LỊCH SỬ TRUNG QUỐC 5000 NĂM

119-120

ĐÀO KHẢN TẬP KHUÂN GẠCH

Sau khi Tổ Địch mất, vương triều Đông Tấn liên tiếp xảy ra mấy lần nội loạn, Tấn Nguyên Đế muốn kiềm chế thế lực họ Vương, bị Vương Đôn đem quân tiến công Kiến Khang, giết 1 loạt đại thần đã chủ trương chống lại mình. Sau khi Tấn Minh Đế, con của Tấn Nguyên Đế lên ngôi, Vương Đôn lại tiến đánh Kiến Khang 1 lần nữa, nhưng thất bại rồi ốm chết. Đến đời Tấn Thành Đế (con của Tấn Minh Đế), Tô Tuấn, tướng trấn thủ Lịch Dương (nay là huyện Hòa, tỉnh An Huy) khởi binh chống lại triều đình, đánh vào Kiến Khang. Các đại thần trong triều bó tay, không có cách gì đối phó. Sau nhờ có thứ sử Kinh Châu là Đào Khản đem quân đánh dẹp. Trải qua 2 năm trời mới dẹp yên được cuộc nổi loạn của Tô Tuấn. Trong thời Vương Đôn còn đắc thế, Đào Khản vốn là bộ hạ của Vương Đôn. Vì lập được công trong chiến đấu, được làm thứ sử Kinh Châu. Có kẻ đố kỵ nói xấu ông với Vương Đôn, Vương Đôn bèn điều ông tới Quảng Châu. Lúc đó Quảng Châu còn là 1 vùng hoang vắng, điều tới Quảng Châu trên thực tế là 1 sự giáng chức.

Đến Quảng Châu, Đào Khản không hề nản chí, mỗi buổi sớm, ông đều khuân 100 viên gạch từ thư phòng ra ngoài sân; đến tối lại khuân số gạch trên từ sân vào thư phòng (gạch thời đó có kích thước và trọng lượng rất lớn, thường từ 5-10kg/viên). Nhiều người thấy ông ngày nào cũng làm như vậy lấy làm lạ, liền hỏi ông tại sao lại làm thế. Đào Khản trả lời nghiêm túc: "Tôi tuy gửi mình ở miền nam, nhưng trong lòng lúc nào cũng nghĩ tới việc khôi phục Trung nguyên. Nếu cứ quen với cuộc sống nhàn hạ, thì sau này khi đất nước cần đến, tôi làm sao đảm đương được nhiệm vụ? Vì vậy, hằng ngày tôi phải mượn việc này để rèn luyện gân cốt".

Sau khi Vương Đôn thất bại, vương triều Đông Tấn mới thăng Đào Khản lên chức Chinh Tây đại tướng quân kiêm thứ sử Kinh Châu. Trăm họ ở Kinh Châu nghe tin Đào Khản được trở về thì đều vui mừng tranh nhau đến chào đón. Tuy đã làm đến chức quan đứng đầu 1 châu, nhưng Đào Khản vẫn hết sức thận trọng, cần mẫn. Mọi việc từ lớn đến nhỏ trong nha môn Kinh Châu, ông đều thân tự kiểm tra, không bao giờ buông lỏng. Ông thường nói với bộ hạ: "Đại Vũ là một thánh nhân mà vẫn quí trọng từng chút thời gian, còn chúng ta là những người bình thường, về trí tuệ và năng lực còn kém xa Đại Vũ, lại càng phải quí trọng thời gian, sao có thể tham hưởng an nhàn được. Nếu lúc còn sống không có cống hiến gì cho đất nước, khi đã chết không để lại tiếng tăm gì tốt; thì chẳng phải uổng phí một đời hay sao?".

Một số quan lại dưới quyền ông ham rượu chè cờ bạc nên thường làm lỡ việc công. Đào Khản vô cùng giận dữ khi biết việc đó. Ông sai người đi thu hết các đồ dùng để uống rượu và đánh bạc, ném xuống sông và cho phạt roi tất cả số quan lại đó. Từ đó về sau, những người phạm lỗi đều sợ, không dám tái phạm nữa. Một lần, trên đường đi thị sát, ông thấy 1 người đi đường vừa đi vừa thuận tay ngắt những bông lúa chưa chín ở cánh ruộng ven đường, rồi vung vẩy trên tay chơi nghịch. Đào Khản cho gọi người đó lại hỏi: "Ngươi ngắt những bông lúa này để làm gì?".

Người bị hỏi liền nói thực: "Không để làm gì cả. Chỉ là tiện tay ngắt mà thôi".

Nghe trả lời, Đào Khản đùng đùng nổi giận, mắng: "Bản thân ngươi không cày cấy, lại vô duyên vô cớ phá hoại lúa má của người ta. Sao lại có thể như thế được?". Nói rồi hạ lệnh cho binh lính trói người đó lại, đánh cho 1 trận rồi mới thả ra.