LỊCH SỬ TRUNG QUỐC 5000 NĂM

DƯƠNG VÔ ĐỊCH

Tống Thái Tổ mất 13 năm mới diệt được 5 nước phương nam. Sau đó, ông đem quân đánh Thái Nguyên, đô thành của Bắc Hán. Bắc Hán cầu cứu quân Liêu, quân Tống bị đánh bại. Không lâu sau, Tống Thái Tổ bị bệnh mất, em ông là Triệu Khuông Nghĩa kế thừa ngôi hoàng đế. Đó là Tống Thái Tông. Tống Thái Tông quyết tâm hoàn thành sự nghiệp thống nhất miền bắc. Năm 979, ông thân dẫn 4 đạo quân vây đánh đô thành Thái Nguyên của Bắc Hán. Quân Liêu lại đến cứu, Tống Thái Tông cử quân chặn đường quân tiếp viện. Thành Thái Nguyên nằm trong nhiều lớp bao vây, ngoài không có viện binh trong không còn lương thảo. Vua Bắc Hán là Lưu Kế Nguyên không còn cách gì, đành đầu hàng. Dưới quyền Lưu Kế Nguyên có 1 lão tướng là Dương Nghiệp, cũng quy phục triều Tống. Tống Thái Tông từ lâu đã nghe nói Dương Nghiệp võ nghệ cao cường, rất quý trọng, phong làm đại tướng. Đánh xong Bắc Hán, Tống Thái Tông muốn thừa cơ đánh Liêu để thu hồi những đất đai đã mất. Quân Tống tiến công dữ dội khiến mấy tướng Liêu giữ các châu giáp Tống phải đầu hàng. Quân Tống đánh tới U Châu (nay là Bắc Kinh), phía Liêu phái đại tướng Da Luật Hưu Ca đến cứu, 2 bên đánh 1 trận lớn ở sông Cao Lương (phía tây thành Bắc Kinh hiện nay). Quân Tống đại bại, Tống Thái Tông phải chạy về Đông Kinh bằng một chiếc xe nhẹ.

Từ đó về sau, quân Liêu không ngừng đánh vào biên giới Tống. Tống Thái Tông vô cùng lo lắng, liền cử Dương Nghiệp làm thứ sử Đại Châu, giữ chắc Nhạn Môn Quan. Năm 980, triều Liêu cử 10 vạn quân đánh Nhạn Môn Quan. Lúc đó trong tay Dương Nghiệp chỉ có mấy ngàn binh mã, ít hơn quân địch rất nhiều. Dương Nghiệp là 1 lão tướng có nhiều kinh nghiệm, biết rằng không thể đọ sức với địch, liền giữ đại bộ phận binh lực ở Đại Châu, tự mình dẫn mấy trăm kỵ binh, lặng lẽ đi đường nhỏ, luồn vào sau lưng địch ở phía bắc Nhạn Môn Quan. Quân Liêu tiến xuống phía nam, dọc đường không gặp sức chống cự nào, đang dương dương đắc ý thì bỗng từ phía sau vang lên tiếng hô "giết" rồi bụi cuốn mù mịt, 1 dòng kỵ binh xuất hiện phía sau như mãnh hổ xông vào đàn dê, chém giết tơi bời. Quân Liêu không phòng bị trước, lại không rõ đối phương có bao nhiêu quân, nên hoang mang sợ hãi, hàng ngũ rối loạn, không sao chống đỡ nổi, bỏ chạy tan tác lên phía bắc. Dương Nghiệp dẫn quân truy kích, chém rất nhiều quân Liêu, giết chết 1 quí tộc Liêu và bắt sống 1 tướng Liêu khác. 

Sau đại thắng Nhạn Môn Quan, danh tiếng Dương Nghiệp vang dội. Quân Liêu cứ nhìn thấy cờ hiệu có chữ "Dương" là sợ hãi bỏ chạy không dám giao phong. Mọi người đặt cho Dương Nghiệp 1 biệt hiệu là "Dương Vô Địch". Dương Nghiệp lập được công lớn cũng khiến cho 1 số người ghen ghét, dâng sớ tấu lên Tống Thái Tông, nói xấu Dương Nghiệp. Tống Thái Tông đang muốn dựa vào Dương Nghiệp nên không chú ý đến những lời vu cáo đó, mà bọc mọi sớ tấu đó lại, cử người mang tới cho Dương Nghiệp xem. Thấy Tống Thái Tông hết lòng tín nhiệm mình như vậy, Dương Nghiệp vô cùng cảm động. Mấy năm sau, hoàng đế Liêu là Cảnh Tông Da Luật Hiền mất, người nối ngôi là Liêu Thánh Tông Da Luật Long Tự mới 12 tuổi, mẹ là Tiêu thái hậu chấp chính. Một tướng giữ biên giới dâng sớ tấu lên Tống Thái Tông, nhận định rằng tình hình chính trị nước Liêu không ổn định, nên nhân cơ hội này thu phục lại vùng đất đã mất gồm 16 châu ở Yên Vân. Tống Thái Tông tán thành ý kiến đó. Năm 896 liền cử Tào Bân, Điền Trọng Tiến, Phan Mỹ dẫn 3 vạn quân bắc phạt, đồng thời cử Dương Nghiệp làm phó tướng cho Phan Mỹ.