KORE MAHALLESİ'NDEKİ TÜRK'ÜN DÖNÜŞÜ

Adsız Bölüm 164

Japon dormitorisine gittiğim ilk gün bit yüzünden çok sorunlu olmasına rağmen aslında o yurdu sevmiştim. Bir kaç sebebi vardı bunun: İlki gürültüsüz bir sokakta idi. Kore yurdu, Meksika mahallesinde idi ve karşısında 6-7 tane kilise vardı. Ayrıca ana yol üstündeydi ve 6 yol ağzına yakındı. Gerçi Japon dormitorisi de ana yola çok yakındı ama sessiz sakin bir sokaktaydı. Koe yurdunda çamaşır yıkayacak yer yoktu ya da ben görmemiştim, Japon yurdunda bahçede çamaşır yıkama ve kurutma makinesi vardı. Tabii ki bunlar 25 centlerle çalışıyorlardı. Yıkama 1,25 dolar, kurutma 1,75 dolardı. Bit işiyle uğraştıktan sonra bütün giysileri makineye attıımda farkettim ki geleli 10 gün olmuştu ve ben daha hiç çamaşır yıkamamıştım. 45-50 derecelik sıcakta yaşadığında sürekli terlemek ve giysilerin ter kokması normaldi. Gerçi deodorant almış ve her gün de duş alsam da, üstelik de yeterli miktarda çamaşırım da olsa demek ki bir kaç gün daha kore yurdunda kalsam isyan bayrağını çekecekmişim.

Amerika ilginç bir ülke, sadece villa tipi evlerde ve rezidanslarda çamaşır makinesi var. Türkiye'de gecekonduya gitsen çamaşır makinesi bulursun, eskidir belki ama vardır. Türkiye'de yapılan bir tüketici araştırmasında Türklerin paraları anca yetse bile gidip düşük özellikli çamaşır-bulaşık makinesi-TV almadıkları görülmüş. Pek çok özelliğini asla kullanmasa da Türk ev kadınları kocalarından her zaman en üst model makineleri isterlermiş. Batılılar bu yüzden Türk pazarına ucuz ve dandik makine yerine pahallı ve uzay robotu gibi gelişmiş özellikte makine sürerlermiş. Ama ABD'de de Hollywood'daki en lüks elektronik mağazasında ya da o dönemin bir numaralı bilişim ürünleri satıcısı Best Buy'da gördüğüm elektirkli ev aletleri ve makinelerini bizde kimse almaz. Hatta BİM-ŞOK gibi mağazalarda tapon ürün olarak bile satılmaz. Bizdeki en düşük buzdolabı-çamaşır makinesi markasının en dandik ürünü bile ABD'deki pek çok ürüne basar. Tabii bizde ürünler pahallı. ABD'de çok ucuz. Çinliler ABD'ye öyle dandik ürünler satıyorlar ki bizde o ürünler anca milyoncularda bulunabilir. Bunun sebebi ise ABD'de EU standardının olmaması. Avrupa Standardı gerçekten üst düzey bir standart. Avrupalılar elektronik ürünlerin kaliteli olmasını şart koşmuş. Ne de olsa Almanya gibi bir ülke var. ABDde ise hesap şu, Amerikan halkı istediği her şeye erişsin, varsın kalitesiz olsun ama satın alabilsin. Bu zannediyorum ABD-SSCB çekişmesi döneminden kalma. Bir şey kaliteli olursa pahallı olur ve herkes alamaz. O zaman ABD nasıl Amerikan rüyası diye hava basacak. Amerikan Rüyası demek Amerika'da yaşayan herkesin istediği her şeyi rahatça satın alabilmesi demekti. Her Amerikalı'nın evi vardır (he canım öyle , bu yüzden 350 milyonluk ülkede 18 milyon evsiz yani sokakta yatan insan var), yoksa bile uzun vadeli Mortgage kredisi ile alır, dandik de olsa 2. el arabayı 16 yaşına bastığı gün (ehliyet 16'sında alınıyor) hem de 200-300 dolara satın alabilir. Gerisini kredi olarak borçlanır. 

80'lere kadar ABD ürünleri çok iyiymiş. Özellikle 60-70 dönemi Amerikan otomobilleri klasiktir. Sonra Amerikalı üreticiler şunu farketmiş, bir otomobil 20 sene boyunca kaza yapmazsa tıkır tıkır çalışıyor, üretici yedek parça satamıyor yeni ürün satamıyor o zaman biz de dandik üretelim demişler. 

1960'ların sonunda Toyota ABD'De fabrika açıp süper kalitesiz ama çok ucuza araç satmaya başlayınca Detroit merkezli büyük otomobil üreticileri büyük sıkıntıya girmiş. Çünkü çok daha ucuza satılan Japon otoları hem küçük hem de az yakıt tüketiyormuş.Gençler ilk arabaları olarak sıfır Toyoto'ya binmeye başlmaışlar. 3-5 senede Toyota bozulsa bile gençler tamir ettirebiliyormuş çünkü yedek parça da ucuzmuş. Bu arada Avrupa arabaları ise gümrük duvarları yüzünden ABD pazarına sadece üst model yolladığından halk dandik ama ucuz Avrupa arabalarına hiç binememiş. Ben ABD'de sokaklarda sadece Kore-Japon-ABD ve Alman araçları gördüm. Ne Fransız ne Rus  ne İtalyan (Ferrari filan hariç tabii) orta-alt segment araçları vardı. Bir tek Volvo o da station olmak şartıyla vardı. Renault'un ismini bile duymamışlardı mesela.