Isuk-isuk, cara sasari, méméh indit ka kantor téh kuring meresihan motor. Keur kitu, digleu-digleu Pa Dadan, Ketua RT kuring, nyampeurkeun bari ngélék hayam jago beureum.
“Ieu téh hayam Pa Hari, sanés?” pokna ka kuring.
“Sanés Pa RT, da abdi mah teu gaduh hayam jago beureum. Anu Pa Enjang panginten, da anjeunna anu seueur hayamna mah.”
“Sanés, nembé téh tos ditaroskeun. Ka Pa Asép, Bi Enung, Mas Kirno, Jang Wawan, malah dugi ka Ki Arip sagala. Sadayana teu ay anu ngaku,” témbalna. “Nyusahkeun pisan hayam téh!”
“Nyusahkeun kumaha?”
Cenah, ceuk carita Pa RT, rebun-rebun Bi Nani geus datang ka imahna bari masrahkeun hayam, anu ayeuna disalabarkeun téa. Duka hayam saha. Geus aya samingguna éta hayam téh mondok moék di kandang hayam Bi Nani. Kawasna baé kabandang ku bikang, lantaran hayam Bi Nani lolobana danten. Aya ogé hayam jago hiji, jajangkar kénéh.
Keun ari soal mondok moék mah, da geus biasa hayam batur ngadon mondok dina kandang urang, cenah, komo hayam jago. Sanajan angger baé ari olok parab mah, kudu. Teu kuatna téh ku bangorna, cenah. Nalaktak leuwih ti misti. Karesepna idek liher di jero imah. Malah mindeng asup ka kamar ogé. Sedengkeun hayam téa, di mana teuing boga cedo, tara ieuh inget kana cokor kotor tas kokoréh di jarian, clé baé kana sepré anu beresih. Lamun hayang modol, crot baé di mana cicingna.
Sakali dua kali masih kénéh bisa dihampura, dianggap wajar. Ngaranna ogé hayam atuh. Tapi lila-lila mah keuheul ogé. Komo deui keunana ka Bi Nani pisan, anu kasebut jeleme resep beresih berséka. Puncakna kakeuheul, tadi cenah. Bada subuh, tara-tara ti sasari, si hayam jago beureum geus nyéngclé dina jandéla kamar Bi Nani. Digebahkeun téh kalah luncat ka jero kamar. Na ari clé téh kana sajadah. Teu cukup ku kitu, crot baé modol di dinya. Mangkaning, cenah, Bi Nani téh rék solat subuh pisan, geus abdas. Harita kénéh hayam téh ditingker ku manéhna jeung salakina, Mang Undang. Katéwak, tuluy baé dikurungan.
“Abong jaman réformasi nya, Pa Hari, hayam ogé hésé diatur,” ceuk Pa RT. Kuring seuri ngadéngé koméntarna.
Kuring kataji ku dongéngna, hayang nyaho teges, tuluy ngilikan – anu ceuk Pa RT mah – hayam jaman réformasi. Buluna beureum luis jeung alus. Jawérna panjang, beresih, taya nu raca tapa diadu. Kawas nu nyaho keur ditaksir, hayam téh kongkorongok. Alus kongkorongokna ogé, cacak lain hayam pelung mah, kaasup lambat jeung halimpu sorana.
“Saé hayamna mah geuning Pa RT, kawasna lain hayam ti urang,” ceuk kuring.
“Puguh gé muhun,” ceuk Pa RT, “tapi ceuk Bi Nani mah tadi, ‘hayam bangkawarah, hayam cekékeun tétélo, hayam parabkeuneun ka careuh. Éta mah teu langkung Pa RT, abdi masrahkeun ieu hayam. Sagala rupana tanggung jawab Pa RT,’ cenah. ‘Ngan upami kapendak raratan nu bogana, ulah dikencarkeun kituh, matak ngaripuhkeun batur. Pokona mah abdi embung ningali deui ieu hayam. Mun aya kalangkang-kolongkong ka rorompok, dilékék harita kénéh’ ceuk Bi Nani téh. Bendu kacida. Kapaksa abdi ngurus hayam bermasalah, hayam anu meresahkan warga,” ceuk Pa RT ditungtungan ku seuri ngahahah. Kuring ogé milu seuri.
Pa RT tuluy amitan. Kuring seuri konéng. Horéng gawé RT téh énténg-énténg bangga. Urusan hayam nalaktak, saenyana perkara teu pira, nepi ka kudu jadi urusan RT. Komo jelema mah.
Sapoé dua poé, taya béjana deui urusan hayam téh. Kuring ogé nganggap geus bérés baé. Hartina geus ay anu ngaku. Barina ogé kétang, kateuteuari mikiran hayam jago batur, mikiran kahirupan sorangan ogé sakieu karasa beuratna. Hahargaan nérékél gancang, ari gajih angger sauted. Ripuh baé nu aya. Lamun seug pamajikan henteu pinter sulap mah, ngarugal-rigel pangabutuh, wah kana raweuy hutang di unggal warung.
