Ceuk kolot baréto, cinta mah nuturkeun.
Eum, enya kitu? Geuningan geus ngahiji gé, angger wé rasa éta téh euweuh, sanajan manéhna bro-broan, gerentes Sumi ngahening.
Naon atuh cinta téh? Naha mawa beurat? Cenah, bakal pegat mun geus aya nu haat. Henteu, ah! Angger rasa ieu keur nu puluhan taun ilang tan tapak.
Komo mun manéhna geus unggah adat, bororaah hayang ngolo, ijid nu aya, Sumi ngusap dada.
"Néng! Akang angkat! Masing rintih di bumi!" ceuk Soma bari nyium tarang Sumi.
Jig waé! Barina gé rék naon cicing di imah! Nu aya ngadon nganyerikeun haté, Sumi galécok dina haténa.
"Néng!" Soma neuteup ka Sumi nu cicing waé.
"Muhun!" pokna pondok.
"Kéla, Néng kunaon?" Soma nanya.
Hm, teu rumasa, nyah? Sakitu cikénéh écés, nyebutkeun bapa héman, gerentes Sumi bari mencrong.
Jaman kiwari mah euweuh nu haratis, maké nyebutkeun kajejek ku hakan. Ngarti, néangan duit téh hésé. Matak naon sasadu, da moal ménta leuwih atuh, Sumi keuheul.
"Enya atuh, ari teu nanaon mah!" Soma ngajawab pananyana.
"Muhun!" waler Sumi.
"Akang angkat, nya!" pokna.
"Mangga!" Sumi meundeutkeun panto.
Gusti ...! Astagfirulloh, kunaon haté téh teu léah waé? Enya, karasa ayeuna mah! Kaduhung moal ti heula? Daék dikawin sotéh, pédah manéhna nyaah. Susuganan jadi panamba jalma nu tan raratan, duh geuning ngadon kasiksa. Manéhna téh geus jadi imam, tapi dasarna teu bogoh. Nya, sagala ucapna gé, teu panuju waé. Teuing ceuk manéhna mah, meureun biasa da buktina haré-haré wé, sanajan pipi geus baseuh gé, Sumi ngarumas.
Masih nongtoréng omonganana. "Akang téh capé, balik gawé! Balik ka imah téh hayang reureuh. Ieu ngadon sagala dibéjakeun, béas béak, bungbu béak, atur sorangan! 'Na teu cukup duit nu dibikeun unggal poé? Dikamanakeun atuh duitna?’" pokna bari ngembang cabé.
Gusti, mani hayang ngagorowok! Mun kitu sok jajan di luar, mun kitu sok balanja. Apan jang dahar sapopoé gé seuseut. Naha cukup duit tilu puluh rébo, keur nyumponan pangabutuh, bari jeung keur jajan budak? Ya Robb, jiga nu kupur ni'mat! Kudu kumaha deui? Pan sidik, mun manéhna nu balanja gé, teu kabeuli kabéh bungbu nu geus bararéak.
"Astagfirulloh! Hatur nuhun, Akang! Katampi sagala rupina, nanging widian heula saheulaanan, diriripuh. Duriat nu mawa beurat, nalian asih nu nogéncang. Sabar, mun seug geus waktuna! Hampura mun ditinggalkeun," geredeng Sumi bari murubut cipanon, awahing ku teu kuat nandangan omongan salakina nu matak pikanyerieun haté.
***
Beuki lila rasa kangéwa beuki nyaliara. Sumi ngaraga meneng, mikir keur pilampaheun ka hareupna.
"Kieu carana mah, kudu ojah deui! Keun baé manéhna teu panuju gé, bongan nitah cicing di imah, tapi pangabutuh teu kacumponan. Geus puguh alat kosmétik mah, teu kabeuli. Naha maké nyiksa manéh, ngagugu kana omongan nu teu bisa nyenangkeun!" gerendeng Sumi.
Ahirna Sumi ngalamar gawé. Nya ditarima di salah sahiji pausahaan bonapid.
Sagala pangabutuh katutupan, kahayang budak laksana, ngan haté tetep garung.
Gusti, naon deui kahayang téh? Dunya geus aya dina ranggeuman, ngan haté molongpong! Lain dunya wungkul harepan téh, naon deui atuh?
Manéhna uleng mikir sabna.
