Urodzona w dynastii Piastów, poprzez małżeństwo, należąca do rosnącej w siłę dynastii Andegawenów. Miała być tylko pięknym tłem, a została najbardziej wpływową i samodzielną królową swoich czasów. Kobietą sprawującą realną władzę podczas rządów swoj...
Nigdy chyba nie ukrywałam, że gdy zaczynałam pisać Piastównę, mój research nie był tak dobry, jakbym sobie tego życzyła. Nie byłam doświadczona i opierałam się szczególnie (w sumie to jedynie) na źródłach polskich w tym książce Jana Dąbrowskiego "Elżbieta Łokietkówna". Wtedy też nie weryfikowałam tych informacji na podstawie źródeł węgierskich i właśnie przez to byłam zmuszona dodać ten wpis.
Prawda jest taka, że polskie źródła wprowadziły mnie w ogromny błąd. Mam tę świadomość od dłuższego czasu i podobne mankamenty chciałam poprawiać dopiero w korekcie, jednak ten błąd będzie mocno kolidował mi z akcją Piastówny, czyli z przygotowaniami do Zjazdu Wyszehradzkiego, który tuż tuż.
Dobra, przestaję się już usprawiedliwiać i przechodzę do sedna.
Ups! Ten obraz nie jest zgodny z naszymi wytycznymi. Aby kontynuować, spróbuj go usunąć lub użyć innego.
Myślę, że niektórzy z Was kojarzą rozdział12 "Wyszehrad" podczas którego odbywa się przeprowadzka Elżbiety i Karola do nowej siedziby. Cóż, nie ukrywam, byłam z niego bardzo dumna, a bogactwo dworu, opisy mocno pobudzały wyobraźnie i wpasowywały mi się w obraz rosnących w siłę Węgier.
Ocknięcie jednak przyszło, a raczej zapaliła mi się lampka, gdy podczas jednej z rozmów o Ludwiku wyszło, że to on rozbudował dolny zamek w Wyszehradzie. Jeszcze większe zdziwienie mnie ogarnęło, gdy zaczęłam czytać Złotą Królową od Doroty Pająk-Pudy, bo u niej rezydencja w momencie przeprowadzki Eli i Karola, była o wiele skromniejsza i składała się z kilku budynków, a na samym początku, z tego, co kojarzę, apartamenty mieszkalne ulokowane były w kompleksie wieży Salomona. Po tym już stwierdziłam, że jednak jest coś nie tak z tymi faktami i któreś źródła nie są do końca rzetelne. I jak się okazało, tak właśnie było.
[...] zbudował nową wspaniałą rezydencję, ale i to nie w Budzie, tylko w pobliżu niej, w Wyszehradzie, gdzie z dawna znajdował się na szczycie góry, nad Dunajem, w bardzo malowniczym położeniu, stary, obronny zamek. Tutaj to wzniósł Karol Robert okazały, 350 sal obejmujący pałac, niezmiernie bogato urządzony, który wraz z otaczającymi go siedzibami dostojników tworzył istotnie wspaniałą rezydencję..."
Fragment książki: Jan Dąbrowski "ELŻBIETA ŁOKIETKÓWNA"
Ten właśnie fragment nakierował mnie na wersję, którą przyjęłam w Piastównie. Myślałam, no, dlaczego mam nie wierzyć książce, która naprawdę wydaje się rzetelnie napisana. Owszem, można uznać ją za rzetelną w kwestiach polskich i informacji o Elżbiecie, ale trzeba jednak weryfikować w niej nowinki, które opisują węgierskie realia. Zaczęłam to robić, być może zbyt późno, ale człowiek uczy się na błędach i przekonuje się na własnej skórze, by nie ufać ślepo opisom. Trzeba zostawiać sobie ten margines zaufania.
! WSZYSTKIE ZDJĘCIA WZIĘŁAM ZE STRONY https://studhist.blog.hu/2017/07/12/a_visegradi_var_es_a_kiralyi_palota_tortenete – O DZIEJACH WYSZEHRADU ! Poskreślam jednak, że nie opierałam się jedynie na nich.
Ups! Ten obraz nie jest zgodny z naszymi wytycznymi. Aby kontynuować, spróbuj go usunąć lub użyć innego.
"Po wygaśnięciu domu Arpadów w 1301 roku w XIV. Na początku XIX w. Wyszehrad przeszedł we władanie Máté Csáka, drobnego króla Wyżyny i oligarchy z Trenczyna, a w 1317 r. żołnierzy króla Karola I (1308-1342), który stacjonował w Timisoarze i oblegał zamek. W 1323 r. władca przeniósł siedzibę królestwa do Wyszehradu. Wieża ciśnień Alsóvár została przebudowana na rezydencję królewską, wschodnie okno drugiego piętra przekształcono w wejście, a wewnątrz pomieszczenia podzielono poprzecznymi ścianami. Drewnianą podłogę pokrywającą piąty poziom zastąpiono sklepieniami żebrowymi, co umożliwiło ustawienie większych maszyn do rzucania na górnym tarasie wieży, a także zbudowano wewnętrzny drewniany łuk Alsóvár."
Tłumaczenie fragmentu z podanej strony.
A więc?
To właśnie kompleks wieży Salomona Alsóvár (na zdjęciu powyżej)stanowił pierwszą siedzibę Karola i Elżbiety. Budowa wyszehradzkiego pałacu królewskiego zaczęła się dopiero od zbudowania w mieście pod rezydencją kilku budynków mieszkalnych i przestrzeni odpowiedniej do zorganizowania turnieju rycerskiego. Ciekawe jest, że w sypialniach było ogrzewanie podłogowe. Pierwsza wzmianka o kompleksie pochodzi z czasów ataku Zacha na rodzinę królewską. Ponoć po tej tragedii Karol zarządził przeprowadzkę do Cytadeli, która paradoksalnie po oblężeniu samego Karola w 1317 roku i zniszczeniu przez niego głównej wieży, rozbudowana została o trzy skrzydła pałacowe i zewnętrzny pas zamkowy.
Po opracowaniu tych szczegółów reszta ułożyła się w logiczną całość. Stąd wzięło powszechne przekonanie, że Zjazd Wyszehradzki odbył się w Cytadeli, gdyż naprawdę pełniła ona funkcję dworu. Dolny zamek natomiast został rozbudowany o nowe bogate domy, w których zamieszkali przybyli na Zjazd książęta i monarchowie.
Myślę, że przedstawiłam sytuację dość klarownie, a to oznacza, że wprowadzę zmiany w konkretnych rozdziałach, o których oczywiście Was powiadomię.
Nie będą to jednak zmiany horrendalne. Opisy komnat się nie zmienią, dziedzińce nadal będą, ale w innym charakterze i ułożeniu. Stajnie, ptaszarnia oraz ogrody również nie znikną. Kompleks wyszehradzki naprawdę był ogromny, ale złożony z odrębnych budynków mniejszych i większych, zamku górnego, a także kompleksu wieży obronno-mieszkalnej Salomona. Również w rozdziale 45 "Narodziny Diablicy" dodam fragment, jak Karol oznajmia o przeniesieniu głównego dworu do Cytadeli na stałe. Z opisów wynika, że Karol zmarł konkretnie w zachodnim skrzydle zamku górnego, a na zamek dolny tzw. pałac sprowadził się dopiero po jego śmierci Ludwik, znacząco go modernizując.
Chciałam Was z góry przeprosić za te zmiany, ale nadchodzi czas Zjazdu Wyszehradzkiego i obecny stan rzeczy mi z nim nie współgra. Muszę dokonać zmian, żeby miało to ręce i nogi. Na szczęście to jedyny tak duży błąd, a kolejne już od dawna weryfikuję w zgodzie z węgierskimi źródłami.
Dla zainteresowanych polecam zapoznać się z tym wpisem https://studhist.blog.hu/2017/07/12/a_visegradi_var_es_a_kiralyi_palota_tortenete mega ciekawy i pomocny.
A dla lepszego zobrazowania sytuacji i zmian, jakie zajdą zachęcam do obejrzenia filmiku o Wyszehradzie, który ma angielskie napisy: https://www.youtube.com/watch?v=9WXCTdE9Ikw&list=LL&index=1&ab_channel=FaimpAvicom
