The Mutiny Muse

Kabanata 47

KINABUKASAN, binulabog ng nakakagulantang na balita ang buong bayan. Kalat sa bawat sulok ng Cavinti ang pagkakahuli sa mga rebelde. Takot at pag-aalala ang nararamdaman ng mga tao sapagkat batid nilang tataas na naman ang tingin sa sarili ng mga dayuhan sa kanilang tagumpay.

Bagama't araw ng Biyernes ngayon, ngunit kapansin-pansing kaunti lamang ang mga tao sa palengke. Karamihan sa mga ito ay mga tindera at tinderong naglakas-loob na lumabas lamang ng kanilang tahanan upang tingnan ang kalagayan ng kanilang paninda.

Dahil sa engkwentro na nangyari sa pagitan ng mga rebelde at guardia sibil, maraming tindahan ang nawasak. Maraming paninda ang mga nasayang. Panandaliang itinigil ang kabuhayan ng lahat, maging ang sikat na tindahan ng mga alak; ang Hora Feliz ay sarado.

SA loob ng isang selda sa garison, tatlong sundalo na bibit ang tatlong timba ng maruming tubig ang pumasok sa loob. Walang pagdadalawang-isip ng mga itong ibinuhos sa nakabulagtang mga tao sa sahig.

Umupo ang isang dalaga nang makaramdam siya ng panandaliang pagkalunod. Bahagyang gumalaw naman ang binata nang maramdaman niya ang lamig sa kaniyang katawan habang dagling iminulat naman ng matanda ang kaniyang mga mata sa pagkabigla.

"Gising! Tapos na ang mahaba ninyong panaginip!" mapanuyang sambit ng isang guwardiya.

Sabay na nagtawaan ang mga ito nang makita nila ang unti-unting pagbabalik ng ulirat ng mga rebelde. Kumikirot man ang ulo at humahapdi ang sugat, sinubukang bumangon ni Agueda mula sa pagkakasalampak. Napatingin siya sa kaniyang mga kasama. Katulad niya, may sugat rin ang mga ulo nito. Nawala na ang kanilang mga tabing sa mukha, sombrero at armas kung kaya't lantad na sa mga dayuhan ang kanilang pagkakakilanlan. Umusog si Agueda sa isang malapit na pader upang isandal ang kaniyang sarili.

Bumalik na rin ang ulirat ni Artemio, ngunit imbes na mag-alala sa sarili, una niyang nilingon ang katabi niyang dalaga upang suriin ang kalagayan nito. Balewala sa kaniya ang mga natamo kumpara sa nakikita niyang kalagayan ni Agueda, natuyo na ang mga dugo nitong galing sa sugat. Pawang malala ang natanggap nito kumpara sa kaniya.

"Agueda, ayos ka lamang ba? Ang iyong ulo—" alalahang tanong niya rito.

Lumipat ang mga tingin sa kaniya ng dalaga.

"Huwag mo akong alalahanin. Kahit na anong mangyari ay huwag kayong magsasalita."

Tumango ang binata. Sunod niyang tiningnan ang matanda nilang kasama. Hinang-hina na rin itong nakasandal sa pader. Niyayakap rin nito ang sarili nang makaramdam ng lamig.

"Kailangan niyong maligo sapagkat mayroon kayong bisita," wika ng isa pang guwardiya.

Maya't maya pa, gumilid ang mga ito. Saktong sabay namang pumasok sina Teniente Manahan at Kapitan Santiago sa loob. Suot ng mga ito ang kanilang uniporme sa sandatahan. Isang mapanuyang ngiti ang ibinigay ng dalawa sa mga rebelde.

Nangangalaiti ang loob ni Agueda habang pinagmamasdan ang dalawa. Ni minsan sa kaniyang guni-guni hindi niya inisip na mapupunta siya sa ganoong sitwasyon. Ang makaharap ang mga dayuhang umangkin ng kanilang bayan ay isa sa kaniyang pangarap ngunit hindi sa ganitong paraan kung saan batid niyang wala siyang laban. Ang pagpapahuli niya ng buhay ay isa sa kaniyang mga pagkakamali.