlanabilirsiniz. Örneğin, tasarruf kararlarını önceden vermenizi sağlayacak Qapital, Digit veya Chime gibi uygulamalara kaydolmayı deneyebilirsiniz.
Ancak, söz konusu taahhüdün gerçek sonuçları olması da önemlidir – bu kolayca sıyrılabileceğimiz içi boş bir taahhüt olmamalıdır. Gelecekteki halimiz için bugünden aldığımız kararlar önem arz etmeli ya da bir şeyler ifade etmelidir. Vergi tasarrufu deneyinde kullanıcılar ne kadar tasarruf etmeyi planladıklarını söylediklerinde gerçek bir taahhütte bulunmuşlardı; iade paralarının doğrudan tasarruf hesaplarına aktarılacağını biliyorlardı.
