✔️1-Kur'ân-ı Kerîm / Meâl / Tefsîr Okuyoruz📚

181.Ders Enfâl Sûresi 41-45

181. Ders :

10. Cüz, 7. Sûre, 181. Sayfa
Enfâl Sûresi
41-45. Âyet-i Kerîm'eler.

 بِسْــــــــــــــــمِ اللهِ الرَّحْمـٰـنِ الرَّحِيــــــمِ

41

وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَيْءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ
"Ve bilin ki, ganimet olarak ne aldınızsa, bunun beşte biri Allah içindir. Ayrıca peygambere ve ona yakın olanlara, yetimlere, miskinlere ve yolculara aittir."

Cumhur (ekser âlimler) ganimetin beşte birinin Allah için olmasını (Tevbe, 62) ayeti tarzında tazim için görürler. Murat, bu beşte biri, buna atıfla gelen beş gruba taksim etmektir.

Sanki şöyle denilmiştir:

Allah için olan beşte bir, şu kimselere sarfedilir...

Ayetin hükmü şimdi de geçerlidir. Ancak Hazreti Peygambere (صَلَّى اللهُُ عَلَيْهِ  وَسَلَّمَ) ait olan hisse, O'nun da hayatta iken sarfettiği şekilde müslümanların maslahatı için sarfedilir. Hazreti Ebubekir ve Hazreti Ömer (رَضِىَ اللهُ  عَنْهما) de böyle yapmışlardır.

Hazreti Peygamberin (صَلَّى اللهُُ عَلَيْهِ  وَسَلَّمَ) hissesinin devlet başkanına veya diğer dört kısma verileceğini söyleyenler de olmuştur.

Ebu Hanife (رَحْمَةُ اللهِ عَلَيْه) şöyle der:
Hazreti Peygamberin (صَلَّى اللهُُ عَلَيْهِ  وَسَلَّمَ) vefatıyla O'nun ve yakınlarının hissesi düştü, tamamının geriye kalan üç sınıfa sarf edilmesi gerekir.

İmam Mâlik'e (رَحْمَةُ اللهِ عَلَيْه) göre ise, bu konuda yetki devlet başkanının emrine havale edilir, daha önemli gördüğü yere sarfeder.

Ebu'l-Âliye (رَحْمَةُ اللهِ عَلَيْه) ayetin zâhirini esas alır ve şöyle der:
Altı kısma taksim edilir, Allahın hissesi şu rivayetten hareketle Ka'beye sarfedilir: "Hazreti Peygamber (صَلَّى اللهُُ عَلَيْهِ  وَسَلَّمَ) ganimetten bir parça alır, bunu Ka'beye tahsis ederdi, geriye kalanı ise beşe bölerdi."

Denildi ki: "Allahın payı beytü'l-mal (devlet hazinesi) içindir."

Denildi ki: "Allahın payı Hazreti Peygamberin (صَلَّى اللهُُ عَلَيْهِ  وَسَلَّمَ) payına katılır."

Ayette bildirilen "zevil -kurbâ" (yakınlar) şu rivayetten hareketle Haşim Oğulları ve Muttalib Oğullarıdır:

"Hazreti Peygamber (صَلَّى اللهُُ عَلَيْهِ  وَسَلَّمَ), ganimetten yakınların payını Haşim oğulları ve Muttalib oğullarına dağıttı. Hazreti Osman ve Cübeyir Bin Mutîm (رَضِىَ اللهُ  عَنْهما) dediler:
"Şunlar kardeşlerin olan Haşim oğulları, Allah Seni de onlardan kıldığı için onların üstünlüğünü inkâr etmiyoruz. Ama kardeşlerimiz olan Muttalib Oğullarının durumunu anlayamadık. Biz ve onlar aynı konumda olmamıza rağmen onlara verdin, bizi mahrum ettin?"

Hazreti Peygamber (صَلَّى اللهُُ عَلَيْهِ  وَسَلَّمَ) parmaklarını birbirine geçirip şöyle buyurdu: "Ne cahiliyede, ne de İslâmda onlar bizden hiç ayrılmadılar."

Denildi ki: Yakınlardan murat sadece Haşim oğullarıdır.

Denildi ki: Bütün Kureyş, fakiriyle-zenginiyle eşit olarak yakınlara dâhildir.