LỊCH SỬ TRUNG QUỐC 5000 NĂM

37-38

LẠN TƯƠNG NHƯ ĐÒI NGỌC BÍCH VỀ CHO NƯỚC TRIỆU

Năm 273 TCN Tần Chiêu Tương Vương phái sứ giả đem quốc thư sang nước Triệu, gặp Triệu Huệ Văn Vương, nói nước Tần tình nguyện đổi 15 tòa thành để lấy viên "ngọc bích họ Hòa" rất quý của nước Triệu, mong Triệu vương đồng ý. Triệu Huệ Văn Vương bàn bạc với các đại thần xem có nên chấp nhận không. Nếu đồng ý chấp nhận thì sợ bị nước Tần lừa, lấy mất ngọc mà không giao thành, nếu không chấp nhận thì sợ nước Tần nổi giận. Bàn bạc mãi mà vẫn không sao đi tới quyết định.

Lúc đó có người tiến cử Lạn Tương Như, nói ông ta là người rất có kiến thức. Triệu Huệ Văn Vương liền triệu Lạn Tương Như hỏi ý kiến, Lạn Tương Như nói: "Nước Tần mạnh, nước Triệu yếu, không thể không chấp nhận".

Triệu Huệ Văn Vương nói: "Nếu ta đưa ngọc sang, nước Tần nhận ngọc mà không giao đất thì  làm thế nào?".

Lạn Tương Như nói: "Nước Tần đem 15 tòa thành để đổi lấy một viên ngọc, cái giá đó là cao lắm rồi. Nếu nước Triệu không chấp nhận thì nước Triệu sai. Nếu đại vương cho giao ngọc mà nước Tần không giao thành thì nước Tần sai. Thà rằng ta chấp nhận, để phần sai về nước Tần".

Triệu Huệ Văn Vương nói: "Vậy phải nhờ tiên sinh đi cho một chuyến. Nhưng lỡ nước Tần không giữ lời hứa, thì làm thế nào?"

Lạn Tương Như nói: "Nếu nước Tần giao thành, thì tôi giao ngọc cho họ, nếu họ không giao thì nhất định tôi sẽ mang ngọc bích về cho nước Triệu"

Lạn Tương Như mang theo ngọc bích họ Hòa tới Hàm Dương. Tần Chiêu Tương Vương đắc ý tiếp ông trong biệt cung. Lạn Tương Như dâng ngọc lên. Tần Chiêu Tương Vương nhận ngọc, vui mừng ngắm nghía rồi chuyển cho các đại thần tả hữu cùng xem. Các đại thần đều chúc mừng Tần Chiêu Tương Vương, Lạn Tương Như đứng chờ mãi, không thấy Tần Chiêu Tương Vương đề xuất việc đổi thành. Ông biết rằng Tần không thực lòng đổi thành lấy ngọc. Nhưng ngọc đã rơi vào tay họ, làm sao mà lấy lại được?

Ông nhanh trí, tiến lên nói với Tần Chiêu Tương Vương: "Thưa đại vương, viên ngọc này tuy là nổi tiếng, nhưng vẫn có tì vết nhỏ không dễ phát hiện thấy, xin đại vương đưa tôi chỉ cho đại vương xem".

Tần Chiêu Tương Vương tưởng thật, liền bảo người hầu trao ngọc cho Lạn Tương Như. Lạn Tương Như cầm lấy ngọc, lùi lại mấy bước, dựa lưng vào một chiếc cột lớn trợn mắt nổi giận nói: "Đại vương phái sứ giả sang nước Triệu, nói là tình nguyện đem 15 tòa thành đổi lấy ngọc. Triệu vương thành thật sai tôi mang ngọc sang. Nhưng đại vương không thật lòng muốn đổi thành. Bây giờ ngọc đang ở trong tay tôi, nếu đại vương bức bách, thì tôi đành để đầu mình cùng viên ngọc đều tan nát trước cái cột này".

Nói xong ông cầm viên ngọc làm như sắp lao đầu vào cột. Tần Chiêu Tương Vương sợ hỏng mất viên ngọc, vội xin lỗi và nói: "Tiên sinh chớ hiểu lầm, sao ta lại không giữ lời hứa". Nói rồi ông hạ lệnh mang bản đồ ra, chỉ vào khu vực 15 tòa thành cho Lạn Tương Như xem. 

Lạn Tương Như nghĩ, không nên mắc lừa ông ta một lần nữa, liền nói: "Triệu vương trước khi sai tôi mang ngọc sang Tần, đã trai giới (ăn chay và xa nữ sắc) trong năm ngày rồi tiến hành một nghi lễ long trọng tại triều đình. Nếu đại vương thực lòng muốn đổi thành lấy ngọc, thì cũng phải trai giới năm ngày, rồi sau đó cử hành nghi lễ nhận ngọc tại triều đình. Lúc đó tôi sẽ xin dâng ngọc lên".